Buiten dat kan het zomaar zijn dat ik in Amsterdam straks overcompleet ben en bij wijze van spreke wordt geplaatst op de meldkamer Friesland. Ik kan je een ding vertellen, maar ik spreek GEEN EEN woord Fries. Nu niet en nooit niet.
Dus als men de meldkamer belt moet men gewoon Nederlands spreken.
Maar dit is mijn eigen persoonlijke mening.
Die kwestie is al eerder aan de orde geweest.Het Fries, de politie…Tja, wat moet je er mee? Moet iedere agent van politie in Fryslân Fries verstaan? En/of zelf ook Fries kunnen spreken? Met die vraag houden mensen van bestuur en politie zich dezer dagen bezig. De kwestie speelt al geruime tijd. Burgemeester Liemburg van Litterenseradiel ervoer al eens dat ze geen Fries kon spreken toen ze de politie belde. Gedeputeerde B. Mulder kapittelde de politie naar aanleiding van klachten van Friezen die niet in het Fries met de politie konden communiceren. Een inwoner wilde in het Fries aangifte doen van fietsendiefstal, maar kon dat niet doen omdat de agent het Fries niet beheerst. Korpschef F. Wagenaar vindt dat de agent in principe wel Fries moeten kunnen verstaan, maar laat nadrukkelijk ruimte voor uitzonderingen. Want kun je van bijvoorbeeld een agent die afkomstig is uit Rusland en die een paar jaar geleden Nederlands leerde, vragen dat die Fries verstaat? We hebben toch een Nederlandse politie? En waar staat in de aanstellingsbrief van de agent dat die Fries met beheersen? Burgemeester Dales van Leeuwarden vindt de kwestie eigenlijk een onzin-kwestie. Natuurlijk moet de Friessprekende burger zich zoveel mogelijk in het Fries kunnen uiten jegens de politie; het Fries is tenslotte de tweede rijkstaal. Maar als de agent in kwestie het Fries (nog) niet heeft geleerd, dan moet de Friessprekende Nederlander zich van het Nederlands bedienen.
Dales heeft natuurlijk gelijk: het Fries moet ook bij de politie een vanzelfsprekende zaak zijn. En natuurlijk kun je niet van iedereen bij de politie verwachten dat die het Fries direct verstaat, daar heeft hij ook gelijk in. En Dales heeft het ook bij het rechte eind als hij vindt dat de kwestie eigenlijk helemaal geen kwestie is. Waarom dan toch die woede en verontwaardiging bij sommige Friezen? Is burgemeester Liemburg dan zo onredelijk en spreekt gedeputeerde Mulder onzin als hij de politie in Fryslân kapittelt?
…en het juiste perspectief
Het Fries en het gebruik daarvan kunnen gemakkelijk onderwerp worden van verhitte discussies. Voor de buitenstaander zijn die onbegrijpelijk, vooral wegens de emotionaliteit waarin dergelijke discussies vaak plaatsvinden. Wat is daar toch de reden van?
Deze vraag dient beantwoord te worden in het juiste perspectief. Bijvoorbeeld in formele zin: het Fries is een rijkstaal en kan gebezigd worden in het officiële verkeer. Gebruik van het Fries is daarmee niet een ‘hobby’ van een aantal mensen, maar het uitoefenen van een recht. De status van het Fries als rijkstaal is niet vrijblijvend voor overheidsinstanties; als personen bij die instanties het Fries niet verstaan of spreken, dan behoort dat een uitzondering te zijn. De regel is dat overheidsdienaren het Fries in ieder geval passief beheersen. Anders onthouden zij immers de Friessprekenden het recht om gebruik te maken van een officiële taal. Als een agent die sinds kort in Fryslân werkt, het Fries niet beheerst, dan kan dat niet anders dan een tijdelijke zaak zijn. En dus een uitzondering. En als het erop aankomt, moeten die agent en zijn leidinggevende, zich verontschuldigen voor de omstandigheid dat een burger geen gebruik kan maken van zijn recht.
Als Wagenaar zegt dat iedere Fries ook Nederlandstalig is, dan is dat in de meeste gevallen waar, maar het is niet het onderwerp waar het om gaat. En als hij zegt dat we een Nederlandse politie hebben, dan zegt hij weer het verkeerde: dat is niet het onderwerp. Helemaal fout gaat het als hij een beetje bagatelliserend beweert dat hij eigenlijk niet weet wat Fries is – er zijn immers verschillende soorten Fries. En we zwijgen maar over zijn opmerking dat geen enkele agent in Fryslân in zijn aanstellingsbrief ook maar iets heeft staan over beheersing van het Fries.
Wagenaar, hy komt fan Balk , moet zich beter bewust zijn van positie als dienaar van de overheid die Friezen een recht geeft. Voor het gebruik maken van een recht hoeft niemand zich te verantwoorden. En overheidsdienaren zijn niet in de positie dat recht op badinerende wijze ter discussie te stellen.
http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=27485
