Zullen we de hele term ABCDe gewoon schrappen uit het hele lekenhulpverlening verhaal. Als ik de discussie zo volg dan is het juist eerder een basis om de boot in te gaan met je eerste hulp dan er voordeel uit te halen.
Wij als EHBO-ers hangen een heel andere waarde aan het ABCDe verhaal dan de prof. Voor de EHBO-er is het niet meer of minder dan een steuntje in de leken rug om systematisch je slachtoffer te "onderzoeken" voor de prof is het een verhaal van onderzoek EN (be)handelen.
Juist door deze verschillen lijkt het gebruik van zelfde termen voor wezenlijk andere zaken meer dan ongewenst, het zet je communicatie als leek met de prof op een verkeerd been en het vertrouwen van de prof naar de leek op scherp.
Ik zie het al helemaal voor me .... Oma, mijn SO is wat mij betreft ABCDE stabiel, gedachte gang van Oma (of Expert) wat lul je nou kerel je SO ligt hier dood te gaan rot alsjeblieft 10 meter naar achteren.
Mijn instreek, treat first what kills firts, wat heeft het voor zin om een SO te reanimeren als hij door een afgesneden ledemaat leeg ligt te bloeden..... ben ik borts compressies aan het geven op een lichaam waar over twee of misschien vijf minuten geen bloed meer in zit om rond te pompen..... Tuurlijk tegen de tijd dat de ambu arriveert is het SO ABCDe stabiel, hij / zij doet immers niks meer hoe stabiel wil je het hebben..??
Je reactie is wat "kort door de bocht", maar in essentie heb je een goed punt. Jij en ik laten Oma niet zomaar doodgaan en krachttermen kunnen je beter 'verpakken', waarmee je signaal net iets subtieler is, zonder aan duidelijkheid in te boeten.
Het adagium vanuit de ATLS is altijd "treat first what kills first" geweest. Dat is natuurlijk ook van toepassing binnen het EHBO domein. Om te kiezen voor de
ABCD-benadering, in plaats van het toepassen van de
ABCD-methodiek maak je een mooi onderscheid zodat je een uniform principe kiest als uitgangspunt. Dat lijkt mij heel zinvol.
Het gevaar is gelegen in het feit wanneer al te ijverige EHBO'ers zich bezig gaan houden met de methodiek. Dan loop je gewoon snel vast, met als levensgroot risico dat je het doel van de primaire Eerste Hulpverlening uit het oog dreigt te verliezen. Daarmee doe een slachtoffer gewoon ernstig tekort. Dat kan niet de bedoeling zijn.
Natuurlijk kun je in de Airway leren om op eenvoudige manier een luchtweg vrij te maken, maar met een kaakklem kun je niks. "Treat first what kills first"..., makkie! Het structureel beoordelen van de ademhaling, zodat je alle symptomen trechtert in arbeid, effect van de arbeid en effect op andere organen gaat je niet lukken. Met de juiste interpretatie van die informatie zie ik dagelijks minder ervaren artsen en verpleegkundigen enorm worstelen. Natuurlijk kun je in de Breathing leren om iemand die benauwd is half rechtop te zetten, maar met een (haemato)pneumothorax kun je niks. "Treat first what kills first"..., makkie! Datzelfde geldt voor de Circulatie. Je kunt vaststellen dat een patiënt mogelijk in shock is, maar tegen welke vorm van shock kijk je aan en hoe goed ben je in staat het beeld te herkennen? "Treat first what kills first"..., makkie! Het juist beoordelen van EMV is vrij lastig en vraagt gewoon heel veel ervaring.
De
ABCD-methodiek is gelegen in het feit dat je eerst een Airway probleem adequaat oplost, voordat je doorstapt naar de volgende letter uit het ABCD. "Treat first what kills first"..., makkie!Aangekomen bij de Breathing moet je dus eerst vast kunnen stellen
of er sprake is van acuut B-probleem. Daarna stel je vast
welk B-probleem en vervolgens neem daarop gericht actie, binnen je competentie profiel. Voorts moet je in staat zijn het effect van je handelen steeds te kunnen evalueren en waar noodzakelijk aan te passen. Dit alles onder een enorme (tijds)druk. Vervolgens stap je door naar de Circulation. Is er sprake van shock en wat is het meest voor de hand liggende mechanisme? Voor D-problemen geldt exact hetzelfde. Kortom; de
methodiek voor artsen berust op de
ABCD-benadering. De
benadering kan heel goed worden gebruikt door EHBO'ers, maar de inhoud is verschillend en leidt tot een andere handelswijze.
Mooier kan ik het maken. "Treat first what kills first"..., makkie!
