Rechtvaardiging GRIP 4 Fort Oranje op basis van 'sociale calamiteit'

Auteur Topic: Rechtvaardiging GRIP 4 Fort Oranje op basis van 'sociale calamiteit'  (gelezen 8415 keer)

0 gebruikers (en 1 gast bekijken dit topic.

Kountain

  • Forum gebruiker
  • ***
  • Berichten: 180
  • Koninklijke Marechaussee
Evaluatie door IFV over de afkondiging van GRIP 4 tijdens de 'overname' van Fort Oranje door de veiligheidsregio. Interessante conclusies met betrekking tot de 'sociale calamiteit' waartoe dit bestempeld is door het IFV en dus volgens hen GRIP opschaling rechtvaardigde.

GRIP-4 bij Fort Oranje

In opdracht van Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant heeft het lectoraat Crisisbeheersing de opschaling naar GRIP-4 bij camping Fort Oranje geëvalueerd. De gemeente Zundert maakte begin juni 2017 bekend camping Fort Oranje te willen sluiten. Hierna kondigde de campingbeheerder aan alle bewoners op straat te zetten. Vanwege deze dreigende sociale calamiteit besloot de voorzitter van de veiligheidsregio om regionaal op te schalen naar GRIP-4. De evaluatie gaat in op de vraag in hoeverre dit verstandig en waardevol was.

Hoewel de beslissing om op te schalen naar GRIP-4 zeker discussie kan oproepen, waren er volgens de onderzoekers voldoende redenen voor deze beslissing. Zo was er sprake van een acute crisis: honderden mensen dreigden op straat te komen staan. Verder waren de problemen van Fort Oranje bovenlokaal: ze overtroffen de vermogens van de gemeente Zundert. GRIP-4 zorgde voor meer bestuurlijke én meer operationele slagkracht. Ook had de opschaling naar GRIP 4 een symbolische functie. Het toonde de bereidheid de problematiek aan te pakken; opschaling betekende dat het menens was.

Zware taak voor gemeentefunctionarissen
Al met al menen de onderzoekers dat het goed en verstandig was in deze situatie het wat ongebruikelijke instrument van GRIP-4 te hanteren. Het betekende niet dat zich verder geen problemen voordeden en er geen kritiekpunten zijn te geven. Lector Crisisbeheersing Menno van Duin: “De beslissing om het beheer van de camping over te nemen getuigde duidelijk van moed. Maar misschien werd dit besluit iets te overhaast genomen, waardoor verschillende functionarissen met een wel erg zware taak werden belast.”

Sociale calamiteit
De situatie op Fort Oranje werd beschouwd als een ‘sociale calamiteit’ en rechtvaardigde zo de toepassing van GRIP-4. “Het sluit ook aan bij de steeds meer levende en toegepaste gedachte van de mogelijk bredere rolopvatting van de veiligheidsregio”, aldus Van Duin. “Daarbij moet wel worden gerealiseerd dat een sociale calamiteit op een aantal punten echt anders is als een ‘klassieke’ of fysieke calamiteit. Bij een sociale calamiteit is vaker sprake van een duidelijke voorgeschiedenis en van voor- en tegenstanders. Beide aspecten speelden hier een rol en leidden tot problemen bij de overname van het beheer en de sluiting van de camping.”

Volledig rapport in te zien via link van IFV.

Voor wat betreft de discussie ben ik benieuwd naar de meningen over de bestempeling van sociale calamiteit in relatie tot opschaling in GRIP-structuur. Zullen bijvoorbeeld meer gemeenten en veiligheidsregio's de GRIP-opschaling nu gebruiken om zo dit soort, toch wel bestuurlijke, 'calamiteiten' (anders dan een klassieke of fysieke ramp of calamiteit) op te lossen?


Uitspraken op persoonlijke titel


Live

  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 65,815
  • pay it forward
    • Hulpverleningsforum
Samen sterk in de hulpverlening!


Ko van Leeuwen

  • Fotograaf
  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 2,398
  • IJmuiden
    • Foto Ko van Leeuwen
Reactie #2 Gepost op: 16 maart 2018, 18:06:16
Citaat
Ook had de opschaling naar GRIP 4 een symbolische functie. Het toonde de bereidheid de problematiek aan te pakken; opschaling betekende dat het menens was.
Symbolische functie? Een Grip nodig hebben om aan te geven dat het menens is? Zijn daar geen andere mogelijkheden voor?


warhamstr

  • Forum gebruiker
  • ***
  • Berichten: 333
Reactie #3 Gepost op: 16 maart 2018, 19:14:12
Hoezo 'opschaling'?


Kountain

  • Forum gebruiker
  • ***
  • Berichten: 180
  • Koninklijke Marechaussee
Reactie #4 Gepost op: 17 maart 2018, 11:27:15
Wat ik bovenal verwonderlijk vind, is dat opschaling naar GRIP 4 heeft gezorgd voor extra operationele slagkracht. Hiertoe heeft de voorzitter veiligheidsregio besloten samen met de burgemeester van de gemeente Zundert, de plaats van Fort Oranje.

Hoezo zou een voorzitter veiligheidsregio niet kunnen zorgen voor slagkracht binnen de staande organisatie? Het is geen lokale burgemeester die iets niet voor elkaar krijgt bij de veiligheidsregio, maar we hebben het over de voorzitter.

Citaat
Donderdagmiddag: Eerste bijeenkomst RBT in Tilburg
Om 16.30 uur vindt in Tilburg de eerste bijeenkomst van het RBT plaats. In dit gremium schuiven grotendeels dezelfde mensen aan als degenen die deelnamen aan de klankbordgroep ‘Fort Oranje’.

Een groep die zich er vanuit de staande organisatie al mee bezig hield, wordt het RBT. Wat is dan nog de toegevoegde waarde van de GRIP 4? Ik snap de rol van een ROT in een situatie als deze, maar dan GRIP 4 maken waarbij het RBT uit bijna alle mensen van de eerdere projectgroep bestaat?
Uitspraken op persoonlijke titel


Maarten

  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 8,543
    • Hulpverleningsforum
Reactie #5 Gepost op: 18 maart 2018, 13:38:31
Voor wat betreft de discussie ben ik benieuwd naar de meningen over de bestempeling van sociale calamiteit in relatie tot opschaling in GRIP-structuur. Zullen bijvoorbeeld meer gemeenten en veiligheidsregio's de GRIP-opschaling nu gebruiken om zo dit soort, toch wel bestuurlijke, 'calamiteiten' (anders dan een klassieke of fysieke ramp of calamiteit) op te lossen?
Een groep die zich er vanuit de staande organisatie al mee bezig hield, wordt het RBT. Wat is dan nog de toegevoegde waarde van de GRIP 4? Ik snap de rol van een ROT in een situatie als deze, maar dan GRIP 4 maken waarbij het RBT uit bijna alle mensen van de eerdere projectgroep bestaat?

Ik heb het rapport nog niet gelezen, maar ik denk dat het vooral een juridische overweging is. In de Wet Veiligheidsregio's (welke dikwijls ten onrechte één op één wordt gekoppeld aan de organisatie Veiligheidsregio) staat omschreven wat wordt verstaan onder een ramp en crisis (art. 1) en wanneer sprake is van meer dan plaatselijke betekenis (art. 39), dus de rol van de Voorzitter Veiligheidsregio rechtvaardigt.

Ramp is hier denk ik in mindere mate aan de orde, maar crisis:
Citaat van: Wet Veiligheidsregio's art. 1
crisis: een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te worden aangetast;

Vitaal belang wordt in die wet niet verder uitgewerkt, maar het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming biedt een aardige handreiking:
Citaat van: Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming (2016), p.13
Die vitale belangen zijn:
- territoriale veiligheid: het ongestoord functioneren van Nederland als onafhankelijke staat in brede zin, dan wel de territoriale integriteit in enge zin;
- economische veiligheid: het ongestoord functioneren van Nederland als een effectieve en efficiënte economie;
- ecologische veiligheid: het beschikken over voldoende zelf herstellend vermogen van de leefomgeving bij aantasting;
- fysieke veiligheid: het ongestoord functioneren van de mens in Nederland en zijn omgeving;
- sociale en politieke stabiliteit: het ongestoorde voortbestaan van een maatschappelijk klimaat waarin groepen mensen goed met elkaar kunnen samenleven binnen de kaders van de democratische rechtsstaat en gedeelde waarden.

Met name de laatste is hier relevant. En misschien ook wel een stukje fysieke veiligheid, als het gaat om het hebben van onderdak (primaire levensbehoeften). Dit legitimeert mijns inziens dat de term 'crisis' uit de wet veiligheidsregio's hier van toepassing is, waarbij voor openbare orde en veiligheid de burgemeester primair het opperbevel heeft (art. 4 WVr). Dan over de Voorzitter Veiligheidsregio:

Citaat van: Wet Veiligheidsregio's art. 39, lid 1
In geval van een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis, of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, is de voorzitter van de veiligheidsregio ten behoeve van de rampenbestrijding en crisisbeheersing in de betrokken gemeenten bij uitsluiting bevoegd toepassing te geven aan:
a. de artikelen 4 tot en met 7 van deze wet; (opperbevel, red.)
b. de artikelen 172 tot en met 177 van de Gemeentewet, met uitzondering van artikel 176, derde tot en met zesde lid;
c. de artikelen 11, 14, eerste lid, 56, eerste en vierde lid, en 62 van de Politiewet 2012;
d. de artikelen 5 tot en met 9 van de Wet openbare manifestaties.

Klaarblijkelijk was dit ingeschat als van meer dan plaatselijke betekenis (niet te verwarren met 'gemeentegrens overstijgend'), wat het rapport van het IFV ook onderschrijft. In dat geval heeft de Voorzitter Veiligheidsregio dus een juridisch instrumentarium tot zijn beschikking (wat normaal bij de burgemeesters ligt), dat een projectteam niet heeft. Dus de rol van Voorzitter Veiligheidsregio op basis van dit artikel is een wezenlijk andere rol dan die van Voorzitter Veiligheidsregio in de 'koude fase'. Overigens kan art. 39 ook worden toegepast zonder GRIP 4 te maken, maar vaak is dit in de GRIP-regeling aan elkaar gekoppeld.


Dus concluderend:
Ja, de wet veiligheidsregio's is toepasbaar voor dit soort situaties. Deze wet wordt ( ten onrechte) vaak gekoppeld aan de organisatie Veiligheidsregio en fysieke veiligheid, is dus veel breder.
In die wet staat een aantal (nood-)bevoegdheden genoemd, die dus ook toepasbaar zijn voor 'sociale' of 'bestuurlijke' situaties. Vooral een juridische overweging dus.
Dat maakt de GRIP-structuur automatisch ook toepasbaar voor dit soort situaties (al is deze er misschien niet altijd op ingericht). De GRIP is wat dat aangaat 'slechts' een (praktische) uitwerking van de bevoegdheden die uit de wet voortvloeien.
Groeten, Maarten  
Als je snel vooruit wilt, ga dan alleen. Als je ver wilt komen, ga dan s


Maarten

  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 8,543
    • Hulpverleningsforum
Reactie #6 Gepost op: 18 maart 2018, 13:46:34
Symbolische functie? Een Grip nodig hebben om aan te geven dat het menens is? Zijn daar geen andere mogelijkheden voor?
Wat ik bovenal verwonderlijk vind, is dat opschaling naar GRIP 4 heeft gezorgd voor extra operationele slagkracht. Hiertoe heeft de voorzitter veiligheidsregio besloten samen met de burgemeester van de gemeente Zundert, de plaats van Fort Oranje.

Hoezo zou een voorzitter veiligheidsregio niet kunnen zorgen voor slagkracht binnen de staande organisatie? Het is geen lokale burgemeester die iets niet voor elkaar krijgt bij de veiligheidsregio, maar we hebben het over de voorzitter.

Dat zou inderdaad niet moeten uitmaken en is wat mij betreft een oneigenlijk argument voor opschaling. In principe zou je operationeel gezien van alles in gang moeten kunnen zetten, ook zonder dat sprake is van bestuurlijke opschaling. Maar de praktijk is wel dat het magische woord 'GRIP' vaak een bepaalde lading aan een incident geeft, dat deuren opent die anders gesloten blijven. Dat wil nog wel eens goed helpen om zaken gedaan te krijgen, dus in die zin is het wel nuttige opschaling.
Groeten, Maarten  
Als je snel vooruit wilt, ga dan alleen. Als je ver wilt komen, ga dan s