Geert Jan Hahn @geertjanhahn 2 min.Twee zware explosies op vliegveld Zaventem, Brussel. Lockdown en evacuatie, getuigen rapporteren over gewonden. Nu zo @BNR laatste nieuws.
RTL Nieuws @RTLnieuws 4 minLiveblog: explosies op vliegveld Zaventem in Brussel
http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/liveblog-explosies-op-vliegveld-zaventem-brussel (http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/liveblog-explosies-op-vliegveld-zaventem-brussel) … https://pbs.twimg.com/media/CeIpXcDWwAAOB9Q.jpg (https://pbs.twimg.com/media/CeIpXcDWwAAOB9Q.jpg)
Marco Mout @marcomout 53 sec.Situatie op #Zaventem #Brussel https://pbs.twimg.com/media/CeIqpjJW8AAjHbD.jpg
Explosies in vertrekhal op vliegveld Brussel
Op het vliegveld Zaventem bij Brussel zijn twee explosies geweest, melden Belgische media. Volgens persbureau Reuters zijn er meerdere gewonden. De luchthaven wordt geëvacueerd.
Op foto's op sociale media zijn rookwolken te zien bij een vertrekhal.
Later meer.
Filmpje in de link!https://twitter.com/AAhronheim/status/712177856768569344Anna Ahronheim @AAhronheim
#BREAKING: Two loud explosions at #Zaventem airport in #Brussels
Bart Verhulst @BartVerhulst76 4 min.Regeringsbron spreekt over aanslag en zeer ernstige toestand #zaventem
Brandweer belt op de Belgische radio dat het waarschijnlijk om een aanslag gaat.
Federale politie meldt dat er in elk geval 1 dode is.
http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/liveblog-explosies-op-vliegveld-zaventem-brussel (http://www.hulpverleningsforum.nl/nieuws/buitenland/liveblog-explosies-op-vliegveld-zaventem-brussel)
https://twitter.com/AAhronheim/status/712179940788195328Update: Several injuries reported after large explosions at @AmericanAir departure hall
/AAhronheim/status/712179940788195328Update: Several injuries reported after large explosions at @AmericanAir departure hall
Wederom bij de bron, een foto welke als schokkend kan worden ervaren.
https://twitter.com/AAhronheim/status/712179940788195328Update: Several injuries reported after large explosions at @AmericanAir departure hall
Wederom bij de bron, een foto welke als schokkend kan worden ervaren.
Julian Röpcke @JulianRoepckeThat was it. #Brussels air space is empty now. #BrusselsAttack
(https://pbs.twimg.com/media/CeIuW3bUAAAdvg2.jpg:large)
Dr Andreas Krieg @andreas_krieg#Brussels <11 dead and multiple injured after two explosions at Brussels airport - reaction 2 #Abdeslam arrest
Arjan Noorlander @noorlanderarjan 8 min.Mensen parkeren en wachten op vluchtstrook bij afslag Zaventem op zoek weg bekenden https://pbs.twimg.com/media/CeIwBniW0AETEUy.jpg
Steven Samyn @SamynWetstraat 1 min.Belga citeert getuigen: eerst geschoten in vertrekhal, dan iets in Arabisch geroepen, pas daarna ontploffingen #brusselsairport
Politie Antwerpen @LPAntwerpen 2 min.Extra toezicht op publieke plaatsen en openbaar vervoer in #Antwerpen. Blijf kalm en volg indien nodig richtlijnen van politie. #zaventem
Tobias Post @Tobiascke 40 sec.Volgens VRT is er nog een verdacht pakket gevonden op luchthaven #Zaventem in #Brussel.
24/7 BZ @247BZNog veel onduidelijk over explosies #Zaventem. @NLinBE en @MinBZ volgen situatie op de voet, gaan na of er NLers onder slachtoffers zijn.
Update
NOS-verslaggever Arjan Noorlander is ter plaatse. Hij ziet heel veel hulpdiensten, politiewagens en ambulances. Mensen zijn op zoek naar familieleden en bekenden. De explosie zijn volgens hem in de vertrekhal geweest, dus nog voor de bagagecontrole. Een deel van het gebouw is ingestort. Op andere plekken worden verslaggevers weggestuurd, zo wordt gemeld. Er zou sprake zijn van nog een bom, maar dat is niet bevestigd.
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 4 min.Explosies op luchthaven #Zaventem. Laat toegangswegen open voor hulpdiensten. Prioriteit overheid: hulp aan slachtoffers en veiligheid
Simone Tukker @simonetukker 5 min.Op het verzamelpunt van de evacuatie Brussel airport ogen de mensen redelijk kalm. #zaventem https://pbs.twimg.com/media/CeI1CHvWwAAmdLg.jpg
Elijah J. Magnier @EjmAlraiFirst count: 14 Killed and 22 injured in Brussels suicide attack this morning.
Following a simultaneous double explosion, #Zaventem airport has been shut down & totally evacuated. Police is looking for potential threat.
Access 2departure and arrival gates at #Zaventem take place without any security control 2check in. Security check is beyond police control.
This is the case of all airports in #Europe but not the Middle East or Africa. Railway from Gare du Midi/ Gare Central to Zaventem suspended
Terrorist Attacks are not planned from one day 2another, hence unrelated2 #ParisAttacks arrest #Molenbeek. #Brussels
Rudi Vranckx @RudiVranckxDerde bompakket gevonden op #Zaventem, luchthaven wordt nu ontruimd
RaCoLi @RaCoLi_beRT @radio1be: Het terreurniveau wordt opgetrokken naar niveau 4 voor het hele land. #brusselsairport #Zaventem
Christian Beelaerts @beelaerts_c 6 min.Net in metro explosie gehoord en gevoeld. # Brussel
Rudi Vranckx @RudiVranckx 3 min.Metro zou stilstaan in #Brussel, station Brussel-Centraal ontruimd. #Zaventem
Serge Massart @massart_serge 6 min.Explosión metro maalbeek https://pbs.twimg.com/media/CeI1_tZW8AAAM8F.jpg
Serge Massart @massart_sergeExplosión metro maalbeek
(https://pbs.twimg.com/media/CeI1_tZW8AAAM8F.jpg:large)
VRT deredactie.be @vrtderedactie 54 sec.Ook in het Brusselse metrostation #Maalbeel - vlak bij #Wetstraat - is er een aanslag gepleegd. Dat is bevestigd aan #vrtnieuws.
Mike Muller @_MikeMuller 18 sec.Persalarm: Extra veiligheidsmaatregelen in Nederland na aanslagen Brussel (Bron: NCTV)
Serge Massart @massart_sergeExplosión metro maalbeek
(https://pbs.twimg.com/media/CeI1_tZW8AAAM8F.jpg:large)
Geen idee of tweet + foto authentiek zijn.
Lammert de Bruin @lammert 5 min.Alle metrostations in Brussel gesloten (VRT)
Wierd Duk @wierdduk 13 min."Rookontwikkeling bij metro Schuman en bebloede mensen". Na eerder Maalbeek. #Brussel
Didier Blokland @DidierBlokland 22 min.Beeld uit de vertekhal van #brusselsairport #zaventem
(https://pbs.twimg.com/media/CeI2Dz-W0AAj2AZ.jpg)
Mike Muller @_MikeMuller 16 sec.Persalarm: CNN: vier explosies op verschillende metrostations Brussel
Elijah J. Magnier @EjmAlraiAgain: This can't be related to #Abdeslam arrest. Planning several explosions need reconnaissance, preparation of explosives & human factor.
However, it is strongly related to the same terrorist group sleeping cells, #ISIS. #Belgique #Belgium
ISIS, like any terrorist groups, operate in different boxes, different groups with different tasks.
not possible to arrest a person from day one and 2 days later prepare explosives and have people who carry these just ready
VID @vid 41 sec.Iets om rekening mee te houden. Internationale trein naar #Brussel STOPT bij Roosendaal.
Zoek zelf maar, ik ben je knechtje niet. Laat me maar weten als bericht onjuist is.
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 4 min.Bel niet, maar gebruik sms of sociale media. Netwerk geraakt overbelast. #Brussel
ريم الحرمي @Reem_AlHarmiBREAKING: #Brussels bombings toll rises to 23. This incident will definitely change the way we travel. #Bruxelles
Elijah J. Magnier @EjmAlraiParis metro is not closed. Only the Brussels underground.
Mike Muller @_MikeMuller 37 sec.Persalarm: Centraal station Antwerpen ontruimd (VRT)
Al Jazeera English @AJEnglish.@Eurostar says no trains running to or from stations in #Brussels after #Zaventem airport & #Maelbeek metro attacks
Eurostar @EurostarEr rijden momenteel geen Eurostar treinen tussen Londen en Brussel. Kom niet naar het station, tickets kunnen gratis worden omgeruild.
http://nos.nl/liveblog/2094384-terreuraanslagen-op-luchthaven-en-metro-in-brussel.html (http://nos.nl/liveblog/2094384-terreuraanslagen-op-luchthaven-en-metro-in-brussel.html)Is de striping van de Brusselse brandweer.
Einde video Nederlandse brandweerwagen te zien, Zijn er ook nederlandse hulpdiensten aanwezig?
24/7 BZ @247BZ 1mUpdate #reisadvies #Brussel: reis niet naar Brussel totdat er meer duidelijkheid is over de situatie rijksoverheid.nl/onderwerpen/re… (1/2)
24/7 BZ @247BZ 1m(2/2) Bent u in #Brussel? Blijf dan zoveel mogelijk binnen. Blijf uit de buurt van luchthaven en metro. Volg instructies van autoriteiten op
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 3 minuten geleden1771 is actief, maar vooral voor slachtoffers en verwanten. Bel niet als het niet nodig is. #Brussel
Mike Muller @_MikeMuller 37 sec.Persalarm: Centraal station Antwerpen ontruimd (VRT)
Brandweer Antwerpen @BWAntwerpen 52 sec.Centraal Station Antwerpen niet ontruimd, wel enkel bereikbaar via ingang Pelikaanstraat.
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 5 minuten geledenAlle Telenet hotspots zijn gratis beschikbaar in #Brussel. Vermijd telefoonverkeer.
In metrostation zouden er 10 doden zijn. 1 rijtuig is volledig uit elkaar gerukt.
Bron?
https://mobile.twitter.com/alxdm/status/712214397482094592FOTO KAN ALS SCHOKKEND WORDEN ERVAREN!
Foto van het rijtuig.
https://mobile.twitter.com/alxdm/status/712214397482094592
Foto van het rijtuig.
GRIP2 afgekondigd op Schiphol? Misschien omdat de treinen en vliegtuigen naar Brussel weggevallen zijn?
Mogelijk alleen al in metrostation al 30 doden
Bron: NOS
Ik meende ergens op beelden ook Nederlands ambulancepersoneel te zien.
Mike Muller @_MikeMuller 1 min.Persalarm: Explosie in buurt van Wetstraat Brussel (Belga)
Houdt er even rekening mee, schokkend beeld..
BREAKING!Mike Muller @_MikeMuller 1 min.Persalarm: Explosie in buurt van Wetstraat Brussel (Belga)
Net op RTLZ een beeld van een Nederlandse ambu. Kon geen roepnummer overigens.
BREAKING!Mike Muller @_MikeMuller 1 min.Persalarm: Explosie in buurt van Wetstraat Brussel (Belga)
VTM NIEUWSGeverifieerd account @VTMNIEUWS 20 minuten geledenDOVO zoekt naar verdachte pakketten in alle geparkeerde auto's in buurt van Wetstraat. http://bit.ly/1SeTGyZ (http://bit.ly/1SeTGyZ)
Net op RTLZ een beeld van een Nederlandse ambu. Kon geen roepnummer overigens.Zes ambulances uit regio MWB zijn naar Brussel. Brandweer Antwerpen heeft hulp van de regio MWB om hun posten te bezetten. Voertuigen van hun zijn ook naar Brussel. Weet dat enkele reserve voertuigen brandweer MWB verzamelen in Zundert. De calamiteiten coördinator en zijn medewerkers bellen de gewensten manschappen om op te komen.
Mogelijk alleen al in metrostation al 30 doden
Bron: NOS
Annabell @Annabellvdb 1 min.Sint Pieters hospital in #Brussels is asking for blood donations!
John van der Tol @johnvandertol 21 sec.'Er zijn geen aanwijzingen dat een aanslag in Nederland op handen is', aldus premier Rutte. 'Al onze diensten staan paraat' #brussel
| 1403003 | BRW Zuid-Holland Zuid (Lichtkrant GMC) | |
| 1403050 | BRW Zuid-Holland Zuid (RCvD Alarmcode) |
Inmiddels ook op NOS
NIVB meldt 15 doden.
Zes ambulances uit regio MWB zijn naar Brussel. Brandweer Antwerpen heeft hulp van de regio MWB om hun posten te bezetten. Voertuigen van hun zijn ook naar Brussel. Weet dat enkele reserve voertuigen brandweer MWB verzamelen in Zundert. De calamiteiten coördinator en zijn medewerkers bellen de gewensten manschappen om op te komen.Graag een bron voor jouw melding dat ambulances naar uit Midden West Brabant naar Brussel zijn.
NIVB meldt 15 doden.
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 5 minuten geledenLeerlingen moeten in de school blijven in #Brussel, ook over de middag.
Zijn dus maar 2 aanslagen geweest. 1 in Zaventem (is bevestigd zelfmoordaanslag) 1 in de metro bij station Maelbeek. Bron is de persconferentie van de belgische Premier op VTM.
Dat er gesproken werd van een 2e metro bij Schuman zou kunnen omdat dit het station is wat bij Maelbeek ligt. (google maps)
Volgens het ministerie van volksgezondheid zijn er op de luchthaven 11 doden gevallen en 81 gewonden. Aldus de liveblog van Nu.nl
Op het vliegveld Zaventem bij Brussel zijn vanochtend twee explosies geweest.
Nee, er zijn op de luchthaven 2 explosies geweest en 1 in de metro (dus in totaal 3).Ik spreek ook over aanslag, niet explosies. Omdat er eerst ook andere locaties werden aangewezen.
Nazanine Moshiri @nazaninemoshiriAmerican Airlines: says no employees injured. AA check-in..at Row 8 of the departure hall+explosions didn't occur at Row 8.
Pffff, verschrikkelijk.
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 13 minuten geledenHet Crisiscentrum apprecieert de vele spontane blijken van solidariteit #Brussels #solidarity
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 11 minuten geledenHou het internet vrij voor communicatie. Vermijd voorlopig #streaming van video en muziek. #brussels
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 10 minuten geledenDe leerlingen in het hele land blijven op vraag van het ministerie van Onderwijs in de scholen. #Brussel
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 9 minuten geledenWe roepen alle bedrijven in #Brussel op om hun medewerkers binnen te houden.
VTM NIEUWS @VTMNIEUWS 3 min.Politie ontdekt niet-ontplofte bommengordel van derde terrorist in Zaventem. http://bit.ly/1SeTGyZ (http://bit.ly/1SeTGyZ)
VTM NIEUWS @VTMNIEUWS 3 min.Politie ontdekt niet-ontplofte bommengordel van derde terrorist in Zaventem. http://bit.ly/1SeTGyZ (http://bit.ly/1SeTGyZ)
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 24 minuten geledenBinnen enkele minuten neutraliseert DOVO een verdacht pakket op luchthaven. Mogelijk met een knal #zaventem. #Brussels
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 4 minuten geledenDoor overbelasting van het gsm-netwerk bel je tijdelijk best met een vast toestel naar de noodnummers. #Brussel
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 2 min.(https://pbs.twimg.com/media/CeJ6ynkW4AALLDL.jpg)
NOS @NOS 7 min.7 minuten geledenDe kerncentrale in het Belgische Tihange wordt ontruimd, melden Belgische media. Waarom is nog niet duidelijk: http://nos.nl/l/2094384 (http://nos.nl/l/2094384)
Ik lees ook reacties dat alleen de werknemers die volgens procedure nodig zijn achter blijven en de overigen moeten vertrekken. ( dus geen volledige evacuatie of ontruiming, hetgeen me logischer lijkt)NOS @NOS 7 min.7 minuten geledenDe kerncentrale in het Belgische Tihange wordt ontruimd, melden Belgische media. Waarom is nog niet duidelijk: http://nos.nl/l/2094384 (http://nos.nl/l/2094384)
Jacqueline Galant @jgalant74 38 sec.Ministre de la Mobilité (MR) - Minister van Mobiliteit - Bourgmestre de/Burgemeester van Jurbise
De Brusselse stations gaan open om 16h, de veiligheid is versterkt.
Sander Paulus @SanderRTLNieuws 1 min.Arts ziekenhuis Leuven zegt dat er in de lichamen van slachtoffers spijkers zaten. #BrusselsAttacks #zaventem
Ik lees ook reacties dat alleen de werknemers die volgens procedure nodig zijn achter blijven en de overigen moeten vertrekken. ( dus geen volledige evacuatie of ontruiming, hetgeen me logischer lijkt)
Kerncentrales draaien op minimumbezetting
De kerncentrales in ons land draaien op bevel van de nucleaire waakhond FANC op minimumbezetting. "Enkel wie er echt moet zijn, blijft. De rest werd naar huis gestuurd", legt FANC-woordvoerster Nele Scheerlinck uit. De maatregel geldt "tot nader order".
De centrales blijven gewoon draaien en stroom leveren, maar de personeelsbezetting is zoals in het weekend. Daarmee wil het FANC vermijden dat personen met verkeerde bedoelingen toegang krijgen tot de centrales. "Er werken ongeveer 1.000 mensen op zo'n site. Die zijn allemaal grondig gecheckt, maar we nemen het zekere voor het onzeker", luidt het.
Sander Paulus @SanderRTLNieuws 1 min.Arts ziekenhuis Leuven zegt dat er in de lichamen van slachtoffers spijkers zaten. #BrusselsAttacks #zaventem
Eindhovens Dagblad @ED_Regio 8 min.Liveblog #aanslagenBrussel: #Maalbeek: 20 doden, 106 gewonden, #Zaventem: 14 doden, 81 gewonden
https://t.co/Rv02Gpab4g
Ik neem aan dat men met ontruimen niet de Kerncentrale plat leggen bedoelen. Want dat heeft zomaar een paar dagen nodig....Net als een chemische fabriek zijn in een kerncentrale bepaalde ruimtes stevig beveiligd zodat de operatie altijd door kan gaan. Er loopt echter ook een hoop ander personeel rond, van hoveniers en dakdekkers tot installateurs, aannemers etc. Die sturen ze weg om maximaal overzicht te houden op het terrein.
Kinepolis @Kinepolis 3 min.Op vraag van de politie wordt Kinepolis Antwerpen ontruimd. Meer informatie volgt.
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 13 minuten geledenInfonummer Crisiscentrum Binnenlandse Zaken 1771 of vanuit het buitenland +3278151771. Maar probeer eerst via sociale media #Brussels
ronald van gessel @rvgessel 2 min.Belgische politie is nu bezig met huiszoekingen, nog erg weinig informatie, mogelijk gaat het om medeplichtigen.
Mike Muller @_MikeMuller 8 sec.Persalarm: Drie dagen nationale rouw Belgie (minister Jambon)
NMBS @NMBS 33 minuten geledenVanaf 16u herneemt treinverkeer in Brussel, behalve in #BrusselSchuman, #BrusselLuxemburg en #BrusNatLuchthaven. #NMBS
VTM NIEUWS @VTMNIEUWS 8 min.Dertigtal doden en ongeveer 230 gewonden bij aanslagen in Brussel. Dat zegt Crisiscentrum. http://bit.ly/1SeTGyZ (http://bit.ly/1SeTGyZ)
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 52 sec.De richtlijn om zoveel mogelijk binnen te blijven, wordt opgeheven.
24/7 BZ @247BZ.@MinBZ op dit moment op de hoogte van 1 Nederlander die lichtgewond is geraakt bij aanslag op #Zaventem
België heeft vorig jaar tot medio Juni, samen met Nederland, IS in Irak gebombardeerd maar is om budgettaire redenen gestopt
The Associated Press @APBREAKING: Third bomb deactivated at Brussels airport, official says.
Burj Khalifa in Dubai, Verenigde Arabische Emiraten in de kleuren van Belgische vlag vanavond.
(https://www.hulpverleningsforum.nl/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi64.tinypic.com%2F27y93lg.jpg&hash=a7a07452a4489af3a79f97c5920d4278)
Foto via Jenan Moussa, Arabic Al Aan TV
عادل بن أحمد الجبير @AdelAljubeirThe terrorist acts in #Brussels & other countries around the world, will only increase our unity to counter #terrorism & eradicate it
CrisisCenter Belgium @CrisiscenterBE 26 seconden geledenEr staan lange wachtrijen aan de stations in #Brussel. Wij vragen u om uw vertrek zoveel mogelijk uit te stellen #NMBS
NMBS @NMBS 34 minuten geleden#Schaarbeek
Bevel politie
Station gesloten
#NMBS
NMBS @NMBS 5 minuten geleden#Etterbeek
Bevel politie
Station gesloten
#NMBS
even hier bericht vanaf dienst spoedgevallen UZ Brussel,
Hier is het op dit moment erg rustig. In verband met intern rampenplan worden zoveel mogelijk bedden vrij gehouden voor de eventuele opvang van slachtoffers
rare gewaarwoording om tijdens zo²n rampenplan aanwezig te zijn
Caroline VdBerghe @berghec 6 minuten geledenHuiszoeking Schaarbeek IS vlag gevonden en een spijkerbom #BrusselsAttacks #vrtnieuws
Fotoreportage De Morgen (http://www.demorgen.be/binnenland/live-politie-actief-op-zoek-naar-2-verdachten-is-eist-aanslagen-brussel-op-meer-dan-30-doden-b3ebfa93/)
Fotoreportage HLN (http://www.hln.be/hln/nl/9096/bomaanslag-brussels-aiport/photoalbum/detail/2654289/1550323/0/Tientallen-doden-en-gewonden-bij-terroristische-aanslagen-in-Belgie.dhtml)
Video's en foto's van de metro-aanslag (http://www.dhnet.be/actu/faits/explosions-au-metro-de-maelbeek-une-situation-extremement-chaotique-photos-videos-56f100c735702a22d59d46e8)
Foto's van na de metro-aanslag (http://www.dhnet.be/galerie/en-images-explosion-a-maelbeek-56f1144d35708ea2d3cd30c2)
http://www.hln.be/hln/nl/9096/Belgie/photoalbum/detail/2654289/1550321/14/Tientallen-doden-en-gewonden-bij-terroristische-aanslagen-in-Belgie.dhtml (http://www.hln.be/hln/nl/9096/Belgie/photoalbum/detail/2654289/1550321/14/Tientallen-doden-en-gewonden-bij-terroristische-aanslagen-in-Belgie.dhtml)
Bizar, liever je vrouw bellen dan je even bekommeren om slachtoffer naast je, die hij misschien niet eens heeft opgemerkt.
Ik ben benieuwd hoe jij reageert nadat er twee bommen zijn afgegaan... Mensen doen rare dingen als ze zoiets hebben meegemaakt....Verbazingwekkender vind ik al die mensen die begonnen met filmen, soms zelfs zo snel dat ik het idee heb dat ze nog niet eens hun naasten hebben kunnen bellen...
De Maastrichtse familie Pinczowski zit in onzekerheid over het lot van hun kinderen na de aanslagen in Brussel.
Zoon Alexander en dochter Sascha vertrokken dinsdagochtend naar het vliegveld in Zaventem om te vliegen naar Amerika. Om 7:59 uur belden de kinderen nog met het thuisfront om te melden dat ze goed waren aangekomen op het vliegveld. Tijdens dat telefoontje hoorde de familie een ontploffing en glasgerinkel. Vervolgens werd de verbinding verbroken.
Verbazingwekkender vind ik al die mensen die begonnen met filmen, soms zelfs zo snel dat ik het idee heb dat ze nog niet eens hun naasten hebben kunnen bellen...
RodeKruis-Vlaanderen @RodeKruisVLWe voorzien met @Defensie_BE het nodige voor gestrande #reizigers in #opvang: http://www.rodekruis.be/nieuws-kalender/nieuws-kalender/hulpverleners-ter-plekke-in-zaventem-en-brussel/ (http://www.rodekruis.be/nieuws-kalender/nieuws-kalender/hulpverleners-ter-plekke-in-zaventem-en-brussel/) Extra dekens, kleren,... niet nodig.
9:10pm · 22 Mar 2016
فرسان الإمارات @Forsan_UAEبرج كابيتال جيت التابع لـ #أدنيك في #أبوظبي يكتسي بألوان علم #بلجيكا تضامنا مع #بروكسل
(https://www.hulpverleningsforum.nl/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi68.tinypic.com%2F2dlkf88.jpg&hash=fc61c233489172905ea070537b083c1d)
‘Mijn twee kinderen zijn hier’
Brussels ziekenhuis Het UMC Sint-Pieter is goed voorbereid op terreurgewonden. Na Parijse aanslagen vertelden Franse artsen er over hun ervaringen. lees verder (http://www.nrc.nl/next/2016/03/23/mijn-twee-kinderen-zijn-hier-1603547)
Belgische ziekenhuizen kunnen toestroom aan gewonden aan
BRUSSEL / ZAVENTEM / LEUVEN - De grote ziekenhuizen in Brussel hebben het dinsdag bijzonder druk na de aanslagen eerder dinsdagochtend op Brussels Airport en in het metrostation Maalbeek. Elke zorginstelling is op de hoogte gebracht van het rampenplan en er is bijkomend personeel opgeroepen. Ook verschillende ziekenhuizen in Vlaanderen vangen gewonden op. "Wij zijn voorbereid na de aanslagen in Parijs en onze ziekenhuizen kunnen dit aan", laat minister van Volksgezondheid Maggie De Block weten.
Het Brusselse treinstation Delta, dichtbij de campussen van VUB en ULB, wordt gesloten. Dat meldt de NMBS op Twitter. Volgens een woordvoerder van de NMBS gebeurt dat op bevel van de politie. Het zou echter niet gaan om een concrete dreiging. Eerder was al gezegd dat vandaag de stations Brussel-Nationaal-Luchthaven, Brussel-Congres, Brussel-Schuman, Brussel-Kapellekerk en Merode gesloten zouden blijven.
ikbenveiligNL @ikbenveiligNLMeer dan 5000 mensen hebben via website @ikbenveiligNL hun familie en vrienden laten weten dat ze veilig waren na #brusselsattack #ImOK
10:08am · 23 Mar 2016
"Staatsvijand nummer 1 opgepakt"
Najim Laachraoui, die genoemd wordt als de ontsnapte terrorist van Zaventem, zou in Anderlecht zijn opgepakt
Brussels Airport @BrusselsAirportThere will be no passenger flights into and out of #brusselsairport tomorrow Thursday 24 March. Contact your airline for flight information.
BelgianRedDevils @BelRedDevilsFor security reasons and precaution, @VilleBruxelles has asked @belgianfootball to cancel #belpor.
NOS @NOS 57 sec.De Belgische media die eerder meldden dat de voortvluchtige terreurverdachte was opgepakt, trekken de berichten in:
ThePostOnline @TPOnl 46 sec.BuZa bevestigt vermissing twee Nederlanders na aanslag Zaventem.
Rode Kruis @RodeKruisDe site ikbenveilig.be (http://ikbenveilig.be) is offline. In totaal zijn er 362 geregistreerde matches en 5010 aanmeldingen. #Brussel Meer: http://www.rodekruis.nl/actueel/nieuws/ikbenveilig-live-na-explosies-luchthaven-zaventem-brussel (http://www.rodekruis.nl/actueel/nieuws/ikbenveilig-live-na-explosies-luchthaven-zaventem-brussel)
10:23am · 23 Mar 2016
Turkije heeft een van de aanslagplegers in Brussel in juni vorig jaar gearresteerd en in juli uitgeleverd aan België. Dat heeft president Erdogan gezegd in Ankara. De Belgische autoriteiten lieten de man vrij, ondanks waarschuwingen van Turkije dat hij een jihadistische strijder was, zegt Erdogan.
http://nos.nl/artikel/2094736-erdogan-turkije-zette-aanslagpleger-brussel-in-juni-uit.html (http://nos.nl/artikel/2094736-erdogan-turkije-zette-aanslagpleger-brussel-in-juni-uit.html)
Ministerie van BZ ✔ @MinBZ.@MinBZ bevestigt vermissing van een 3e Nederlander na aanslagen #Brussel. We volgen de situatie op de voet.
Boris Johnson @MayorofLondonBelgium's national flag to be projected across London - Tower Bridge, National Gallery, National Theatre, Wembley, Trafalgar Sq & the Eye
Boris Johnson @MayorofLondonA 25 metre Belgian flag will be placed on Trafalgar Sq tomorrow for a 6-10pm vigil where people will be able to leave flowers & candles
Gulf-Times @GulfTimes_QATARSecond Brussels airport bomber identified as Najim Laachraoui: police sources
Prime Minister Szydlo says it's "not possible" to honour refugee deal with EU after deadly ISIL attacks in Belgium.
http://www.aljazeera.com/news/2016/03/poland-refuses-accept-refugees-brussels-attack-160323132500564.html (http://www.aljazeera.com/news/2016/03/poland-refuses-accept-refugees-brussels-attack-160323132500564.html)
Minister van Justitie Belgie - Koens: Persoon was in Belgie niet bekend als betrokken bij terrorisme. Persoon bekend als crimineel, was voorwaardelijke vrijgelaten. Belgie wist dat hij door Turkije gedeporteerd is naar Nederland.
------------------------------------------------------------------------
Nederland: Momenteel onderzoek door Nationaal Coordinator Terreurbestrijding.
The Belgian security services, as well as other Western intelligence agencies, had advance and precise intelligence warnings regarding the terrorist attacks in Belgium on Tuesday, Haaretz has learned.
Hele heftige beelden van direct na de aanslag:
KIJKEN OP EIGEN RISICO, ZIJN HEFTIGE BEELDEN!
http://www.dumpert.nl/mediabase/6740388/03c60abf/nieuwe_beelden_na_aanslag_zaventem.html (http://www.dumpert.nl/mediabase/6740388/03c60abf/nieuwe_beelden_na_aanslag_zaventem.html)
Vreemd dat de baby moet blijven liggen omdat men zo nodig wil filmen.. :-\
Van de politie kreeg de chauffeur de expliciete instructies om het meisje niet mee te nemen en te laten zitten. Als de hulpdiensten haar moeder in haar buurt zouden vinden, zou ze zo veel sneller geïdentificeerd kunnen worden. Wanneer de hulpvaardige chauffeur een oudere vrouw tegekomt die gewond is aan haar hand, slaagt hij er wel in om haar naar buiten te begeleiden.
Die man is opzoek na zijn eigen zoon/kinderen. Hij wist waar ze ongeveer stonden, hijzelf was bijna opweg na huis. Hij staat daar vol adrenaline en onrust om zijn eigen kind(eren) te vinden. Dan ga je je niet ontfermen over anderen. Zo zijn wij mensen nu eenmaal.
Dus als je stijf staat van de adrenaline en ongerust je eigen kind zoekt pak je eerste de telefoon om te gaan filmen tijdens je zoektocht maar heb je geen tijd om je te onfermen over een jong kind?
Van de politie kreeg de chauffeur de expliciete instructies om het meisje niet mee te nemen en te laten zitten. Als de hulpdiensten haar moeder in haar buurt zouden vinden, zou ze zo veel sneller geïdentificeerd kunnen worden.
Dat is de moderne samenleving. Het is niet altijd te snappen, maar in dergelijke gevallen wel potentieel waardevol voor het onderzoek.
Een C-A-T tourniquet is ook een modern ding. Denk je dat het waardevoller zou zijn als burgers gaan kijken of ze andere mensen het leven kunnen redden of denk je dat het maken van zoveel mogelijk filmpjes voor het latere onderzoek waardevoller c.q. gewenster is de moderne samenleving?
Hebben we het dan over dezelfde moeder als de cnn verslaggever; "next to her mother who appears to be dead"?
Gaat het om belang van slachtoffers/belang van kind om zo snel mogelijk in veiligheid te worden gebracht om vervolgens te worden overgedragen aan mensen van ambulancedienst, een arts of rode kruis ..
of ...
moet het kind in de ravage blijven zitten naast een lijk (mogelijk de moeder) en alles aanschouwen/horen wat zich in de vertrekhal afspeelt omdat het voor de politie handiger is bij latere identificatie.
Als de taxichauffeur kan filmen met zijn telefoon kan een politieman een foto maken met zijn telefoon waar het kind zat om het vervolgens te laten onderzoeken op een veilige en rustigere plek door ambulance/rode kruis.
Zorg jij er dan even voor dat iedereen in Europa een C-A-T tourniquet krijgt en weet hoe deze te gebruiken?
Zorg jij er dan even voor dat iedereen in Europa een C-A-T tourniquet krijgt en weet hoe deze te gebruiken?
Civilians, bystanders, survivors — they become unwitting caregivers, because they too can save lives if they act quickly, especially if an attack occurs somewhere police and emergency medics cannot reach right away, like an underground metro station, several emergency medicine experts pointed out.
compress, place a tourniquet and compress again — for stopping bleeding
Ik lees tal van getuigenissen dat aanwezige militairen onmiddellijk begonnen zijn met ledematen afbinden, en zo veel levens gered hebben. Gelukkig dat zij door hun opleiding dat automatisme hebben.
Minister Jambon (binnenlandse zaken) en Geens (justitie) hebben hun ontslag aangeboden.
Ontslag geweigerd door premier Michel.
Ik lees dat het gaat over dat er voldoende tourniquets moeten zijn. Deze moeten natuurlijk zsm beschikbaar zijn. Je kunt er natuurlijk niet snel genoeg mee aankomen, maar wat is te laat? Stel je legt 5 tourniquets op elke ambulance, is dat in dergelijke gevallen voldoende? Of is het bijvoorbeeld nodig om op grote openbare plaatsen (grote treinstations, vliegvelden, winkelcentra, monumenten) een voorraad tourniquets (zeg 20?) te hebben (en personen welke deze kunnen gebruiken)?
En hoe duur is een tourniquet? Gewoon een tourniquet, snel en eenvoudig, geen poespas?
Tsja, zo'n ontslag lost natuurlijk niks op, en het voorkomt ook geen volgende keer. Terechte keuze van de premier als je het mij vraagt.
Ik lees dat het gaat over dat er voldoende tourniquets moeten zijn. Deze moeten natuurlijk zsm beschikbaar zijn. Je kunt er natuurlijk niet snel genoeg mee aankomen, maar wat is te laat? Stel je legt 5 tourniquets op elke ambulance, is dat in dergelijke gevallen voldoende? Of is het bijvoorbeeld nodig om op grote openbare plaatsen (grote treinstations, vliegvelden, winkelcentra, monumenten) een voorraad tourniquets (zeg 20?) te hebben (en personen welke deze kunnen gebruiken)?
En hoe duur is een tourniquet? Gewoon een tourniquet, snel en eenvoudig, geen poespas?
Tsja, zo'n ontslag lost natuurlijk niks op, en het voorkomt ook geen volgende keer. Terechte keuze van de premier als je het mij vraagt.
Ik lees dat het gaat over dat er voldoende tourniquets moeten zijn. Deze moeten natuurlijk zsm beschikbaar zijn. Je kunt er natuurlijk niet snel genoeg mee aankomen, maar wat is te laat? Stel je legt 5 tourniquets op elke ambulance, is dat in dergelijke gevallen voldoende? Of is het bijvoorbeeld nodig om op grote openbare plaatsen (grote treinstations, vliegvelden, winkelcentra, monumenten) een voorraad tourniquets (zeg 20?) te hebben (en personen welke deze kunnen gebruiken)?
En hoe duur is een tourniquet? Gewoon een tourniquet, snel en eenvoudig, geen poespas?
Tsja, zo'n ontslag lost natuurlijk niks op, en het voorkomt ook geen volgende keer. Terechte keuze van de premier als je het mij vraagt.
Waarom verbaasd me dit nou niks van deze on respectvolle doelgroep 98uiye 98uiye
Jongeren maken amok na minuut stilte in Anderlecht
Door: redactie
23/03/16 - 15u48 Bron: Belga
Een tiental jongeren heeft in Anderlecht amok gemaakt na de minuut stilte die er naar aanleiding van de aanslagen gehouden werd. Een van hen is opgepakt.
Lees verder op: http://www.hln.be/hln/nl/36484/Aanslagen-Brussel/article/detail/2655555/2016/03/23/Jongeren-maken-amok-na-minuut-stilte-in-Anderlecht.dhtml (http://www.hln.be/hln/nl/36484/Aanslagen-Brussel/article/detail/2655555/2016/03/23/Jongeren-maken-amok-na-minuut-stilte-in-Anderlecht.dhtml)
aanslagen in Brussel - Terug naar dreigingsniveau 3
24.03.2016Crisisbeheer
Na de twee aanslagen op dinsdag 22 maart 2016 in Brussels Airport en in het metrostation Maalbeek in Brussel, is ons land geconfronteerd met een ongeziene en tragische situatie. Onmiddellijk is door OCAD besloten het dreigingsniveau op te schalen naar niveau 4 op een schaal van 4, wat een zeer ernstige en imminente dreiging betekent. Er zijn uitzonderlijke maatregelen genomen in de nasleep van de aanslagen, met het oog op de veiligheid van iedereen en de hulpverlening aan de slachtoffers
Vandaag, donderdag 24 maart, heeft het OCAD een nieuwe evaluatie uitgevoerd. Daarbij is besloten om het dreigingsniveau in te schalen op niveau 3. De dreiging blijft dus ernstig, mogelijk en waarschijnlijk.
Vandaag vond een bijkomende vergadering plaats met de overheden en diensten die betrokken zijn bij het beheer van deze drieste situatie. Er was eveneens een Nationale Veiligheidsraad. Na analyse van de situatie en overleg tussen de betrokken veiligheidsdiensten, zijn de volgende maatregelen overeengekomen:
Treinstations
Er worden willekeurige controles ingevoerd aan de ingangen van de grote stations in heel het land
De systematische controles aan de toegangen van de treinstations op de Noord-Zuid as worden verder ook op die manier georganiseerd
Deze bijsturing van de maatregelen naar willekeurige controles moet begrepen worden vanuit een evolutie van de modus operandi na de aanslagen van dinsdag
Metrostations
Geleidelijke heropening van de metrolijnen
Aanwezigheid van militairen aan de ingangen van de geopende stations
De aanwezigheid van politie wordt verzekerd in de metro’s en de onmiddellijke omgeving
Er worden willekeurige controles voorzien in de metrostations
Luchthavens
Toegangscontrole en aanwezigheid van explosievenhonden
Voor praktische informatie betreffende de geplande vluchten van Brussels Airport, de bagage en de parkings verwijzen we naar de website van de luchthaven en de luchtvaartmaatschappijen.
Verstrengde veiligheidsmaatregelen
De versterkte aanwezigheid van politiediensten en militairen op bepaalde strategische locaties blijft van toepassing in het hele land.
De identificatie van de slachtoffers en de ondersteuning van hun verwanten blijft prioritair.
Betrokken personen kunnen voor verdere informatie terecht op het nummer 1771. Het nummer 1771 (of +32 78 15 17 71 vanuit het buitenland) blijft vandaag actief tot 22u. Voor de komende dagen blijven we de openingsuren vermelden via de website en sociale media van het Crisiscentrum.
Er is een centrale locatie voor de opvang van verwanten van slachtoffers geopend in het militair hospitaal van Neder-Over-Heembeek.
Het Crisiscentrum en al zijn partners blijven de evolutie van de situatie op de voet volgen om de veiligheidsmaatregelen indien nodig aan te passen en te communiceren.
Ontslag geweigerd door premier Michel.
http://www.ad.nl/ad/nl/38570/Aanslag-Brussels-Airport/article/detail/4269977/2016/03/25/Vermiste-Elita-Weah-41-omgekomen-in-Brussel.dhtml
Abdeslam na arrestatie niet gevraagd naar nieuwe terreurplannen
Belgische rechercheurs hebben terreurverdachte Salah Abdeslam maar een uur ondervraagd in de tijd tussen zijn arrestatie vorige week vrijdag en de aanslagen in Brussel van dinsdag.
Dat zijn broer Najim tot zo'n barbaarse daad in staat is, dat hadden hij en zijn familie nooit verwacht, zei Mourad (20) gisteren op een persconferentie.
Bij de aanslag op het vliegveld van Zaventem zijn drie Nederlanders omgekomen: een broer en een zus uit Maastricht en een vrouw uit Deventer. Dat meldt minister Koenders van Buitenlandse Zaken. Hij brengt een bezoek aan Indonesië.
Koenders zegt dat zijn gedachten uitgaan naar de familie en vrienden. "Ik wens hen veel sterkte met dit verschrikkelijke verlies. Het is afschuwelijk dat deze mensen door de willekeur van terreur zijn gedood".
De families zijn vannacht ingelicht. De slachtoffers waren de 41-jarige Elita Weah uit Deventer en een broer en zus uit een Maastrichts gezin: Sascha en Alexander Pinczowski, beiden in de 20.
'Nieuwe verdachte aanslagen Parijs en Brussel'
De opsporingsdiensten zouden een nieuwe verdachte op het oog hebben voor de aanslagen in Brussel: Naïm Al Hamed, een Syriër van 28 jaar.
Klopjacht verdachten gaat door, weer aanhoudingen in Brussel
De klopjacht van de politie naar verdachten van de aanslagen in Brussel is nog steeds in volle gang. Vanmorgen werd weer een verdachte aangehouden in de deelgemeente Vorst van Brussel.
The Deputy Director of the Turkish National Police, Mr Basturk, and Europol's Deputy Director Mr Martinu today signed the Liaison Agreement between Turkey and Europol. Deputy Director Martinu expressed his satisfaction with the possibilities this will offer to enhance cooperation with Turkish law enforcement.
'This is an important step in our relations. The Liaison Officer from Turkey will benefit from being part of a wide network of liaison officers from more than 40 states and have access to Europol expertise. The agreement and the secondment of an officer from Turkey at our premises in the near future will benefit all parties in their fight against organised crime and terrorism.'
Mr Hayden said: "I don't mean to be arguing against the European Union, but the union is not a natural contributor to national security to each of the entity states.
"In fact in some ways [it] gets in the way of the state providing security for its own citizens."
Arrestatie en ontploffing bij antiterreuractie in Schaarbeekzie bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20160325_02203598 (http://www.standaard.be/cnt/dmf20160325_02203598)
Gulf-Times @GulfTimes_QATAR#Hollande: #Paris, #Brussels #jihadist network ‘being destroyed’, but others remain #BrusselsAttacks #ParisAttacks
Stad Brussel @StadBrusselMinistr Binnl Zakn & Burgemeester #StadBrussel vragen betoging 27/3 uit te stellen. Dank voor uw begrip #terreurniveau3 #mobilisatiepolitie
3:59pm · 26 Mar 2016
Gemeenschappelijke persmededeling van de premier en de burgemeester van Brussel
Gezien het dreigingsniveau 3, gezien de politiecapaciteit die nodig is op het terrein, gezien de prioriteit om de politie toe te laten in de beste omstandigheden het onderzoek te doen, nodigen we de burgers uit om morgen niet te betogen en hun manifestatie uit te stellen tot een latere datum.
Wij begrijpen ten volle dat iedereen uiting wil geven aan zijn emoties in deze omstandigheden.
"Omdat we nog in dreigingsniveau 3 zijn, en om de politiediensten hun werk te laten doen, vragen we om morgen geen rouwherdenking te houden in Brussel." Dat hebben minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) en burgemeester Yvan Mayeur van Brussel (PS) verklaard op het Crisicentrum zaterdagmiddag. Beide politici hebben begrip voor de emoties van de mensen, maar ze willen dat die manifestatie wordt uitgesteld naar een latere datum.
België brengt vierde persoon in verband met aanslagen Brussel
http://www.nu.nl/algemeen/4237174/belgie-brengt-vierde-persoon-in-verband-met-aanslagen-brussel.html (http://www.nu.nl/algemeen/4237174/belgie-brengt-vierde-persoon-in-verband-met-aanslagen-brussel.html)
Hier wordt gesproken over Fayçal Cheffou, een rare snuiter die zich ook uitgeeft als journalist (zie een "reportage" van hem op YouTube hieronder).
! No longer available (http://www.youtube.com/watch?v=FY61HX8t5hk#)
Hij werd donderdagavond om 18.30u samen met 2 andere inzittenden door agenten in burger uit een wagen gesleurd die geparkeerd stond voor het gebouw van het federaal parket in Brussel. Cheffou is de enige van het trio die werd voorgeleid bij de onderzoeksrechter, er zijn aanwijzingen dat hij de derde man is die op Brussels Airport aanwezig was en de vlucht nam nog voor de bommen ontploften. Zijn eigen bom (de allerzwaarste) liet hij achter maar die ontplofte niet. Een huiszoeking in zijn flat zou bezwarend materiaal hebben opgeleverd.
Andere acties:
- Donderdagavond 19u Brussel: 1 persoon op de openbare weg onderschept en opgepakt, na verhoor vrijgelaten
- Donderdagavond 20.45u Brussel: 2 huiszoekingen, zonder arrestaties
- Donderdagavond 21u ringweg rond Brussel: wagen klemgereden en chauffeur en passagier gearresteerd. Passagier kwam net terug uit het buitenland, chauffeur door echtgenote bij politie getipt als chauffeur van de bende terroristen die ook de adressen van de 'safehouses' op zak zou hebben
- Vrijdag 9u Brussel: huiszoeking waarbij een verdachte door de speciale eenheden in het been werd geschoten
- Vrijdag 13u Brussel: man op straat opgepakt
- Vrijdag 13.20u Brussel: man aan tramhalte gearresteerd nadat hij in het been werd geschoten omdat hij weigerde bevelen van de politie op te volgen. Het zou gaan om een bekende handlanger van een Franse topterrorist. Zijn dochtertje was op dat ogenblik bij hem maar is ongedeerd. Een vermoeden dat de rugzak van de man explosieven bevatte, bleek ongegrond.
! No longer available (http://www.youtube.com/watch?v=xpXLVgQ1GeM#)
http://www.youtube.com/watch?v=MZvobT8GhW4 (http://www.youtube.com/watch?v=MZvobT8GhW4)
Amateurbeelden van de aanhouding (http://www.dhnet.be/actu/belgique/schaerbeek-la-police-eloigne-un-enfant-du-suspect-video-56f5570635708ea2d3e7b83b)
Fotoreportage huiszoekingen Schaarbeek (http://www.dhnet.be/galerie/en-images-perquisitions-a-schaerbeek-56f54dc735708ea2d3e79ff6)
Voorlopige balans slachtoffers van aanslagen
Gewonde slachtoffers
De hulpdiensten hebben afgelopen week 2449 betrokkenen geregistreerd, waarvan ongeveer
340 gewonden. Momenteel zijn 101 gewonden nog gehospitaliseerd, verspreid over 33 ziekenhuissites. Onder die 101 gewonden liggen er nog 62 op intensieve zorgen, en 32 in een brandwondencentrum. Deze vragen gespecialiseerde zorg en een lange revalidatie.
Voor veel mensen komt nu de psychosociale schok over at ze gezien en meegemaakt hebben. Experten staan klaar vanuit Volksgezondheid om deze ervaringen te helpen verwerken.
Tele-Onthaal (106) biedt aan iedereen die nood heeft aan een gesprek een luisterend oor. Je kan ook chatten via tele-onthaal.be. Getroffenen of hun familie kunnen terecht op 078 150 300 of www.caw.be (http://www.caw.be) van de dienst slachtofferhulp, georganiseerd door de centra voor algemeen welzijnswerk (CAW).
U kunt ook bij uw (huis)arts terecht.
Overleden slachtoffers
Bij de aanslagen in Brussels Airport en metro Maalbeek is de voorlopige balans van dodelijke slachtoffers 31 personen. Naast de 3 daders lieten 28 personen het leven. Van deze 28 personen konden 24 personen worden geïdentificeerd. 14 personen lieten het leven bij de aanslag in de luchthaven, en 10 personen in de metro.
Bij de 24 geïdentificeerde overledenen betreuren we 13 slachtoffers met de Belgische nationaliteit en 11 buitenlandse slachtoffers. Deze personen ontvangen een slechtnieuwsmelding via de dienst slachtofferbejegening van de Lokale Politie.
Buitenlandse slachtoffers
Voor buitenlandse slachtoffers die momenteel bevestigd zijn, heeft Buitenlandse Zaken de betrokken ambassades ingelicht, zowel voor de overleden personen (8 nationaliteiten) als voor de gewonde slachtoffers (19 nationaliteiten).
Van bij het begin is systematisch met de ambassades in Brussel contact gehouden. Alle ambassades zijn in het bezit van de gegevens van gewonden wiens nationaliteit kon vastgesteld worden.
First analysis of damage in terminal Brussels Airport
March 26, 2016 8pm
A team of engineers, technicians and independent external experts have carried out a first analysis of the damage caused by the explosions at Brussels Airport on 22 March 2016 after detectives released the terminal yesterday afternoon when they had concluded their investigations. This first, provisional analysis shows that both main building and the Connector building where hand luggage and passengers are checked, are stable. Brussels Airport will now investigate the possibilities to install temporary check-in desks.
The first, provisional investigation into the Brussels Airport's terminal did not indicate any stability issues related to the terminal building. The adjacent Connector building is also intact and the locations where hand luggage is checked and customs' checks are carried out, can also be used.
Brussels Airport will now look at its options to install temporary check-in desks. The ideal location still needs to be identified and its practical organisation needs to be studied in collaboration with airlines and luggage handlers.
Brussels Airport would like to remind passengers that they can collect their vehicle and luggage until tomorrow, Sunday 27 March. At the moment, after two days, 4,000 of the 6,000 cars which were left behind, have been collected. Today, all luggage was removed from piers A and B and transferred to building 722 at Brucargo, where passengers can collect their belongings. Parts of the luggage hall have also already been cleared and work at the reclaim area will start on Sunday.
Politie moest communiceren via Whatsapp na aanslagen omdat eigen systeem niet werkte
Na de aanslagen zag de politie zich genoodzaakt om te communiceren via Whatsapp omdat het eigen Astrid-communicatiesysteem was uitgevallen. Commissaris-generaal Catherine De Bolle vraagt een onderzoek.
Commissaris-generaal Catherine De Bolle heeft een onderzoek gevraagd omdat het Astrid-communicatiesysteem van de politie uitgevallen was na de aanslag op de luchthaven. Dat schrijven Het Nieuwsblad en Gazet van Antwerpen.
Het systeem zou urenlang niet gewerkt hebben. Daardoor verliepen de reddingsoperaties van de politie op de luchthaven veel moeizamer en chaotischer dan zou mogen. Volgens een agent dienden ze uiteindelijk te overleggen via Whatsapp. Een politiewoordvoerder bevestigt dat niet alles is verlopen zoals voorzien.
Gsm-netwerken
"Na analyse heeft Astrid alle gebruikersorganisaties rond de tafel geroepen om de communicatie na de aanslagen van 22 maart onder de loep te nemen. Intussen werden concrete actiepunten en aanbevelingen bepaald." Zo reageert Astrid, de gespecialiseerde telecom-operator van de Belgische hulp- en veiligheidsdiensten op het nieuws over de gebrekkige werking en het uitvallen van het communicatiesysteem van de veiligheids- en hulpdiensten onmiddellijk na de aanslagen.
Het uitzonderlijke karakter van de noodsituatie leidde ertoe dat sommige zendmasten van het radionetwerk op korte tijd een nooit geziene hoeveelheid communicatie te verwerken kregen, laat Astrid in een persbericht weten. "Van over heel het land werden hulp- en veiligheidsdiensten gevraagd om bijstand te komen verlenen, wat tot een uitzonderlijk radioverkeer heeft geleid. Op vraag van de organisaties heeft Astrid op de dag van de aanslagen honderden extra radio's op het netwerk aangesloten. Ook de uitval van de commerciële gsm-netwerken heeft een aanzienlijke aangroei van het radioverkeer tot gevolg gehad."
Brandweer
Astrid wijst er op dat de meldkamers/noodcentrales het bijzonder druk hadden in Brussel en Vlaams-Brabant, maar zij zijn goed blijven functioneren. Ook het alarmeringssysteem voor het oproepen van vrijwilligers van brandweer werd extra belast, maar heeft geen probleem gekend. Er werd een mobiele Astrid-zendmast ter plaatse gebracht om het radionetwerk in Brussel te versterken. (Belga)
Dat is het vreemde. Er wordt beweerd dat men niets tegen deze persoon had. Maar ondertussen is dit figuur helemaal niet zo braaf, door Turkije wordt een mail gestuurd dat hij onderweg is naar Nederland, maar ergens blijft de belangrijkste informatie hangen. Blijkbaar gaan er geen alarmbellen rinkelen in België dat ze deze meneer een aantal voorwaarde onder de neus hebben geduwd waar hij niet aan voldoet. Turkije verzuimd gemakshalve maar de reden waarom ze hem een enkele reis nederland bezorgen. En nederland, tja die weet het ook niet meer. Kortom, 1 zooitje voor wat betreft communicatie
Klopt helemaal, en de reden zal vermoedelijk in het feit liggen dat men er nooit bij stil heeft gestaan dat men zo simpel een bom kan maken. Ja, we weten dat je met kunstmest simpel een explosief kunt fabriceren. Maar dat het nog simpeler kan, en de spullen daarvoor bij elke drogist en supermarkten bouwmarkt verkrijgbaar zijn. Daar staat men NU pas bij stil. En ik denk dat het daardoor ook een ongrijpbaar feit is. Immers je kunt moeilijk een verbod op verkoop van die stoffen gaan zetten. En anders zijn die stoffen ook weer heel simpel via andere wegen te verkrijgen.
Iedereen mag zich in de EU ontzettend veel afvragen. De brandweermensen op forum mogen zich ook ontzettend veel afvragen omdat ze nooit iets geleerd hebben over deze levensgevaarlijke hobby. Als de bommenmaker niet in persoon getraind is door een echte bommenmaker weet je bijna zeker dat brand en/of zware explosie het directe gevolg zal zijn.
Het lijkt voor brandweer op vermoedelijk gasexplosie zoals vaker voorkomt terwijl je te maken krijgt met een zeer explosieve, instabiele stof in een woning ergens in een normale woonwijk. Als het wel gaat om een getrainde bommenmaker die precies weet hoeveel hij de juiste hoeveelheid zwavelzuur hij aan het half-fabricaat moet toevoegen ontstaat het eindproduct TATP. Het moet ergens in de woning te drogen worden gelegd.
Klopt helemaal, en de reden zal vermoedelijk in het feit liggen dat men er nooit bij stil heeft gestaan dat men zo simpel een bom kan maken. Ja, we weten dat je met kunstmest simpel een explosief kunt fabriceren. Maar dat het nog simpeler kan, en de spullen daarvoor bij elke drogist en supermarkten bouwmarkt verkrijgbaar zijn. Daar staat men NU pas bij stil. En ik denk dat het daardoor ook een ongrijpbaar feit is. Immers je kunt moeilijk een verbod op verkoop van die stoffen gaan zetten. En anders zijn die stoffen ook weer heel simpel via andere wegen te verkrijgen.
In de EU zijn terroristen gedwongen te kiezen voor een levensgevaarlijk alternatief. Ze maken het met producten die relatief simpel te krijgen zijn. Bij iedere apotheek of drogist kan je water halen om ontstoken oren of wonden te spoelen (geoxygeneerd water).Maar bij de drogist in de schappen heb je doorgaans kleinde felsjes van 3%, weet niet of dat genoeg is. Ik heb zelf bij stages met sterkere concentraties gewerkt en die waren niet zo vrij verkrijgbaar.
Maar bij de drogist in de schappen heb je doorgaans kleinde felsjes van 3%, weet niet of dat genoeg is. Ik heb zelf bij stages met sterkere concentraties gewerkt en die waren niet zo vrij verkrijgbaar.
Waterstofperoxide voor serieus vuurwerk moet minstens 30% zijn. Tot 12% is simpel verkrijgbaar voor iedere particulier in NL, een concentratie die niet ongebruikelijk is voor bijv. kappers om haren te blonderen. Boven de 12% moet je bij een bestelling een K.v.K nummer vermelden bij je bestelling om een vlotte aflevering te bespoedigen. Je kan dan grote verpakkingen waterstofperioxide 30% laten afleveren.Dat niet maar de stelling "je kunt het bij iedere drogist kopen" die je bij iedere borrel lijkt te horen is wat te simpel. Dan denk ik dat we al veel meer explosies gehad hebben want in het land van vuurwerkplezier en zelf knutselen schat ik in dat er naast de tientallen mogelijke terroristen ook tientallen hobbyisten zijn die het wel geinig lijkt ook zoiets te proberen.
Het zal ook geen groot probleem zijn om op illegale wijze aan deze stoffen te komen. Kijk bijvoorbeeld naar de grondstoffen voor XTC. Je kan niet stellen dat de Nederlandse opsporingsdiensten goed in kaart hebben waar XTC-labs zitten en wie er betrokken zijn bij de productie van dit exportproduct.
Dat niet maar de stelling "je kunt het bij iedere drogist kopen" die je bij iedere borrel lijkt te horen is wat te simpel. Dan denk ik dat we al veel meer explosies gehad hebben want in het land van vuurwerkplezier en zelf knutselen schat ik in dat er naast de tientallen mogelijke terroristen ook tientallen hobbyisten zijn die het wel geinig lijkt ook zoiets te proberen.
Het Beursplein in Brussel is afgesloten door de oproerpolitie en wordt op dit moment schoongeveegd. De politie kwam in actie nadat een groep van enkele honderden hooligans naar het plein toekwam en leuzen scandeerde tegen IS en tegen migratie in het algemeen.
Dat niet maar de stelling "je kunt het bij iedere drogist kopen" die je bij iedere borrel lijkt te horen is wat te simpel. Dan denk ik dat we al veel meer explosies gehad hebben want in het land van vuurwerkplezier en zelf knutselen schat ik in dat er naast de tientallen mogelijke terroristen ook tientallen hobbyisten zijn die het wel geinig lijkt ook zoiets te proberen.Die stelling is wel degelijk waar, iedereen zou TATP kunnen maken van vrij verkrijgbare materialen. Om waterstofperoxide te concentreren daar zijn namelijk ook methodes voor, waarvoor je geen raketgeleerde hoeft te zijn.
Politie drie keer in de fout bij opvolging Ibrahim El Bakraoui
Wat is er nu eigenlijk precies foutgelopen in de opvolging van de latere zelfmoordterrorist Ibrahim El Bakraoui? De doorstroming van informatie is slecht verlopen, zoveel is zeker. De bevoegde ministers geven vanmiddag meer uitleg over de zaak, maar volgens bronnen dicht bij het onderzoek wijzen alvast drie elementen in het verhaal in de richting van de federale politie.
De eerste zwakke plek zit bij de verbindingsofficier van de federale politie in Istanbul. Hij zag een mail met de melding over het vliegtuig met El Bakraoui aan boord véél te laat, pas uren na de landing. Die ‘onzorgvuldigheid’ zou de zaak onwillekeurig vertraagd en – zo blijkt achteraf – geschaad hebben.
Vervolgens heeft diezelfde verbindingsofficier zijn oversten bij de federale gerechtelijke politie in België gebrieft over de informatie. Probleem: daar werd vervolgens niets mee gedaan, of toch niets dat leidde tot het opsporen van de man. Intussen was de vogel gaan vliegen. Een nalatigheid?
En toen de strafuitvoeringsrechtbank de voorwaardelijke invrijheidstelling van El Bakraoui in augustus 2015 introk, werd er ‘niet veel ijver aan de dag gelegd om hem op te sporen’, aldus Justitieminister Koen Geens (CD&V) in Terzake gisteravond. Daar is het FAST-team (Fugitive Active Search Team) van de federale politie dus mogelijk te laks geweest.
De kans is groot dat de politie niet de enige dienst is die steken heeft laten vallen in het opvolgen van El Bakraoui. Zo is het nog de vraag of ook de justitie-assistenten die hem opvolgden na zijn voorwaardelijke invrijheidstelling, meer hadden kunnen doen en of er een inschattingsfout gemaakt is door de strafuitvoeringsrechtbank of in andere geledingen van justitie.
"Eén iemand uit het politieapparaat heeft geblunderd"
De Belgische verbindingsofficier in Turkije heeft bij de uitwijzing van Ibrahim El Bakraoui uit Turkije geblunderd. Dat heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) gezegd in de Kamer. "Eén iemand uit ons politie-apparaat is op zijn minst nalatig en niet heel proactief geweest in een dossier waar je meteen van aanvoelt dat het om terrorisme gaat."
Jambon stelde woensdagavond, een dag na de aanslagen in Brussel en Zaventem, een tijdslijn op in verband met de uitwijzing van Ibrahim El Bakraoui uit Turkije. Volgens die tijdslijn is er tussen 26 juni, het moment waarop Turkije de Belgische verbindingsofficier inlicht over de arrestatie van El Bakraoui, en 20 juli "niets wezenlijks" gebeurd en dat dus door die verbindingsofficier. El Bakraoui was intussen -meer bepaald op 14 juli- op het vliegtuig richting Nederland gezet.
"Ik kon niet anders dan concluderen dat één iemand (de verbindingsofficier nvdr.) -en niet een dienst of een directie- op zijn minst nalatig was geweest, niet heel proactief en niet heel geëngageerd", aldus Jambon. "En dat in een dossier waarin je van het eerste moment aanvoelt dat het om terrorisme gaat."
"El Bakraoui werd veroordeeld voor tien jaar, zat een paar jaar in de gevangenis en reisde dan via Turkije naar de grens met Syrië af. Je moet niet lang in het terrorismedossier actief zijn om in te schatten hoe groot de kans is dat je met een foreign fighter te maken hebt."
Als minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid, en dus als verantwoordelijke van de politie, vond Jambon dat hij zijn politieke verantwoordelijkheid moest nemen. "Hier heeft één iemand uit het politie-apparaat geblunderd. Op basis van die analyse ben ik mijn ontslag bij de premier gaan aanbieden. De premier heeft na lange gesprekken gevraagd om te overwegen om mijn ontslag in te trekken."
Jambon zei na de vragenronde dat er nog geen tuchtprocedure is opgestart tegen de verbindingsofficier. "We gaan kijken wat de beste procedure is, er volgt dus een procedure."
De chronologie
11 juni 2015: Ibrahim El Bakraoui wordt aangehouden in Turkije, meer bepaald in een dorp aan de Syrische grens
26 juni 2015: De Turkse nationale politie brengt onze verbindingsofficier, onze politieman in Turkije, op de hoogte
29 juni 2015: Onze verbindingsofficier meldt dit aan de terro-cel van DJSOC, de dienst van de gerechtelijke politie die zich met de bestrijding van de zware criminaliteit bezighoudt. DJSOC meldt aan onze verbindingsofficier dat El Bakraoui een gerechtelijk verleden heeft en tot tien jaar veroordeeld is. DJSOC vraagt ook informatie over waarom El Bakraoui gearresteerd is.
14 juli 2015: Turkije stuurt om 10.14 uur een verbale nota naar de Belgische ambassade dat El Bakraoui wordt uitgestuurd naar Nederland, met een vlucht die diezelfde dag om 10.40 uur vertrekt. Later op de dag, omstreeks 14.30 uur komt er nog een fax toe. Om 16.30 uur verwittigt de Belgische ambassade onze verbindingsofficier.
15 juli 2015: Onze verbindingsofficier verneemt van de Turkse politie dat El Bakraoui voor "terro" is aangehouden, maar dat hij met een schriftelijke vraag om meer details moet vragen. Om 10.38 uur deelt de assistente van onze verbindingsofficier aan de Belgische ambassade mee dat El Bakraoui werd aangehouden in een dorp aan de Syrische grens. Om 10.50 uur licht onze verbindingsofficier de verbindingsofficier van Nederland in. Het is dan al een dag na het vertrek van El Bakraoui uit Turkije
20 juli 2015: Tussen 29 juni en 20 juli vindt er geen communicatie meer plaats tussen onze verbindingsofficier en de DJSOC. Pas op 20 juli laat onze verbindingsofficier aan DJSOC weten dat El Bakraoui voor terro wordt aangehouden en dat hij op 14 juli naar Nederland is uitgestuurd. Hij zegt tevens dat hij meer informatie afwacht van Turkije in verband met de arrestatie. Pas daarna stelt onze verbindingsofficier de officiële vraag aan de Turkse politie via e-mail. (Dat terwijl de Turkse politie al op 15 juli had gezegd dat de verbindingsofficier via een schriftelijke vraag om meer details moest vragen.)
Op 28 juli, 10 november, 8 december en 14 februari vinden er nog vergaderingen plaats tussen de verbindingsofficier en de Turkse autoriteiten. Er wordt geen verdere informatie over El Bakraoui meegedeeld.
11 januari 2016: Zes maanden na het vertrek van El Bakraoui uit Turkije, beschikt onze verbindingsofficier over een antwoord op zijn schriftelijke vraag aan Turkije. Het antwoord luidt dat El Bakraoui ervan verdacht wordt een verbintenis te hebben met het conflictgebied (in Syrië nvdr.)
22 maart 2016: El Bakraoui is een van de zelfmoordterroristen die zichzelf opblaast in Zaventem
"Gerechtelijke opvolging El Bakraoui's was ordentelijk"
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) heeft in de Kamer de opvolging van de twee terreurbroers Ibrahim en Khalid El Bakraoui door de gerechtelijke diensten verdedigd. Die beiden zijn volgens hem op een corrrecte manier gevolgd na hun voorwaardelijke vrijlating.
Ibrahim en Khalid El Bakraoui waren zware misdadigers en waren beiden veroordeeld wegens gewelddadige feiten. Toch is de link met moslimextremisme en terrorisme pas laat gelegd.
Geens merkte op dat de gerechtelijke en politionele diensten onder "immense druk" werken, zowel van de bevolking als van de politici. Hij gaf een overzicht van de samenwerking tussen de Franse en Belgische diensten na de aanslagen in Parijs op 13 november 2015.
Die samenwerking heeft op 15 maart de politie op het spoor gezet van het onderduikadres in de Driesstraat in Vorst, waar de terrorist Mohamed Belkaïd werd doodgeschoten. Daar werden naast wapens en munitie ook verbanden gevonden met Amine Choukri en Salah Abdeslam die op 18 maart in Molenbeek werden opgepakt. De diensten hebben ook correct vastgesteld dat de terrorist Najim Laachraoui en Soufiane Kayal in feite dezelfde persoon was en hetzelfde geldt voor Belkaïd en Samir Bouzid.
"Niet volmaakt, wel ordentelijk"
Geens bevestigde dat Ibrahim El Bakraoui -die zichzelf opblies in Zaventem- in 2011 tot tien jaar cel was veroordeeld wegens een gewapende overval. Na een aantal aanvragen werd hij in oktober 2014 in voorlopige vrijheid gesteld en nadien heeft hij "redelijk goed meegewerkt" met de justitieambtenaar die hem volgens regelmatige afspraken moest opvolgen.
Vanaf juni 2015 daagde Ibrahim El Bakraoui echter niet meer op voor zijn afspraken, ondanks herhaalde uitnodigingen. Dat kon ook niet, want toen zat hij in Turkije. Begin juli meldde de justitieambtenaar de afwezigheid aan de rechtbank die daarop de invrijheidstelling introk en een nationaal opsporingsbericht uitvaardigde.
Zijn broer Khalid El Bakraoui -de dader van de aanslag in de metro in Maalbeek- was in 2011 tot vijf jaar cel veroordeeld wegens een gewapende overval. Geens merkte in zijn geval op dat Khalid vier van de vijf jaar van zijn straf heeft uitgezeten. Ondanks een negatief advies werd Khalid in 2014 voorwaardelijk vrijgelaten. Eén keer, in mei vorig jaar, heeft hij een voorwaarde geschonden en zat hij drie dagen in de cel, vooraleer hij opnieuw werd vrijgelaten.
Na de aanslagen in Parijs werd hij echter verdacht van betrokkenheid en is hij verdwenen, waarna een internationaal aanhoudingsbevel tegen hem werd uitgevaardigd. In januari van dit jaar gebeurde dat ook voor zijn broer Ibrahim, maar dan vooral omdat die werd beschouwd als een spoor naar Khalid.
Minister Geens maakt zich sterk dat de gerechtelijke opvolging en ook de beslissing om de verdachten opnieuw op te sporen op een normale en ordentelijke manier zijn verlopen en dat hij geenszins kritiek heeft op de diensten van justitie en reclassering. Wel gaf hij toe dat niemand "volmaakt" is en dat hij verder wil onderzoeken of er fouten zijn gemaakt en of er niet meer transparantie kan komen. Weliswaar was de bevestiging door Turkije van een risico van terreur inzake Ibrahim slechts laat doorgespeeld, toch had men hier uit de arrestatie van die man zo dicht bij de Syrische grens conclusies kunnen trekken, aldus Geens.
"Abdeslam wil niet meer spreken na aanslagen"
Minister Geens heeft op een vraag vanuit de Kamercommissie geantwoord dat de vrijdag gevangen genomen Salah Abdeslam na de aanslagen in Zaventem en Maalbeek niet meer wil praten met zijn ondervragers. De voorbije dagen was gezegd dat Salah voor de aanslagen slechts één uur lang ondervraagd was en dan nog enkel over zijn betrokkenheid bij de aanslagen in Parijs en dus niet over de netwerken in Brussel.
"Communicatie Turkije over El Bakraoui was onduidelijk"
In de Kamer heeft minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) zijn visie gegeven op de uitwijzing van Ibrahim El Bakraoui -een terrorist die zichzelf opblies in Zaventem- door Turkije. Reynders merkt op dat de Turkse politie toch niet zo heel goed gecommuniceerd heeft over het waarom van de uitwijzing.
Reynders kwam aan het woord na de uitleg van zijn collega van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). Die had de schuld voor de slechte communicatie gelegd bij "één enkele persoon", een verbindingsofficier van de federale politie in de Turkse stad Istanbul, die dagenlang tijd heeft laten verloren gaan in de communicatie met de Turken over hun uitwijzing van Ibrahim El Bakraoui.
Minister Reynders wees op het belang van Turkije door zijn geografische ligging tussen Europa en het Midden-Oosten en als partner binnen de NAVO en met de Europese Unie.
"Turkse communicatie wijkt af van gewone patroon"
Hij bevestigde wat Jambon zei dat Turkije op 14 juli om 10.14 uur een melding stuurde naar Nederland en België dat Ibrahim El Bakraoui uitgewezen zou worden en op een vliegtuig gezet werd richting Amsterdam dat om 10.40 uur zou vertrekken, zeer kort tevoren dus.
Erg opmerkelijk daarbij is dat de Turken er niet bij zegden waarom El Bakraoui werd uitgewezen. Hij werd samen met een man met de Duitse nationaliteit uit Turkije gezet, maar in het bericht aan de Duitsers was wel gezegd waarom die man werd buitengezet.
De manier waarop de Turken over de uitwijzing communiceerden, wijkt af van het gewone patroon, aldus Reynders. In een korte periode hebben ze zes mensen in gelijkaardige omstandigheden het land uitgezet. In vijf gevallen gebeurde dat met uitleg van de reden en werd er ook via een speciale politielijn het land van oorsprong in kennis daarvan gesteld, dus volgens twee communicatielijnen. In het geval van Ibrahim El Bakraoui is dat echter niet gebeurd.
Dringend bericht of bericht al dan niet gelezen? "Onduidelijk"
Reynders heeft ook een probleem met de manier waarop het portaal werkt waar de informatie wordt uitgewisseld. Zo is de aanduiding "DRINGEND" enkel zichtbaar als een bericht wordt geopend en wordt niet aangegeven of een bericht al dan niet gelezen is of niet.
Ten slotte gaf Reynders ook nog mee dat hij of zijn diensten geen weet hebben van het feit dat Ibrahim El Bakraoui in korte tijd twee keer door Turkije zou zijn opgepakt en uitgezet. Enkel de uitwijzing van 14 juli is bekend, zei hij.
Nee, niet de agent maar de wijze van communiceren krijgt kritiek.
14 juli 2015: Turkije stuurt om 10.14 uur een verbale nota naar de Belgische ambassade dat El Bakraoui wordt uitgestuurd naar Nederland, met een vlucht die diezelfde dag om 10.40 uur vertrekt. Later op de dag, omstreeks 14.30 uur komt er nog een fax toe. Om 16.30 uur verwittigt de Belgische ambassade onze verbindingsofficier.Denk ik niet dat hij de hoofdoorzaak is.
Haberturk @Haberturkİşte o teröristin Gaziantep'ten deport fotosu! http://www.haberturk.com/gundem/haber/1214340-iste-ibrahim-el-bakraouinin-deport-fotosu (http://www.hulpverleningsforum.nl/gundem/haber/1214340-iste-ibrahim-el-bakraouinin-deport-fotosu)
(https://pbs.twimg.com/media/CeS1qQqWAAAeX8_.jpg)
Kort door de bocht: Turkije zegt gewoon "ons land uit" en niet "je moet naar Nederland". Als je meewerkt zal het hun worst zijn waar je naar toe gaat en stellen ze verder geen vragen waarom je daar naar toe wil. Logisch omdat zij anders opgescheept worden met mensen die in Turkije niet welkom zijn maar ook nergens anders welkom zijn.
Het cirkeltje om de handschoen is iets wat ik nergens in Westers media heb gelezen. Ik heb wel contact gehad met 1 Nederlander een dag na de aanslag die het ook opgevallen was en zich er zorgen over maakte.
De enige mogelijkheid tot interceptie zou zijn geweest dat Istanboel vliegensvlug de procureur des konings van Brussel in kennis stelde die vervolgens (als hij die bevoegdheid heeft of moet dat via een rechter? Dat weet ik niet) op basis van schending van de voorwaarden tot voorwaardelijke invrijheidstelling zijn collega in Nederland had kunnen vragen om die kerel aan te houden in Schiphol. Maar organiseer zoiets maar eens op enkele uren tijd. Dat is totaal onmogelijk, dat weet iedereen.
Dit verscheen al daags na de aanslagen in verschillende Belgische media
Belgie had Turkije niet kunnen vragen hem aan te houden en te zeggen dat ze zo snel mogelijk komen met een uitleveringsverzoek? Als Turkije dit verzoek krijgt van Belgie deporteren ze hem niet maar zullen hem uitleveren zodra de procedures in beide landen zijn doorlopen. Ik zou er niet vanuit gaan dat Turkije iemand ongebeleid met een normale lijnvlucht naar Belgie zal sturen als het gaat om een Belgisch uitleveringsverzoek van een terreurverdachte.
Had die procureur zomaar aan een buitenlandse magistraat mogen vragen om die kerel vast te zetten, zonder rechterlijke tussenkomst op dat ogenblik? Dat weet ik zelf niet.
Moet de luchtvaartmaatschappij ook niet worden geïnformeerd bij het vervoer van dit soort figuren neem trouwens aan dat hij een retourticket vanuit Nederland op zak had.
Tijdens het debat bleek dat de Federale Politie in Brussel wist dat de Turken deze man hadden aangehouden. Ze hebben de verbindingsofficier verzocht om extra informatie. De verbindingsofficier heeft daarna weken geen contact meer opgenomen met de Federale Politie.
Ik vind het daarom iets te goedkoop als men stelt dat de verbindingsofficier grote fouten heeft gemaakt.
Ten eerste zal je ook moeten weten waarom een mens een fout maakt. Als politici door bezuinigingen gezorgd hebben dat de werklast voor 1 ambtenaar absurd hoog is kan je al niet meer een enkele ambtenaar de schuld geven.
Ik weet niet alles maar ik denk dat het in 2016 ook mogelijk is om vanuit het hoofdkwartier van de Federale politie Brussel even te bellen naar de ambassade in Turkije om te vragen of ze al extra informatie hebben of wat precies het probleem is.
March 27, 2016
In the past few days, Brussels Airport has made an extensive analysis of the terminal infrastructure and of the various possible scenarios for a partial recommencement of its activities. When this partial restart will take place is not yet decided. That depends on the various processes that have to be restarted. The simple fact is that a restart in the short term is not possible in the devastated infrastructure.
Brussels Airport began erecting temporary constructions last Thursday. These include the additional security measures that are being implemented at all Belgian airports on the orders of the government. The departure flow will run via temporary constructions to the ground-floor zone of Connector. There an area will be installed with temporary check-in desks where passengers can report for their flight and also hand in their luggage. From there the route will make use of the service stairway to the familiar screening platform of Connector, which emerged undamaged from the attacks. The passenger and hand-luggage checks will take place in this area and from here the passengers will follow the normal route. For arriving passengers, we are looking at a solution to take them by bus via a hangar.
This scenario has to meet three criteria:
The temporary constructions must satisfy all construction and fire safety regulations
The various passengers flows must be tested in real life, to ensure that everything runs smoothly
The government authorities must give their blessing to the security system that is being implemented
The construction and fire safety inspection of the temporary constructions will take place this coming Tuesday. To try out the passenger flows, the airport is organising a major test on Tuesday, whereby 800 airport staff will test the temporary arrangement and infrastructure for the check-in procedure. This test will be developed in consultation with the various airport partners, the Federal Police, Defence, the Belgian Civil Aviation Authority (BCAA).
The government authorities concerned must give their approval to the security system as well as to the partial recommencement of the airport activities
Meer bij de bron (nos.nl)
Zie ook: Politie zet waterkanon in om Beursplein te ontruimen (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/binnenland/1.2613378?playlist=7.39637)
Het moet moslims, asielzoekers etc. aan de ene kant wel gerust moeten stellen dat de meeste openlijke (ongenuanceerde) tegenstand afkomstig is van rechts-extremisten, tokkies ('daar moet een ****** in'), hooligans en meer van dat soort vage types.
Men zou pas reden tot zorg hebben als duizenden normale mensen (behorend tot de meerderheid) zich openlijk tegen hen zouden keren. Ik zou dan als moslim/asielzoeker zoiets hebben van 'liever dat zo'n type dat zegt dan iemand met z'n volle verstand'.
Het moet moslims, asielzoekers etc. aan de ene kant wel gerust moeten stellen dat de meeste openlijke (ongenuanceerde) tegenstand afkomstig is van rechts-extremisten, tokkies ('daar moet een ****** in'), hooligans en meer van dat soort vage types.
Men zou pas reden tot zorg hebben als duizenden normale mensen (behorend tot de meerderheid) zich openlijk tegen hen zouden keren. Ik zou dan als moslim/asielzoeker zoiets hebben van 'liever dat zo'n type dat zegt dan iemand met z'n volle verstand'.
In online publications, IS makes no secret of its strategic goals: Muslims in Europe will be so persecuted in the aftermath of such attacks that they will have no other choice than to sign up for IS's nihilism.
The reactions of European democracies will decide whether IS's cynical plan will succeed.
Brussels, March 28 (QNA) - Four people have died in hospital following last week's triple bombing attack in Brussels, the federal prosecution says, raising the total number of victims to 35, according to the (dpa) news agency.
Published on Mar 25, 2016
De politie en het gerecht willen deze persoon identificeren die te zien is op de foto. Hij wordt ervan verdacht betrokken te zijn bij de aanslagen op de luchthaven Brussels Airport in Zaventem op 22 maart 2016.
Meent u deze man te herkennen, aarzel dan niet contact op te nemen met de politie.
Ook als u andere nuttige informatie hebt met betrekking tot de aanslagen in Zaventem en Brussel, dan willen de speurders dat graag weten.
Discretie wordt verzekerd.
http://www.politie.be/fed/nl/opsporin... (http://www.politie.be/fed/nl/opsporin...)
***************************
La police cherche à identifier cet homme. Il est suspecté d'avoir commis l'attentat à l'aéroport de Zaventem le mardi 22 mars 2016.
Si vous reconnaissez cet individu ou si vous avez des informations concernant cet attentat, veuillez prendre contact avec les enquêteurs via le numéro de téléphone gratuit 0800 30 300.
Discrétion assurée
Volgens verschillende media zou de opgepakte verdachte F.C. in een 'line up' formeel herkend zijn door de taxichauffeur als één van de 3 terroristen die hij heeft vervoerd.
Als F.C. de opgepakte 'freelance journalist' Fayçal C. is dan is hij inmiddels weer vrijgelaten.
Terreurverdachte Fayçal C. vrijgelaten
Terreurverdachte Fayçal C. is opnieuw op vrije voeten. Dat meldt het federaal parket. C. werd gezien als de mogelijke derde verdachte van de aanslagen in Zaventem; de beruchte man met de witte jas en het hoedje. Maar de aanwijzingen die leidden tot zijn aanhouding konden volgens het parket niet bevestigd worden door het onderzoek. Bijgevolg werd hij door de onderzoeksrechter vrijgelaten.
"De aanwijzingen die geleid hebben tot zijn aanhouding konden niet bevestigd worden door het onderzoek"
Fayçal C. werd donderdagavond samen met twee andere personen opgepakt voor de gebouwen van het federaal parket in Brussel. Er werd een huiszoeking uitgevoerd in zijn appartement, maar speurders vonden daar geen wapens of explosieven.
Het parket bevestigde zaterdag zijn aanhouding. Hij werd in verdenking gesteld van deelname aan activiteiten van een terroristische groep, terroristische moord en poging tot terroristische moord.
C. gaf zich eerder uit voor onafhankelijk journalist, en hij zou in het Maximiliaanpark in Brussel tijdens het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis Syriëstrijders geronseld hebben.
De taxichauffeur die de drie terroristen vervoerde naar Brussels Airport en na de aanslagen meteen de politie alarmeerde, duidde C. aan in een line-up. Hij meende hem te herkennen als de 'man met het hoedje'. Het parket weigert dit te bevestigen.
"De aanwijzingen die geleid hebben tot zijn aanhouding konden niet bevestigd worden door het onderzoek. Dientengevolge werd betrokkene vrijgelaten door de onderzoeksrechter", luidt het nu bij het parket. De verdachte is dus weer op vrije voeten. Volgens VRT werd hij vrijgelaten zonder voorwaarden.
Het is bijgevolg nog steeds niet duidelijk wie de derde terrorist van de aanslagen vorige dinsdag in Brussels Airport is. De zoektocht naar die derde dader, die de zwaarste springlading bij zich had (en die niet ontploft is), gaat verder. Deze ochtend heeft de federale politie nog bewegende videobeelden van de derde verdachte verspreid.
Rode Kruis extra alert voor aanslag met ambulance
Het Rode Kruis roept zijn medewerkers op om extra waakzaam te zijn. Het OCAD, dat de terreurdreiging in ons land analyseert, liet de organisatie weten dat er een mogelijkheid is op een aanslag met een ziekenwagen.
Afgelopen weekend kregen de medewerkers van het Rode Kruis een brief toegestuurd op vraag van het OCAD. "Wij vragen een verhoogde alertheid en waakzaamheid voor alle hulpverleners. Via het OCAD werden wij op de hoogte gesteld van de mogelijkheid op een nieuwe aanslag met een ziekenwagen of gelijkgestelde", stond er te lezen. Heel wat voorzorgsmaatregelen werden opgelijst. "De ziekenwagens worden onder geen enkel beding onbewaakt gelaten en steeds afgesloten", klonk het onder meer.
Na de terroristische aanslagen in Parijs zette een gelijkaardige omzendbrief van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) alle hulpverleners al eens op scherp. Ziekenhuizen en spoeddiensten werden gevraagd om alle noodplannen te controleren en geüpdatete contactenlijsten te bezorgen van alle hoofdgeneesheren en diensthoofden. Ook moesten alle kazernes beveiligd worden om te voorkomen dat kledij of materiaal gestolen werd.
Bij het OCAD konden ze gisteren geen commentaar geven op de vraag of er een concrete dreiging was waarop de brief werd verstuurd.
Wat is OCAD?
Parket wist niet dat El-Bakraoui in Turkije was opgepakt
Het Brusselse parket trok op 18 augustus 2015 de voorwaardelijke vrijlating van Ibrahim el-Bakraoui in. Het wist toen niet dat hij twee maanden daarvoor was gearresteerd aan de Turks-Syrische grens.
Rechtbankvoorzitter Luc Hennart blijft het opnemen voor zijn mensen, de magistraten die door Bart De Wever vorige week naïviteit werden verweten. "De diensten hebben juist perfect gewerkt", vindt Hennart, die enkele nieuwe puzzelstukken toevoegt: "Aan de voorwaardelijke vrijlating is een proces van twee jaar voorafgegaan. De betrokkene heeft zich heel strikt aan de hem opgelegde voorwaarden gehouden."
Ibrahim el-Bakraoui (29) werd op 30 september 2010 tot 9 jaar gevangenis veroordeeld voor het beschieten van een politieman met een kalasjnikov na een mislukte raid op een Western Union-filiaal in Brussel. Hij zag zijn straf na een procedure in beroep later verhoogd tot 10 jaar gevangenisstraf. Nadat hij na een tiental korte uitgaansverloven telkens stipt naar de gevangenis was teruggekeerd, kreeg hij op 12 mei 2014 een elektronische enkelband. Op 23 oktober van dat jaar kwam hij voorwaardelijk vrij. Hij bleef zich daarna stipt melden op elke afspraak met zijn justitieassistenten, tot begin juni.
"Meteen daarna heeft de justitieassistent een verslag opgesteld voor het parket", zegt Hennart. "Het parket heeft op 18 augustus 2015 voor de strafuitvoeringsrechtbank de intrekking van de voorwaardelijke vrijlating gevorderd en op 23 augustus heeft de rechtbank dat ook gedaan. Waar ik echter in het hele dossier nergens een spoor van kan terugvinden, is één enkele indicatie in de richting van radicalisering."
Officier met verlof
El-Bakraoui had het recht om het land gedurende maximaal 30 dagen te verlaten, maar enkel op voorwaarde dat hij zijn justitieassistent vooraf informeerde. Dat heeft hij niet gedaan. Op 26 juni bereikte de Belgische ambassade in Turkije het bericht dat El-Bakraoui was gearresteerd in Gaziantep, een stad vlak bij de Syrische grens.
Volgens Hennart staat het vast dat die kennis het openbaar ministerie in Brussel nooit heeft bereikt. "Anders was men direct overgegaan tot een nationale en internationale seining. Ik verneem nu dat onze verbindingsofficier in Turkije [eigen aanvulling: het gaat hier om een mannetje van FOD Justitie, niet om de eerder in opspraak gekomen politieman] ten tijde van de arrestatie met verlof was en er geen middelen waren voor vervanging. De man had bij wijze van spreken niet eens de mogelijkheid om ziek te zijn."
Politie krijgt terreurinformatie niet verwerkt
De centrale dienst Terrorisme van de federale politie verzuipt in de informatie en tips die hij binnenkrijgt, zo blijkt uit een nieuw rapport van toezichthouders Comité I en Comité P.
De centrale dienst Terrorisme van de federale politie verzamelt alle informatie en tips die binnenkomen over terreur. Het gros daarvan komt van de lokale politie. Bedoeling is dat de dienst die informatie bekijkt, eruit filtert wat waardevol is en dat bezorgt aan OCAD, het orgaan dat de terreurdreiging in ons land beoordeelt.
Maar doordat de dienst kampt met een chronisch gebrek aan middelen, komt hij niet aan die taak toe. Dat blijkt uit een rapport van toezichthouders Comité I en Comité P, dat normaal gezien vandaag achter gesloten deuren besproken wordt, meldt de krant De Tijd. De dienst stuurt alle informatie die hij ontvangt door naar het OCAD, "zoals het die zelf krijgt, zonder die te hebben kunnen nagaan, noch de betrouwbaarheid ervan te hebben ingeschat", aldus het rapport.
Om de geloofwaardigheid van de informatie na te gaan, moet het OCAD naar verluidt telkens bijkomende informatie opvragen bij de veiligheidsdiensten. In het rapport kondigen de toezichthouders aan dat ze het probleem nog meer in detail zullen bestuderen.
Door een tekort aan middelen loopt er al langer heel wat fout bij de dienst. Betrokkenen wijzen daarbij naar de besparingen die verschillende regeringen, ook de huidige, uitvoerden. Bijzonder pijnlijk, niet alleen door de verhoogde terreurdreiging, maar ook omdat de dienst een sleutelrol speelt tussen de verschillende andere politiediensten die met terrorisme bezig zijn.
‘Info over potentiële terroristen sijpelt lokaal onvoldoende door'
‘Ik ken een 15-jarige die 40 woninginbraken pleegde. Omdat er nergens plaats was in een gesloten centrum, moesten we die telkens vrijlaten. Welk signaal zend je zo uit naar jonge criminelen?’ Het loopt niet alleen mis in Molenbeek zelf, merkt korpschef Johan De Becker op.
‘Ik begrijp dat velen Molenbeek beschouwen als ‘de jihadihoofdstad van Europa’, zegt Johan De Becker (57), al sinds 2002 korpschef van de Brusselse politiezone West, waaronder ook Molenbeek valt. ‘Terroristen betrokken bij de Parijse aanslagen verbleven nu eenmaal op ons grondgebied.’
Vanuit De Beckers bureau in hartje Molenbeek kijken we naar de zwaarbewapende militairen op het gelijkvloers die het politiekantoor beveiligen.
De Becker haalt er cijfers bij. ‘Vandaag weten we dat er een tiental teruggekeerde Syriërstrijders in Molenbeek verblijft en dat er nog een twintigtal in Syrië zit. Reken er de lokale ronselaars en kandidaat-vertrekkers bij, die we nauwlettend in de gaten houden, en je komt aan zo’n 70 personen. Een kleine kern op 95.000 inwoners, maar een onmiskenbaar probleem.’
Na de link met de Parijse aanslagen maakte Molenbeek vorige week opnieuw geen al te beste beurt toen de voortvluchtige terrorist Salah Abdeslam er op nauwelijks 300 meter van zijn ouderlijk huis werd gearresteerd. ‘Ik twijfel er geen seconde aan dat Abdeslam hier vrienden heeft die hem onderdak zouden bieden’, vertelt De Becker.
‘Hij groeide op in Molenbeek, liep hier school. Maar ik zag nog geen enkel bewijs dat hij zich maanden in Molenbeek kon verschuilen. Er zijn ook sporen gevonden op andere plaatsen, zoals bij huiszoekingen in Vorst. De bewering dat hij stilzwijgende steun geniet van de eigen gemeenschap, is echt een brug te ver. De meeste Molenbekenaren zijn triest en kwaad over de aanslagen van deze week.’
U bent al ruim 13 jaar korpschef in Molenbeek. Nam in die periode de radicalisering toe?
Johan De Becker: ‘Ik zag dat geleidelijk groeien. In de jaren negentig was er sjeik Bassam Ayachi, een Syrische extremist die rekruteerde vanuit zijn moskee ‘Centre Islamique Belge’. Later kwam Sharia4Belgium. En nadien het gewelddadige radicalisme zoals we dat vandaag kennen, waarbij tientallen Molenbeekse jongeren vooral van buitenaf gerecupereerd worden voor een gewapende strijd tegen het Westen.’
Hoe zag u Molenbeek de voorbije jaren veranderen?
De Becker: ‘De bevolking groeide in tien jaar met 27 procent. We zitten daardoor eerst en vooral met een huisvestingsprobleem. We schrijven mensen in onbewoonbaar verklaarde woningen in. De burgemeester neemt een politiebesluit dat een woning onbewoonbaar is, maar de appartementen worden toch verhuurd omdat er geen andere plek is. Er vloeit al jarenlang veel te weinig geld naar de probleemwijken in het historische centrum van Molenbeek. Er zijn niet genoeg scholen om de snelle bevolkingsgroei te ondervangen. Leerkrachten zitten thuis met een burn-out of haken af. Heel wat jongeren haken af in het vijfde middelbaar, of geraken daar zelfs niet. De helft van de jongeren tussen 18 en 25 jaar is werkloos, dat blijft het grootste probleem. Met de stempel ‘Molenbeek’ op je voorhoofd vind je moeilijk werk, zelfs diegenen met een diploma.’
Hebben uw mensen nog voldoende grip op de gemeente? Uit een rapport van het Comité P, dat toeziet op de politie, vorig jaar bleek dat ze niet meer in sommige wijken durven te komen?
De Becker: ‘Daar klopt niks van, er zijn in Molenbeek geen no-gozones. We pasten alleen onze interventiemethodes aan in de moeilijkere wijken in het historische centrum. Ik kan me bijvoorbeeld inbeelden dat je in Kraainem zonder problemen een interventie kan doen met een patrouille van twee agenten. Dat lukt hier niet altijd. Naar de moeilijke wijken sturen we soms twee, drie patrouilles tegelijkertijd, om de veiligheid van onze mensen te garanderen.'
Inwoners klagen dat er nauwelijks blauw in de wijken rondloopt.
De Becker: ‘Het kan natuurlijk altijd beter. We moesten de keuze maken tussen gemotoriseerde interventies en voetpatrouilles. We hebben veel gemotoriseerd personeel omdat je zo snel en met veel patrouilles tegelijkertijd ter plekke kan zijn. Maar staar u toch niet blind op de lokale politie, wij zijn maar één speler. Er is bijvoorbeeld geen overleg tussen de tientallen verenigingen die in Molenbeek met jongeren werken. De ene wordt gesteund vanuit het Brussels Gewest, de andere vanuit de Vlaamse Gemeenschap. Ze houden zich allemaal met hetzelfde bezig, maar er is geen coördinatie.’
Een vaak terugkerende kritiek is dat uw korps te blank is, dat er veel te weinig lokaal gerekruteerd wordt. En dat u, met andere woorden, te weinig weet wat er leeft in de moeilijke wijken.
De Becker: ‘Die kritiek is absoluut gefundeerd. Ik heb te weinig agenten uit het Brusselse, te weinig agenten die Arabisch spreken. Net daarom pleit ik al jaren voor sociale promotie.’
Wat verstaat u daaronder?
De Becker: ‘Het moet veel gemakkelijker worden voor gemeenschapswachten, heel vaak jongeren uit de wijken, om politieagent te worden. Zodat we meer voeling krijgen met het terrein. Het enige wat daarvoor moet gebeuren, is één paragraaf aanpassen in het politiestatuut. De diplomavereisten, waaraan zij vaak niet voldoen, moeten worden vervangen door ervaring. De Molenbeekse wijkpolitie blijft vandaag het zwakke broertje. Er is veel verloop. Jonge Vlaamse en Waalse agenten beginnen hier dikwijls, omdat ze in Brussel makkelijk aan de bak raken. Maar de arbeidsomstandigheden zijn heel zwaar. Er wonen hier meer dan honderd nationaliteiten op een klein grondgebied. Eens jonge agenten een beetje ervaring opgedaan hebben, vertrekken ze liever naar rustigere oorden in Vlaanderen en Wallonië.’
We zijn het korps met het laagste budget van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De Politiezone Noord telt 25.000 inwoners minder, maar heeft meer dan 100 personeelsleden meer dan wij.
Via het Kanaalpan kreeg u er wel 50 agenten bij. Tevreden?
De Becker: ‘Uiteraard, maar het is onvoldoende. Ze blijven maar tijdelijk. Er verandert niks aan het structureel tekort van 125 agenten waarmee we al jaren kampen. Het aantal agenten steeg niet mee met de bevolkingsgroei. We zijn het korps met het laagste budget van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De Politiezone Noord - Schaarbeek, Evere en Sint-Joost-ten-Node - telt 25.000 inwoners minder, maar heeft meer dan 100 personeelsleden meer dan wij. Ze heeft een budget van 85 miljoen, wij 64 miljoen euro. Desondanks daalde de criminaliteit in Molenbeek de jongste jaren met 15 procent.’
Hoe kreeg u dat voor mekaar?
De Becker: ‘We hebben heel hard gewerkt. Tijdens mijn eerste werkdag liepen er nog muizen in mijn bureau. De lift stond in panne, er was geen papier meer om processen-verbaal op te stellen. We startten zo goed als een nieuw bedrijf op in moeilijke omstandigheden. Als het Comité P dus beweert dat we geen voeling hebben met het terrein, klopt daar niks van. We doen jaarlijks 60.000 interventies en 31.000 verhoren. Elk jaar houden we 3.000 personen aan, waarvan we er gemiddeld 800 ter beschikking van het parket stellen. Alleen stel ik vast dat er vaak geen gerechtelijk gevolg wordt gegeven aan criminele feiten. Ik ken bijvoorbeeld een vijftienjarige die meer dan 40 woninginbraken pleegde. Omdat er nergens plek was in een gesloten centrum, moesten we die telkens vrijlaten. Welk signaal zend je zo uit naar jonge criminelen, als niet alleen het eerste, maar ook het tweede, derde of vierde misdrijf zonder gevolgen blijft?’
Het duurde maanden vooraleer de federale politie info over de zelfmoordterrorist Ibrahim El Bakraoui aan de andere diensten bezorgde. Schort er iets aan de uitwisseling van informatie?
De Becker: ‘Van heel wat dossiers over zogenaamde ‘foreign terrorist fighters’ in onze politiezone krijgen we geen info van de federale procureur of van de federale politie. Dat is enerzijds problematisch, anderzijds begrijp ik natuurlijk dat je niet altijd info kan geven over gevoelige dossiers. Hoe meer je info deelt, hoe meer kans op lekken. Toch moeten we een manier vinden om voor die dossiers essentiële informatie lokaal te laten doorsijpelen. Er wordt hard gediscussieerd om die samenwerking te verbeteren, zonder het gerechtelijk dossier in gevaar te brengen. Ik moet nu bijvoorbeeld in de pers vernemen dat er huiszoekingen zijn geweest in Jette, een van mijn gemeenten. Ik wist daar niks van.’
Analyse van antiterreurorgaan OCAD laat te wensen over
De manier waarop het antiterreurorgaan OCAD de afgelopen jaren analyses heeft gemaakt van de dreiging die uitgaat van jihadisten en teruggekeerde Syriëstrijders laat te wensen over. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Comités I en P, zo schrijft De Tijd dinsdag. Het rapport wordt deze voormiddag achter gesloten deuren besproken in de Kamercommissie.
Sinds maart vorig jaar voeren de Comités I en P een toezichtsonderzoek naar de wijze waarop het OCAD de afgelopen drie jaar - van 2012 tot eind vorig jaar - het dreigingsniveau rond individuen inschatte, en dus niet het algemene dreigingsniveau.
De voorlopige conclusies zijn hard voor het OCAD. Het orgaan zou zijn eigen regels om analyses op te stellen zelden hebben nageleefd. Over "echte analyses" zou men niet eens kunnen spreken.
Geen formele methodologie
Tot eind vorig jaar zou het OCAD zelfs geen formele methodologie of duidelijke criteria hebben gehanteerd om de ernst van een dreiging te bepalen. Ook de informatiestromen van de veiligheidsdiensten naar het OCAD zouden met fundamentele problemen kampen. De centrale antiterreurdienst van de federale politie zou ongefilterd info doorsturen.
Wel positief is dat het OCAD in oktober de regering een nieuwe methodologie heeft voorgesteld om de analyses beter uit te voeren. (Belga/TE)
Politie blunderde met terrorist
De centrale afdeling Terrorisme van de federale politie is laks omgesprongen met de informatie die ze midden vorig jaar al kreeg over Ibrahim El Bakraoui, de terrorist die zich opblies op de luchthaven van Zaventem. De centrale afdeling ‘Terro’ valt onder de directie ‘DJSOC’, bevoegd voor georganiseerde criminaliteit, en moet een sleutelrol spelen in de strijd tegen terroristen.
Maar toen de afdeling ‘Terro’ op 29 juni vorig jaar van onze politieverbindingsofficier in Istanboel vernam dat de Turkse politie El Bakraoui had opgepakt aan de grens met Syrië, had meteen een alarmbel moeten afgaan. Want de plaats waar El Bakraoui was opgepakt, Gaziantep, staat bekend als oversteekplaats voor kandidaat-Syriëstrijders. Maar de centrale afdeling ‘Terro’ reageerde lauw dat El Bakraoui in ons land ‘niet gekend was voor terrorisme’. Pas op 9 december (ruim vijf maanden later) speelde de centrale afdeling Terrorisme die info over El Bakraoui door aan andere Belgische diensten.
Voor insiders is het geen verrassing dat uitgerekend de centrale afdeling ‘Terro’ in de fout is gegaan. De andere veiligheidsdiensten zijn al langer gefrustreerd over de ondermaatse prestaties van die centrale afdeling. Zo heeft de databank van ‘Terro’ een jaar platgelegen tussen de zomer van 2014 en die van 2015.
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) gaven donderdag toe dat er fouten zijn gebeurd. ‘Ik denk dat het - gezien de feiten - gerechtvaardigd is dat mensen zich vragen stellen. De vraag is hoe het kon dat iemand zo vroeg vrijgelaten is. En dat we de kans gemist hebben om hem, toen hij in Turkije zat, weer op te pakken’, verklaarde Jambon. Ook Geens gaf toe dat ‘er wellicht geen tijdige doorstroming is geweest van de informatie uit Turkije naar België en in België zelf’.
Omdat hun diensten blijkbaar in de fout zijn gegaan, boden beide ministers woensdagnacht hun ontslag aan bij premier Charles Michel (MR). Maar die weigerde. ‘Omdat je in een oorlogssituatie het terrein niet mag verlaten’, aldus Jambon. ‘Geens voegde daaraan toe: ‘We nemen onze verantwoordelijkheid door in de regering te blijven. Ook al wordt dat een harde dobber de komende maanden.’
Dat betekent niet dat de lont uit het kruitvat is. Vrijdag moeten beide ministers naar een parlementaire commissie die van beide ministers wil horen waarom Ibrahim El Bakraoui vrij kon blijven rondlopen.
En de oppositie staat op scherp. ‘Iemand die een gewapende overval heeft gepleegd, vrijkomt onder voorwaarden en vervolgens opgepakt wordt aan de Turks-Syrische grens, moet opnieuw in de gevangenis’, zei voormalig sp.a-minister Johan Vande Lanotte.
Ook in de regering is men niet zeker over de toekomst van Jambon en Geens. ‘Alles zal ervan afhangen of er nog nieuwe zaken aan het licht komen’, zegt een regeringsbron.
Nieuwe beelden van luchthaven dag na de bomaanslagen
Na een testdag vandaag hoopt Brussels Airport misschien morgen al terug open te zijn voor de eerste vluchten. Dat zou bijzonder snel snel zijn, zeker gezien de immense ravage die de zelfmoordterroristen op de luchthaven hebben aangericht. Uit nieuwe beelden, gemaakt een dag na de aanslagen, blijkt hoeveel werk er op 24 uur al werd verzet om het vele puin te ruimen. Eerst moest het Disaster Identification Team (DVI) er zijn werk doen, nadien kon worden begonnen met opruimen van de ravage. Op de foto’s is duidelijk te zijn op welke plaatsen in de vertrekhal de terroristen hun bommen lieten ontploffen. Een achtergelaten buggy, koffers en zelfs een schoen maken duidelijk dat vele mensen voor hun leven moesten vluchten.
"Breng slachtoffers en hulpverleners opnieuw samen"
Volgens traumapsycholoog zou contactwebsite helpen voor herstel
Er moet een online contactsite komen, waarop hulpverleners en slachtoffers van de aanslagen elkaar kunnen terugvinden. Dat zegt traumapsycholoog Erik De Soir. 'Dat is essentieel voor hun herstel.' De federale overheid is niet gewonnen voor het idee: 'Schending van de privacy.'
Koningspaar bezoekt noodoproepcentrales: "Een overrompeling. Totale paniek, veel geschreeuw"
Koning Filip en koningin Mathilde hebben vrijdagvoormiddag een bezoek gebracht aan de noodoproepcentrales 101 (politie) en 112 (brandweer en ambulances) in Leuven. Ook in Brussel worden de noodoproepcentrales bezocht. Het koningspaar onderhield zich met de verantwoordelijken van beide diensten en met de operatoren en 'calltakers' die afgelopen dinsdagvoormiddag na de aanslagen in Zaventem de honderden noodoproepen hebben beantwoord.
"Veel mensen zaten verstopt in bagagebanden, checkbalies, wc's, onder bureaus... en vroegen ons of het veilig was om naar buiten te komen"
Het koningspaar bezocht de voorbije dagen slachtoffers en familieleden in het Erasmusziekenhuis, het Militair Ziekenhuis van Neder-Over-Heembeek en het UZ Gasthuisberg. In Zaventem hadden ze contact met agenten, brandweerlui, het identificatieteam DVI en de Cel Vermiste Personen. Ook in Maalbeek werd gepraat met diensten die nauw betrokken waren bij de hulpverlening.
"Het waren telkens zeer emotioneel geladen ontmoetingen", aldus Rafike Yilmaz, paleiswoordvoerster.
Volgens Erik Engels, chef van de centrale 112, liepen dinsdag vanaf 8 uur 's morgens tot de middag zo'n 700 oproepen binnen vanuit de luchthaven van Zaventem, terwijl er dat normaliter op een volledige dag slechts een 400-tal zijn.
"We zijn die dag om 7 uur begonnen met de normale bezetting van 4 personen. Om alle oproepen te kunnen beantwoorden en de continuïteit van de werking te garanderen, hebben we dat snel opgetrokken tot 8", aldus Engels.
Bij het noodnummer 101 werd het aantal oproepen niet geteld, maar volgens verantwoordelijke Walter Vranckx, ligt het aantal in dezelfde orde als bij 112.
112-Operator Manuela Jacobs, die om 7.58 uur de eerste noodoproep binnenkreeg en urenlang oproepen beantwoordde, sprak van een 'totale overrompeling'. "Er was totale paniek en veel geschreeuw op de achtergrond. We hebben ons hier snel opgesplitst in mensen die de middelen uitstuurden en anderen die met de oproepers praatten."
"Velen zaten verstopt in bagagebanden, checkbalies, wc's, onder bureaus... en vroegen ons of het veilig was om naar buiten te komen. We hebben de mensen proberen kalm te houden en hen gaandeweg aangeraden van naar buiten te komen", aldus Jacobs.
"Voor de mannen en vrouwen van de hulpdiensten is dit een mooie erkenning voor hun professionaliteit en hun geleverde werk. Ze zijn te allen tijde efficiënt en koelbloedig gebleken", vertelt de aanwezige Brusselse staatssecretaris Cécile Jodogne.
Koning Filip en koningin Mathilde ontmoetten ook enkele brandweermannen die ter plekke waren bij de hulpverlening na de aanslagen. "De weerslag zal ongetwijfeld groot zijn, daarom hebben we meteen voor psychologische ondersteuning gezorgd. Zeker voor de hulpverlenende brandweermannen, die gruwelijke dingen hebben gezien", aldus Jodogne.
Civiele bescherming: "Zwaarste interventie die we al in België moesten doen. Nooit zoveel horror gezien"
Sinds de aanslagen van dinsdag hebben meer dan 100 agenten van de Civiele Bescherming geholpen bij het opsporen en evacueren van slachtoffers. "Na 810 gecumuleerde werkuren zijn deze operaties vandaag afgerond", stelt de organisatie in een persbericht. "In 40 jaar heb ik nooit eerder zoveel horror gezien. Dit was de zwaarste interventie die we al in België moesten doen", zegt Patrick Broeckx, verantwoordelijke van de eenheid van Ghlin, die hulp bood na de aanslag in het metrostation Maalbeek.
"Wat ons werk hier nog intenser maakt, is dat dit dicht bij ons gebeurt. We komen ter plaatse, zonder ons te kunnen voorstellen wat ons wacht, om dan een ongekende concentratie aan slachtoffers te ontdekken"
Na de aanslagen van dinsdag hebben meer dan 100 agenten van de Civiele Bescherming het slachtofferidentificatieteam (DVI - Disaster Victim Identification) geholpen in zijn opdracht. Ze spoorden slachtoffers op, evacueerden ze en brachten hen naar militaire ziekenhuizen.
Rik Telamon, officier bij de Civiele Bescherming van Liedekerke, coördineerde dinsdag het team in Zaventem. Hij getuigt: "Ik heb ervaring met deze opdrachten op internationaal niveau, namelijk de aardbeving in Haïti, maar wat ons werk hier nog intenser maakt, is dat dit dicht bij ons gebeurt. We komen direct ter plaatse, zonder ons te kunnen voorstellen wat ons wacht, om, eens we ter plaatse zijn, een ongekende concentratie aan slachtoffers te ontdekken".
De Civiele Bescherming wijst er nog op dat ze speciaal is opgeleid om DVI bij te staan en dat het die taak ook zorgvuldig uitvoert. "Het is immers uiterst belangrijk voor de families en voor het onderzoek om het lichaam van een slachtoffer te vinden en te identificeren. Om deze operaties uit te voeren, zijn de agenten speciaal opgeleid door DVI om geen fouten te maken die leiden tot het verdwijnen van bewijselementen, wat schadelijk zou zijn voor het gerechtelijk onderzoek."
AANSLAGEN BRUSSEL: SPOEDARTS STUIVENBERG BLIKT TERUG OP ZWARE WEEK
"Pas thuis écht beseft wat er is gebeurd"
"Je bent nooit echt voorbereid op een situatie als deze", vertelt spoedarts Kurt Anseeuw." We hielden er na de verschillende aanslagen in Parijs wel rekening mee maar je hoopt dat het nooit zou gebeuren."
Op de spoedafdeling van het ZNA Stuivenberg komen dagelijks tientallen zwaargewonden binnen. Maar dit keer was het anders. "We behandelden de slachtoffers van de aanslagen hetzelfde als andere patiënten, maar toch was het anders. Het is moeilijk uit te leggen. We werkten volledig op automatische piloot", zegt Anseeuw. "Bij slachtoffers van bijvoorbeeld verkeersongevallen leven we ook mee. Het gevoel achteraf was nu helemaal anders dan normaal. Deze verhalen neem je echt mee naar huis. Het gaat om gewone mensen, die gewone dingen deden toen het gebeurden. Voor hetzelfde geld was je het zelf. Pas wanneer je 's avonds thuiskomt, besef je wat er net gebeurd is."
Oorlogsverwondingen
In de Belgische ziekenhuizen is men het niet gewoon om oorlogsverwondingen te verzorgen. En plots werden ze er toch mee geconfronteerd. Want de wonden waren voornamelijk veroorzaakt door de kleine metaaldeeltjes die in de bommen zaten. "De aard van verwondingen door explosieven of oorlogswapens is helemaal anders dan bijvoorbeeld bij verkeersongevallen. Niets paste binnen ons schema van verwachte verwondingstypes. We moesten anders werken."
Rampoefening
Helemaal onvoorbereid was het ziekenhuis echter niet. "Na de aanslagen bij Charlie Hebdo en vooral na 13 november in Parijs, hebben we een aantal investeringen gedaan die ons in deze situatie zouden kunnen helpen. Dan heb ik het vooral over aankoop van nieuwe materialen. De hulpdiensten in Parijs hebben tijdens beide aanslagen heel wat maatregelen getroffen. Wij hebben enorm veel van hen opgestoken."
De dag voor de aanslagen in Brussel namen verschillende ziekenhuizen nog deel aan een rampenoefening in het Sportpaleis. Het scenario was verschillend maar volgens Manu Malbrain van de dienst Intensieve Zorgen in het ZNA Stuivenberg, heeft die oefening onbewust toch geholpen dinsdag. "Het is onwezenlijk dat je net de avond voordien zo'n oefening houdt. Door de oefening hadden wij dinsdagochtend 15 polsbandjes klaarliggen voor niet-geïdentificeerde slachtoffers. Die hebben we dan ook meteen kunnen gebruiken."
Brussels Airport @BrusselsAirport 20mThe airport will also be closed for passenger flights into and out of #brusselsairport tomorrow Wednesday 30 March.
Gulf-Times @GulfTimes_QATAR#Belgium revises #Brusselsattacks toll down to 32
Vlak na de aanslagen in Zaventem en metrostations Maalbeek kwamen de commissarissen van de politiezone Brussel-Elsene samen om te bekijken welke gevoelige plaatsen meteen extra beveiliging nodig hadden. Een van de politiecommissarissen was zo dronken dat hij amper kon antwoorden op prangende veiligheidsvragen.
Woordvoerder Christian De Coninck bevestigt dat er gepaste maatregelen zijn getroffen, maar wil geen verdere details kwijt “in het belang van de procedure.”
Ik heb ook diverse videobeelden gezien en getuigenissen gelezen, ook van jonge basisartsen die toevallig ter plaatse waren die mensen vroegen kleding uit te trekken om het vervolgens te gebruiken als geimproviseerde tourniquets.
Tim Compston, Features Editor of SecurityNewsDesk and SecurityMiddleEast.com, weighs up the security implications of the recent incidents targeting airports and aircraft.
The attack last week at Brussels Zaventem International Airport which saw two suicide bomb blasts in the departures hall of the main terminal - resulting in 11 deaths and 81 individuals injured - is a real wake-up call for those with responsibility for airport security. The incident in Brussels has worrying echoes of what happened in Moscow's Domodedovo airport, five years ago, where a suicide bomb attack in the international arrivals hall killed 37.
March 31, 2016
Brussels Airport Company has received the go ahead from the fire services and the Belgian Civil Aviation Authority (BCAA) for a partial restart of passenger flights at the airport. However, the authorities have yet to take a formal decision on the restart date. Until Friday evening no passenger flights will take place at Brussels Airport.
The last few days, Brussels Airport Company, public fire services, the BCAA, Federal Police and Defence have thoroughly been evaluating the large scale trial run of Tuesday. Brussels Airport Company has been actively handling the action items of this evaluation for which last night the public fire services and BCAA gave their approval for a restart.
The airport is thus technically ready for a restart of passenger flights in the temporary infrastructure foreseen for check-in. In the past few days a provisional infrastructure that would allow the airport to receive 800 departing passengers per hour, or 2.5 million departing passengers a year was erected. That's about 20% of the normal capacity at Brussels Airport.
On the other hand, arriving passengers will go through the usual baggage reclaim and arrivals in the terminal. This zone was only slightly damaged and has since been restored for use.
The final step for the restart is the formal political approval. In the meantime, it has been decided that there will be no passenger flights until Friday evening.
Open brief van de federale politie, afdeling Luchthaven.
Bron: http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160330_02210483 (http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160330_02210483)
We schrijven 22 maart 2016. Voor elke politieman of – vrouw, op welke politiedienst dan ook werkzaam op de luchthaven van Zaventem, een datum waarvan hij/zij wist dat hij zou plaatsvinden. We hoopten allemaal dat we op deze datum niet aan het werk zouden zijn. Toch hebben we, elk op onze manier, ons werk gedaan. In omstandigheden die volgens ons vermeden hadden kunnen worden, vermeden hadden moeten worden. Elk interventielid van onze eenheid was zich hiervan bewust. Deze brief is een uiting van frustratie van eerstelijns politiemensen om het gevoerde wanbeleid, een noodkreet voor de beveiliging van een internationale luchthaven zoals voorgeschreven zou moeten zijn anno 2016.
Wij Politiezorg vormen samen met de andere federale politiediensten (Grenscontrole, REP, VVR, …) het dagelijks gezicht van ‘de politie’ op de luchthaven voor passagiers, werknemers en anderen. In naam van de tragedie die (o.a. maar vooral) onze jonge collega, Inspecteur Ben Bergen, en zovele andere onschuldige burgers overkwam, spitst deze open brief zich enkel toe op de noodzakelijke verzuchtingen van de interventieleden van de Federale Politie, Luchtvaartpolitie Brussel-Nationaal Zaventem, afdeling Politiezorg. Wij vragen het diensthoofd Luchtvaartpolitie BRUNAT en de andere verantwoordelijken binnen en buiten het politiewezen (BAC) die zich ten volle aangesproken mogen voelen na het recente drama, daarom om oprechte aandacht voor onderstaande punten.
Algemeen principe: signalen genegeerd
Sinds de terreurdreiging in ons land tot uiting kwam, werden vanuit de dienst Politiezorg dagelijks krachtige signalen gegeven inzake de toestand van de integrale veiligheid op de luchthaven. Er werden aanbevelingen en voorstellen gedaan door inspecteurs en hoofdinspecteurs. Zowel naar functionele oversten binnen de dienst, als naar de voornaamste partner in veiligheid Brussel Airport Company (BAC). BAC belichaamt voor ons vanaf 22 maart 2016 de schande van het commercieel belang boven mensenlevens, en de vernedering die wij als politiemensen ondergingen. De dagelijkse bevindingen van het operationeel personeel, mensen in politie-uniform, werden eindeloos aangekaart en gestaafd met meldingen, processen-verbaal, informatierapporten, incidenten en statistieken. Deze feiten inzake de wantoestand qua werkzaamheid moeten dus bekend in de oren klinken.
Enkele voorbeelden terzake schetsen de onwerkbare en onprofessionele situatie
De 4 niveaus van het centrale luchthavengebouw (trein, bus, aankomst en vertrek) zijn vrij toegankelijk voor iedereen. Het (wild)parkeren van voertuigen op het vertrek- en aankomstniveau is jarenlang gedoogd met behulp van de ‘kiss & fly’ zone. Er is geen enkele veiligheidscontrole van reizigers of bagage in het luchthavencomplex tot en met de centrale fouillering (connector). Dit open luchthavenbeleid is in andere landen al lang voorbijgestreefd en is hét voorbeeld van de fundamenteel onveilige situatie op de luchthaven van Zaventem. Bij voorbaat van ramp werd geopteerd om de dagelijkse verkeersveiligheid rond de luchthaven te schrappen: geen agenten van politie meer buiten zichtbaar, zelfs niet onder bewapende beveiliging van inspecteurs of militairen.
Geseinde personen inzake zware criminele feiten kunnen dus vrij de verschillende infrastructurele niveaus betreden, zonder dat zij iets te zoeken hebben op de luchthaven. Dit bewijzen onze identiteitscontroles en ambtshalve vaststellingen in het luchthavengebouw voor de centrale fouillering (bijv. inzake diefstallen/vechtpartijen/verdachte gedragingen/overlast/…). Er werden verschillende informatierapporten voor de dienst terreurbestrijding opgesteld naar aanleiding van identiteitscontroles van zowel passagiers als bedenkelijke passanten. Het staat dus vast dat men verkenners heeft uitgestuurd om polshoogte te nemen van de veiligheidszeef om de terreur te plannen.
Talloze incidenten met (een veertig tot zestigtal) daklozen belastten permanent de werking van onze dienst. Tientallen van deze mensen veroorzaakten overlast, opgesteld in processen-verbaal van openbare dronkenschap, ordeverstoring, diefstal, geestesziekte, enz… De hygiënische toestand (ziektes zoals schurft, luizen, TBC, malaria, etc… ) van enkele daklozen liet dermate te wensen over, dat zij een permanente en onverantwoorde bedreiging vormden voor de openbare gezondheid in het luchthavengebouw. Zo werden bijvoorbeeld drink- en eetgelegenheden, toiletten, etc.. in de nachtelijke uren intensief bezet (en besmet) door deze onhygiënische personen, om daags nadien plaats te maken voor een onwetend jong gezin met kinderen. Het initiatief van een werkgroep rond dit overlastprobleem werd opgedoekt om verkeerde redenen en als niet urgent bestempeld.
Nog steeds is verhoudingsgewijs een groot deel van de werknemers op de luchthaven ANG gekend voor één of meerdere (zware) criminele feiten. Code rood is vooral het gerechtelijk verleden van personeel werkzaam in de trieer- en bagagezalen op tarmacniveau. Dit gegeven is een gevolg van een in het verleden gevoerd ‘progressief’ politiek activeringsbeleid, met positieve discriminatie voor bepaalde minderheden. Het feit dat deze individuen anno 2016 kunnen en mogen blijven werken op extreem veiligheidsgevoelige plaatsen in en rond de luchthaven, is hallucinant. De kat is bij de melk gezet.
De procedure voor achtergelaten bagage is bedenkelijk. De dagoverste (hoofdinspecteur) wordt ter plaatse geroepen, er vindt een sniffertest van het BAC Security plaats, en men stelt een ‘veiligheidsperimeter’ van 10 meter in (of minder). Bestuurlijke evacuatie is uit den boze, gezien het continu economisch karakter van de luchthaven. Indien de eigenaar gevonden wordt, komt deze in 99% van de gevallen weg met een simpele identiteitscontrole. Wraakroepend nu we weten wat enkele simpele bombagages kunnen aanrichten, zonder opgemerkt te worden. Op geen enkele wijze is er geanticipeerd op advies van ons of van gespecialiseerde diensten (DOVO).
Het is een open deur intrappen: het personeelstekort. De 24 uren permanentie wordt enkel in stand gehouden door een kern van (hoofd)inspecteurs die zich dubbelplooien in werkuren en –prestaties. Langdurig ziekteverzuim wordt gedoogd. Personeelsleden die desondanks uiterst flexibel zijn en komen werken worden daarenboven ingezet voor niet-politionele (bewakings)opdrachten. Denken we maar aan de El-Al beveiliging, het toezicht op de Delhaize te Brucargo, VIP beveiligingen etc… Opdrachten die privé uitbesteedt dienen te worden en niets van doen hebben met eerstelijns politiewerk op een luchthaven.
De dienst seiningen (gerechtelijk bureel), tevens onderdeel van de dienst Politiezorg, kent ook hopeloze tekorten. Belast met 12 uren-diensten die niet in verhouding staan tot een normale werkweek (geen meerdere dagen rust), is het voor deze mensen zwemmen in het papierwerk. Zij doen het tijdrovende opkuiswerk van andere politiezones bovenop hun hoofdtaken. Deze poule van (hoofd)inspecteurs behandelde zowel aangiftes, klachten, als seiningen. Tot men enkele maanden geleden na lang aandringen tot het besef kwam dat de onthaalfunctie diende gescheiden te worden van de afhandeling van seiningen. Nog meer dan de interventieleden, ondervinden zij de grote tekortkomingen inzake professionele verwerking.
Zo is er geen sprake van een werkbaar ISLP systeem. De input die dit automatisch systeem dient te vergemakkelijken, is onbestaande. Het is onmisbaar voor een professionele administratieve afhandeling van de basispolitiezorg. Dit is bron van frustratie bij zowel ons als de burger, die niet het minimum aan service krijgt die hij verwacht van een openbare dienst, integendeel.
Er wordt improviserend gewerkt, in een abominabele infrastructuur die indruist tegen elk gezond principe van de Wet op het Politieambt, zowel op ons voormalige onthaal, als op de huidige burelen Politiezorg. Zo zouden de burelen PZ een tijdelijke administratief onderkomen zijn. Desondanks zitten we al enkele jaren te lang in een gebouw waar zelfs de interventie-eenheid zich niet op het gelijkvloers bevindt. Ook de burelen onthaal zijn verouderd en niet voorzien van de nodige lokalen zoals lokaal minderjarigen, een lokaal aangehouden personen (gescheiden van een lokaal seiningen), een fouillelokaal, etc.. Aangehouden personen kunnen niet onttrokken worden aan de publieke nieuwsgierigheid voor overbrenging en opsluiting. Zo moet er door een volle vertrekhal gewandeld worden met een geboeid persoon. De opgesloten personen kunnen niet van het nodige drinkwater voorzien worden in dezelfde ruimte (ondrinkbaar).
Foto’s en vingerafdrukken kunnen niet gelijktijdig afgenomen worden. Om foto’s te maken moeten we een ‘opleiding fototheek’ volgen, terwijl het toestel vingerafdrukken voorzien is van de optie fototoestel. Desondanks bevindt de fotocamera zich 500 meter verder, in een kelder van het luchthavengebouw, in de burelen VVR, waar veel inspecteurs van de PZ zich nog eens niet kunnen inloggen in het computersysteem.
Er is geen enkele sportinfrastructuur die de mogelijkheid geeft om de personeelsleden tijdens de diensturen te laten trainen of oefeningen te doen inzake rampsituaties of GPI 48.
Het materiaal is zachtst gezegd verouderd en niet afgestemd op de werking van een politiedienst anno 2016. Het collectieve wapen UZI (daterend uit de rijkswachttijd), wordt nog steeds meegenomen als afschrikmiddel op orde- en beveiligingsdiensten. Deze wapens springen onvoorspelbaar op automatische stand, uitdrukkelijk bij wet verboden. Er werd door een foute manipulatie in een plafond geschoten ten burele PZ in het bijzijn van meerdere inspecteurs, er vonden schietincidenten plaats in de schietstand door een onbetrouwbare sluitstukwerking… al deze feiten werden in de doofpot gestopt en bleken niet te volstaan om eindelijk over te schakelen naar een moderne collectieve bewapening.
Sommige dienstvoertuigen hebben gemakkelijk meer dan 150 000 km op de teller, zijn verroest, gedeukt, niet altijd gepantserd, of hebben geen enkel technisch hulpmiddel voor vaststellingen onderweg. Dat een administratief voertuig als Citroën C3 wordt ingezet voor o.a. beveiliging van Eurotops schetst een triest maar reëel beeld van de huidige situatie.
Van kledijkwaliteit is geen sprake, en de basiskleding (broeken, schoenen, …) is niet beschikbaar of tijdig leverbaar.
Er wordt op geen enkele manier voorzien in persoonlijk materiaal dat een veilige dagdagelijkse werking op interventie verzekert. Meswerende handschoenen, radioversterkers, leathermans, kwaliteitsvolle interventieschoenen…: je koopt het best zelf allemaal aan.
Bovenstaande feiten illustreren de prangende situatie. Ze zorgen ervoor dat tijd en energie die normaal naar de integrale beveiliging van de luchthaven zou moeten gaan, compleet verloren gaat. Dit is soms zover buiten proportie gegaan, dat het voelbaar was bij passagiers en werknemers op ‘de luchthaven van Brussel’… , ten koste van het imago van ‘de politie’. Deze rampzalige faciliteiten op het werk uiten zich in de praktijk, ten koste van gewone mensen in onze samenleving.
Een laks en onpersoonlijk management van onze eenheid leidde tot een gelaten werksfeer in de hele dienst Politiezorg. Het valse veiligheidsgevoel op de luchthaven was een publiek geheim. Met de beelden van de aanslagen in ons geheugen gegrift, en met een groot groepsgevoel, hopen wij dat bovenstaande feiten eindelijk erkend, verbeterd, en continu opgevolgd worden. Wij, als Politiezorg, instaand voor de beveiliging van de Nationale Luchthaven Zaventem, dringen daarom ten sterkste aan op onderstaand punten.
Zoniet, gaan wij op de rem staan.
Washington, April 01 (QNA) - The United States has sent FBI teams to help Belgian authorities investigate the recent Brussels attacks that killed at least 32 people, with senior US and Belgian officials set to discuss the cooperation this week, the White House says.
Jongeren raken slaags met politie in Molenbeek, vrouw omvergereden
De hele dag lang hing een bijzonder grimmige sfeer in Sint-Jans-Molenbeek. Een vierhonderdtal mensen verzamelde zich in de buurt van het Gemeenteplein. De politie probeerde hen - vaak tevergeefs - te overtuigen de omgeving te verlaten. Het kwam tot een intense confrontatie met de politie en er werd met stenen en stoelen gegooid. Een vrouw werd aan hoge snelheid omvergereden.
Een honderdtal jongeren die vanuit Molenbeek het Beursplein probeerden te bereiken, zijn wel door de politie teruggedreven en daarbij zijn arrestaties uitgevoerd. In totaal zijn op het Beursplein en in Molenbeek en Brussel al een honderdtal personen opgepakt, zo meldt de politie van Brussel-hoofdstad.
Eerder deze middag werden in Sint-Jans-Molenbeek al zeven extreemrechtse militanten opgepakt. Twee van hen werden in de boeien geslagen nadat de politie bij de controle van hun voertuig een pepperspray had aangetroffen. Vijf anderen werden opgepakt aan het kanaal, toen ze op weg waren naar de Beurs.
Vrouw omvergereden
Een witte Audi baande zich tijdens het tumult een weg door de politiebarrière. De bestuurder negeert het bevel van de politie om te stoppen en gooit ondertussen rookbommen uit het raam.
Aan hoge snelheid rijdt hij recht op een menigte af en rijdt daarbij een vrouw omver. De bestuurder pleegt vluchtmisdrijf, terwijl zijn passagier alles filmt met een iPhone. De vrouw is zwaargewond afgevoerd naar het ziekenhuis. Korte tijd later kon de politie de wagen onderscheppen en beide inzittenden arresteren. Na dat incident kwamen de gemoederen langzaam tot bedaren en begonnen de meeste jongeren zich te verspreiden.
Op het Beursplein hadden linkse groeperingen opgeroepen tot een manifestatie tegen extreemrechts, maar die manifestatie werd door de politie in de kiem gesmoord. Daarbij zouden minstens 33 personen opgepakt zijn.
In de loop van de namiddag verzamelden zich dan een 400-tal mensen voor het politiecommissariaat op het Gemeenteplein in Sint-Jans-Molenbeek en in de aanpalende straten. De politie was massaal aanwezig, ook met een helikopter, en probeerde de mensen te overhalen de omgeving te verlaten. Dat zou volgens de politie grotendeels zonder incidenten verlopen, maar getuigen spreken wel over kleine opstootjes. De politie heeft ook het waterkanon ingezet.
Twee mannen die vrouw aanreden in Molenbeek, onder aanhoudingsbevel geplaatst
SINT-JANS-MOLENBEEK - De twee mannen die zaterdagnamiddag in de Brunfautstraat in Sint-Jans-Molenbeek een vrouw aanreden en vervolgens vluchtmisdrijf pleegden, zijn onder aanhoudingsbevel geplaatst. De twee hadden eerst geprobeerd in te rijden op de politie toen die probeerde te verhinderen dat een honderdtal jongeren optrokken naar het Beursplein. De twee, Redouane B. en Mohamed B., zijn in verdenking gesteld voor kwaadwillige belemmering van het verkeer, gewapende weerspannigheid en vluchtmisdrijf. Dat meldt het Brusselse parket.
Zaterdagnamiddag hadden zich in het centrum van Sint-Jans-Molenbeek een 400-tal mensen verzameld omdat extreem-rechtse groeperingen hadden aangekondigd dat ze in de Brusselse gemeente zouden komen betogen. Uiteindelijk daagden slechts een zevental extremisten op, die meteen opgepakt werden, maar een honderdtal Molenbeekse jongeren probeerde toch op te trekken naar het Beursplein omdat ze dachten dat daar wel een extreem-rechtse betoging plaatsvond. De Brusselse politie dreef hen terug en zette daarbij het waterkanon in.
In het tumult reed een witte Audi op de agenten in, om vervolgens in de Brunfautstraat een vrouw aan te rijden en weg te vluchten. De wagen werd korte tijd nadien onderschept maar enkel Mohamed B. zat toen nog in de wagen. De man zat op het moment van de aanrijding als passagier in de wagen en had nadien het stuur overgenomen. Zijn kompaan Redouane B., die de wagen bestuurde op het moment van de aanrijding, bood zich zaterdagavond zelf bij de politie aan.
Beide mannen, die op het moment van de aanrijding onder invloed van drugs en alcohol waren, zijn door de onderzoeksrechter onder aanhoudingsbevel geplaatst.
Nog 66 gewonden in Belgische ziekenhuizen
Ziekenhuis in Brussel waar een aantal gewonden heen werden gebracht. Beeld AFP
Nog 66 slachtoffers van de aanslagen op 22 maart op Brussels Airport en in het metrostation Maalbeek in de Belgische hoofdstad liggen in het ziekenhuis. Dat heeft de federale overheidsdienst Volksgezondheid maandag meegedeeld.
TERRORISME: Traject van de 3de dader van de aanslag in Zaventem
In het kader van het onderzoek naar de daders van de aanslag op dinsdag 22 maart 2016 op de luchthaven Brussels Airport in Zaventem zijn de speurders nog steeds op zoek naar één van de daders die wist te ontkomen.
Na de bomexplosies, om 07u58, heeft deze verdachte met het vissershoedje en de lichte regenjas het gebouw verlaten. Hij ging voor het Sheraton Hotel en sloeg dan rechtsaf, om - via de parking van AVIS - de site van de luchthaven te verlaten.
Hij is te voet door Zaventem centrum gewandeld en ging langs de Grote Daalstraat naar de Leuvensesteenweg.
Daar was hij om 08u50. De verdachte heeft op zijn weg zijn regenjas weggegooid. Die werd tot op heden niet gevonden. Vanaf daar is de man te zien met een lichtkleurig hemd. Hij had de mouwen opgestroopt.
Hij ging rechtsaf tot aan het Generaal Meiserplein in Schaarbeek waar hij door bewakingscamera's werd opgepikt om 09u42.
Hij vervolgde zijn weg langs de Leuvensesteenweg waar hij werd gefilmd om 9u49.
Aan het Daillyplein is hij linksaf de Brabançonnelaan in gedraaid en wandelde verder tot aan het kruispunt met de Notelaarsstraat.
Daar is hij voor het laatst op beelden te zien om 9u50.
De speurders zoeken getuigen die de verdachte daarna nog hebben gezien. Ze zijn ook op zoek naar de achtergebleven regenjas. Die is licht van kleur en heeft een kap met een donkere binnenkant. De jas is belangrijk voor het onderzoek en kan belangrijke sporen bevatten.
Het hemd van de voortvluchtige is vermoedelijk lichtblauw van kleur en heeft donkere ellebooglappen. Hij droeg verder een donkere broek en bruine schoenen met witte zolen.
Hebt u de regenjas gevonden op het traject tussen de luchthaven en de Leuvensesteenweg, neem dan zeker contact op met de politie. Ook als u de verdachte die ochtend nog hebt gezien of als u weet in welke richting hij zijn weg heeft verder gezet of waar hij is ondergedoken, dan willen de speurders dat graag weten.
Elke tip, hoe klein ook, kan belangrijk zijn voor het verder onderzoek.
Bel gratis 0800 30300 vanuit België of het internationaal nummer 0032 2 5544488 vanuit het buitenland.
Tips zijn ook welkom via e-mail opsporingen@police.belgium.eu
Discretie wordt verzekerd.
Mohamed Abrini (31), de terreurverdachte die al gezocht werd sinds de aanslagen in Parijs, is opgepakt in Anderlecht. Dat heeft het federaal parket bevestigd. Op beelden is te zien hoe de politie Abrini in de boeien slaat voor een garage in het Brusselse. "Op dit moment wordt onderzocht of Abrini de zogenaamde man met de hoed is", verduidelijkt Eric Van der Syp van het federaal parket.
Parket onderzoekt of Mohamed Abrini "man met hoedje" is
Terreurverdachte Mohamed Abrini is vandaag gearresteerd, maar het federaal parket kan nog niet bevestigen of hij de gezochte "man met het hoedje" is. Abrini werd al sinds de aanslagen in Parijs gezocht, maar kon tot nu toe onder de radar blijven. Naast Abrini werden nog vier andere verdachten opgepakt.
Het federaal parket bevestigt dat Mohamed Abrini vandaag opgepakt is op het Albertplein in Anderlecht. Verschillende bronnen zeiden aan de VRT dat hij "hoogstwaarschijnlijk de 'man met het hoedje' zou zijn", een van de daders van de aanslagen in de luchthaven, die zijn valies met springstoffen achterliet en nadien de luchthaven verliet.
Dat kon het parket nog niet bevestigen. Het onderzoekt nog of Abrini geïdentificeerd kan worden als de 'man met het hoedje'.
Samen met Abrini werden vandaag in Anderlecht nog twee, tot dusver onbekende, terreurverdachten opgepakt.
Een andere vandaag opgepakte verdachte, Osama K., is mogelijk de man die in het metrostation Pétillon een vluchtig contact had met de man die zich nadien in het metrostation Maalbeek opblies. Hij is opgepakt op basis van informatie uit City2, waar hij sporttassen kocht die werden gebruikt bij de aanslagen.
K. is ook gekend onder de valse identiteit van Naïm Al Hamed. Hij werd samen opgepakt met Hervé B.M. Hij werd met een voertuig gehuurd door Salah Abdeslam opgehaald in Duitsland, en nadien naar België gebracht, aldus het parket.
Sporen in appartement Max Roosstraat
De 31-jarige Abrini werd internationaal gezocht wegens mogelijke betrokkenheid bij de aanslagen van 13 november in Parijs. Hij werd op 11 november, twee dagen voor de aanslagen, gefilmd met Salah Abdeslam bij een benzinestation in het Franse Ressons, langs de snelweg naar Parijs. Abrini zat aan het stuur van een auto die later werd gebruikt bij de aanslagen.
Volgens de speurders was hij ook betrokken bij de aanslagen in Brussel. Er werden vingerafdrukken van hem gevonden in het pand in de Max Roosstraat in Schaarbeek, waar de aanslagen in Zaventem en Maalbeek werden voorbereid, en in het appartement in de Driesstraat in Vorst, waar eerder huiszoekingen plaatsvonden. Ook in de huurwagen die gebruikt werd bij de aanslagen in Parijs, werd zijn DNA gevonden.
Abrini, die de Belgische nationaliteit heeft, werd eerder veroordeeld voor verschillende gewapende overvallen. Zijn broer is omgekomen in Syrië, waar hij zelf mogelijk ook is geweest. Ook zou hij met Abdeslam een studio hebben gehuurd in een voorstad van Parijs waar de terroristen hebben overnacht voordat ze op 13 november toesloegen.
VRT registreert per toeval taxi-oproep van terroristen voor ze naar Zaventem gingen
De VRT heeft per toeval de oproep geregistreerd van de terroristen die een taxi naar Zaventem bestelden. Het telefoongesprek was deze avond voor het eerst op Radio 1 te horen.
"De klank is opgenomen door een reporter van ons programma Koppen. Die was toevallig in de taxicentrale om een reportage maken", klinkt het. Achteraf bleek een van de oproepen de taxi-oproep van de drie terroristen waarvan twee zich later zouden opblazen in Zaventem.
"We onderhandelen al weken met het federaal parket om die opname te mogen laten horen." De vrees zou bestaan dat iemand de stem zou herkennen en het onderzoek in gevaar zou kunnen worden gebracht.
Na de arrestatie van Mohammed Abrini deze namiddag gaf het parket groen licht om het telefoongesprek uit te zenden. Dat lijkt erop te wijzen dat de personen die deze namiddag zijn opgepakt, een sleutelrol spelen bij de aanslagen in Brussel.
"Veroordeelde Sharia4Belgium-proces ook opgepakt als terreurverdachte"
Gisteren werden er volgens de VRT zes terreurverdachten opgepakt in het onderzoek naar de aanslagen in Brussel en Parijs. Het federaal parket, dat het gisteren op vijf terreurverdachten hield, heeft dat nog niet bevestigd.
De zesde man is volgens VRT Nieuws Bilal EM. De Brusselaar ging eind 2012 naar Syrië en zou daar onder meer met Belgische Syriëstrijders in een villa in Aleppo hebben verbleven. In december 2013 keerde hij gewond terug van dat land.
Op het Sharia4Belgium-proces in Antwerpen werd hij veroordeeld tot vijf jaar cel, waarvan twee jaar effectief. Hij zat zijn straf uit via elektronisch toezicht, maar volgens de VRT is dat al een maand niet meer het geval.
Gisteren werd hij opgepakt in zijn ouderlijke woonst in Laken. Het is nog niet bekend welke rol de man precies speelde in de aanslagen in Brussel.
Het parket sprak vrijdag over vijf gearresteerde terreurverdachten, waaronder Mohamed Abrini en Osama K. Het parket onderzoekt nog of Abrini kan geïdentificeerd worden als de voortvluchtige "man met het hoedje", waarvoor het enkele dagen geleden nog een nieuw opsporingsbericht verspreidde. Hij werd ook gezocht voor zijn rol in de aanslagen in Parijs.
2 TERRORISTEN & 3 KOMPANEN OPGEPAKT
Verraden door bericht op Facebook
Het gerecht heeft in één dag twee belangrijke terreurverdachten ingerekend: Mohamed Abrini (31), wellicht de 'man met het hoedje', en Osama Krayem (23), voortvluchtig sinds de aanslag in de Brusselse metro. Die laatste liep tegen de lamp door een Facebook-berichtje aan zijn broer in Zweden.
Mohamed Abrini - die als chauffeur van Salah Abdeslam al gezocht werd sinds de aanslagen in Parijs - werd gisternamiddag samen met twee kompanen opgepakt in Anderlecht. De eerder op de dag in Laken gevatte Osama Krayem is dan weer de man die vlak voor de aanslag in metrostation Maalbeek gefilmd werd toen hij samen met terrorist Khalid El Bakraoui een ticket kocht én een identieke rugzak droeg. In tegenstelling tot El Bakraoui verliet hij echter de metro zonder zich te laten ontploffen. Sindsdien was hij spoorloos.
Staatsveiligheid kon hem echter traceren na een tip van de Zweedse inlichtingendienst SÄPO. Die ontdekte dat Krayem contact had gelegd met zijn jongere broer. Dat zou via Facebook zijn gebeurd. Broer Anas werd in Zweden in de gaten gehouden omdat hij eveneens dweept met de jihad. Samen met Krayem werd ook een tweede man ingerekend: Hervé B.M. Die zou uit Rwanda stammen en Krayem onderdak hebben gegeven.
Van Abrini wordt tevens vermoed dat hij de derde dader is van de aanslag in Zaventem - de 'man met het hoedje' - maar helemaal zeker is dit nog niet. Vast staat wel dat zowel Abrini als Krayem verbleven heeft in het Schaarbeekse appartement vanwaar de daders van de Brusselse terreur aan hun moordtocht begonnen, wat bewijst dat Abrini er minstens onrechtstreeks bij betrokken was.
Abrini: "Niet Brussel, maar Frankrijk was doelwit nieuwe aanslag"
Terreurverdachte Mohamed Abrini heeft tijdens een verhoor verteld dat de aanslag in Brussel eigenlijk in Frankrijk gepland stond. Dat werd bevestigd door het Federaal Parket.
Volgens Abrini was Frankrijk opnieuw het doelwit na de aanslagen in Parijs in November. Door de arrestatie van Salah Abdeslam zou alles echter in een stroomversnelling terechtgekomen zijn en werden de plannen gewijzigd omdat de terroristen zich 'opgejaagd' voelden. Zo werd Brussel het nieuwe doelwit, met aanslagen op Zaventem en in het metrostation van Maalbeek.
De verklaring van Abrini stemt overeen met het testament van Ibrahim El Bakraoui, dat werd teruggevonden op zijn laptop. Daarin stond dat hij zich opgejaagd voelde, niet goed wist wat doen en het niet zag zitten om zijn leven in de cel door te brengen.
Man met het hoedje
Abrini werd vrijdag opgepakt in Anderlecht. Hij bekende al dat hij de derde man ('de man met het hoedje') is die ontsnapte bij de aanslagen in de luchthaven op 22 maart.
Abrini werd gisteren al aangehouden voor zijn aandeel in de aanslagen van Parijs, en vandaag komt daar ook het onderzoek naar de aanslagen in Brussel bij. Hij is officeel in verdenking gesteld van deelname aan de activiteiten van een terroristische groep, terroristische moorden en pogingen tot terroristische moorden, zo deelt het federaal parket mee.
Galant verzweeg veiligheidsproblemen van luchthavens
Minister onder vuur na kritische EU-rapporten over Zaventem
Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) heeft alle moeite van de wereld om te verantwoorden waarom nu plots kritische rapporten over de beveiliging van de luchthavens opduiken. Europa waarschuwt blijkbaar al jaren voor een gebrek aan controle.
Het gaat om twee gelekte rapporten van de Europese Commissie, een uit 2011 en een uit 2015, over de inspecteurs van de DG Luchtvaart. Die ambtenaren vallen onder de overheidsdienst Mobiliteit en moeten de beveiliging op de Belgische luchthavens controleren.
In de audits staat dat de inspecteurs "volledig ongeschikt" zijn om hun job te doen, door een gebrek aan middelen en mankracht. Hierdoor is er geen controle op de veiligheid, de screening van auto's én de bescherming van passagiers. Zelfs de bomscanners zijn regelmatig niet gecheckt.
25 miljoen voor Belgocontrol
De onthullingen komen bijzonder ongelegen voor bevoegd minister Galant. Zij beweerde gistermiddag in het parlement - nog voor de rapporten naar boven kwamen - dat Europa "altijd heeft verklaard dat de DG Luchtvaart goed werkt, de inspecteurs in het bijzonder".
Die uitspraak strookt echter niet met wat er in de audits staat. "Galant is door Europa gewaarschuwd dat de veiligheid op de luchthavens ruimschoots onvoldoende is, maar ze heeft dat altijd genegeerd", benadrukt Stefaan Van Hecke, federaal parlementslid voor Groen. Bij de bomaanslagen in de luchthaven van Zaventem op 22 maart zijn veertien mensen omgekomen en tientallen mensen gewond geraakt.
Galant verklaarde gisteravond laat dat de rapporten wel ter harte zijn genomen. Er is onlangs een actieplan goedgekeurd dat de inspecteurs meer armslag geeft. Al roept deze reactie weer de vraag op waarom ze hier in het parlement over zweeg. Galant kon of wilde dat niet uitklaren.
Wat de minister in een nog lastiger parket brengt, is een uitgelekte mail van haar die doet uitschijnen dat ze dit jaar 25 miljoen euro heeft vrijgemaakt uit het antiterreurpotje van de regering voor luchtverkeersleider Belgocontrol. Dat terwijl die instelling niets te maken heeft met terreurdreiging.
In de mail staat letterlijk: "In het kader van het budget voor veiligheid (strijd tegen terrorisme), willen wij een stukje voorzien voor Belgocontrol." Op het kabinet van Galant wordt ontkend dat er ooit geld van het antiterreurbudget is overgemaakt aan de luchtverkeersleider.
Wat wel vaststaat: Laurent Ledoux, de topman van de overheidsdienst Mobiliteit, heeft na de verijdelde aanslag op de Thalys naar Parijs in de zomer van 2015 meermaals gevraagd om extra geld voor de beveiliging van de luchthavens. Zijn verzoeken zijn genegeerd door Galant.
Ontslag
Het is niet de eerste keer dat Galant zich in de problemen werkt. In oktober 2015 moest ze al vechten voor haar ministerpost. Toen kwam aan het licht dat ze een advocatenkantoor had aangesteld in een dossier rond staatssteun in de luchtvaart, zonder de verplichte procedure te volgen.
Met de hulp van premier Charles Michel (MR) - die haar wel publiekelijk op de vingers tikte - overleefde ze toen die fout. Het is maar de vraag of ze daar een tweede keer in slaagt. Ook binnen de meerderheid rijzen er heel veel vragen over de demarches van Galant.
De minster wordt vanmiddag in het parlement verwacht om uitleg te geven. Hier zal veel, zo niet alles, van afhangen.
Galant: "Nooit officiële vraag gekregen om veiligheid luchthavens te versterken"
Mobiliteitsminister ontkent dat ze vraag topman FOD Mobiliteit negeerde
Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) spreekt met klem tegen dat ze een vraag om de veiligheidsmaatregelen in de luchthavens te versterken naast zich neergelegd heeft. De topman van de FOD Mobiliteit, Laurent Ledoux, zou volgens de kranten L'Echo en De Tijd, herhaaldelijk hebben aangedrongen om de veiligheid te verhogen. Volgens Galant heeft Ledoux echter nooit een officiële vraag gesteld.
Volgens De Tijd en L'Echo vroeg Laurent Ledoux, de voorzitter van de federale overheidsdienst Mobiliteit en Transport, na de mislukte terroristische aanval van 21 augustus op de Thalys en na de aanslagen in Parijs van 13 november om de veiligheid van de Belgische luchthavens te verhogen. Hij zou die vraag een eerste keer gesteld hebben op 1 februari van dit jaar, en die meermaals hebben herhaald, de laatste keer afgelopen maandag, 11 april.
Niets van aan, klinkt het bij minister van Mobiliteit Galant. "Er is nooit een officiële vraag gesteld." Ook bij andere regeringsbronnen valt te horen dat dit nog maar eens een aanval van Ledoux is. Die nam in het verleden Galant al onder vuur over de facturen van advocatenkantoor Clifford Chance, en nam eerder ook al Galants voorganger Melchior Wathelet (cdh) in het vizier.
De extra veiligheidsmaatregelen waar Ledoux op zou doelen, hebben voornamelijk te maken met de luchtvaartinspectie. Die zou met zes inspecteurs voor alle Belgische luchthavens onderbemand zijn. Dat is een oud probleem, waarover al lang onderhandeld wordt. Het gaat dan onder meer over het statuut van die luchtvaartinspectie. Volgens de regeringsbronnen grijpt Ledoux de recente aanslagen op de luchthaven van Zaventem aan om dat probleem opnieuw op tafel te leggen.
Onterecht, zo klinkt het. Aangezien een ruimer bemande luchtvaartinspectie de aanslagen ook niet had kunnen voorkomen. Die vonden immers plaats in de vertrekhal van de luchthaven, een heel eind van waar de luchtvaartinspectie opereert. Op de luchthaven zijn, sinds terreurniveau drie vorig jaar van kracht werd, ook politieagenten en militairen aanwezig. Maar die vallen niet onder Galants verantwoordelijkheid. Een regeringsbron: "Wat zou Ledoux dan willen? Een luchthaven zoals in Tel Aviv? Dat vind je nergens in Europa."
Mobiliteitsminister Jacqueline Galant (MR) biedt na de ministerraad haar ontslag aan. Dat valt bij verschillende regeringsbronnen te horen. (15-04-16, 10.22u)
http://www.demorgen.be/binnenland/galant-biedt-straks-ontslag-aan-bc1f179d/ (http://www.demorgen.be/binnenland/galant-biedt-straks-ontslag-aan-bc1f179d/)
Mobiliteitsminister Jacqueline Galant (MR) biedt na de ministerraad haar ontslag aan. Dat valt bij verschillende regeringsbronnen te horen. (15-04-16, 10.22u)
http://www.demorgen.be/binnenland/galant-biedt-straks-ontslag-aan-bc1f179d/ (http://www.demorgen.be/binnenland/galant-biedt-straks-ontslag-aan-bc1f179d/)
Europa waarschuwde voor aanslagen al voor gebrek aan controle van luchthavenbeveiliging
De Europese Commissie was al in 2015 kritisch over de manier waarop de Belgische overheid toezicht houdt op de toepassing van de veiligheidsmaatregelen op Brussels Airport. Dat blijkt uit een intern rapport. Een gelekte mail lijkt bovendien aan te geven dat bevoegd minister Jacqueline Galant geld voor veiligheid wilde gebruiken voor luchtverkeersleider Belgocontrol. Groen en Ecolo reageren vernietigend.
Het veertien pagina’s tellende inspectierapport van de Europese Commissie gaat niet zozeer over de veiligheidsmaatregelen op de Belgische luchthavens. Wel focust het op de manier waarop de Belgian Civil Aviation Authority (BCAA) in 2013 en 2014 gecontroleerd heeft of alle veiligheidsmaatregelen wel correct worden toegepast.
En daar schort toch wel een en ander, zo blijkt uit het interne rapport. Zo blijkt vooreerst dat de luchthavens, de operators en de organen die er nog actief zijn niet op regelmatige wijze gemonitord werden.
Explosieven
Met name de systemen voor het detecteren van explosieven werden 'niet op geregelde basis gemonitord', net zo min als de veiligheidscontroles van de bevoorrading van vliegtuigen.
In 2014 werd een hele reeks zaken zelfs helemaal niet gecontroleerd. Het gaat onder meer om de bewaking en de veiligheidspatrouilles, de screening van voertuigen, de fysieke controles en de bescherming van passagiers.
Tekortkomingen
Bovendien volgt de BCAA opgedoken tekortkomingen onvoldoende op, zo blijkt voorts. Er kwam niet altijd bevestiging dat gevraagde correcties waren uitgevoerd. En indien verbeteringen niet meteen mogelijk waren, volgden niet altijd alternatieve ingrepen.
Voorts kon de BCAA aan de Europese Commissie niet bewijzen dat ze maatregelen had genomen om correcties ook effectief af te dwingen. Nochtans besluit de Commissie uit de BCAA-rapporten dat wel degelijk 'een significant aantal tekortkomingen waren blootgelegd, inclusief zware tekortkomingen'. 'De correctie van sommige van deze tekortkomingen werd onvoldoende opgevolgd.'
Vernietigend
Groen en Ecolo reageren vernietigend. 'Op de meerderheid van de onderzochte punten oordeelt de Commissie: ‘not compliant with serious definciencies’. De algemene conclusie luidt dat België een actieplan moet uitwerken met specifieke acties en deadlines', onderstreept Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke.
'Maar er is meer. Uit een mail tussen het kabinet en de administratie blijkt dat de minister middelen uit het budget voor terreurbestrijding, waarvoor de regering 400 miljoen euro had vrijgemaakt, wou gebruiken om Belgocontrol te financieren en niet voor de acute veiligheidsproblemen op te lossen', hekelt Van Hecke nog. 'Belgocontrol heeft echter niets te maken met de veiligheid van de luchthaven. De minister is hier duidelijk in de fout gegaan.'
Galant: 'Veiligheid voldoet volledig'
Volgens minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) voldoet de veiligheid op de Belgische luchthavens 'volledig' aan de internationaal geldende regels. 'De Europese Commissie heeft steeds de kwaliteit bevestigd van het werk geleverd door de DG Luchtvaart (een onderdeel van de FOD Mobiliteit, nvdr), en in het bijzonder van de luchtvaartinspecteurs', onderstreepte ze in de Kamercommissie Infrastructuur na vragen over de veiligheid na de aanslagen in Brussel.
Minister Galant gaf in de Kamer nog aan dat een extra inspecteur voorzien is in het personeelsplan van 2015.
Geen enkele controle op luchthaven Deurne
De Antwerpse luchthaven werd tussen 2010 en 2014 geen enkele keer gecontroleerd door het directoraat-generaal van de Luchtvaart. Tot die conclusie kwam een inspectieteam van de Europese Commissie, zo schrijft Gazet van Antwerpen vandaag. Volgens de luchthavencommandant betekent dit geenszins dat Antwerp Airport niet veilig zou zijn.
Vorig jaar voerden inspecteurs van de Europese Commissie een onderzoek uit naar de beveiliging van de Belgische luchthavens. Hun uitgelekte rapport leidde gisteren uiteindelijk tot het ontslag van minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR).
In het rapport staat ook dat tussen 2010 en 2014 geen enkel aspect van de luchthaven van Deurne getest of gecontroleerd werd. De conclusie van het deelrapport-Antwerpen luidde: "Niet conform de EU-regels en met ernstige tekortkomingen".
Luchthavencommandant Wim Verbist nuanceert. "Dit rapport gaat over controles door het directoraatgeneraal, het zegt niets over de veiligheid van de luchthaven op zich. Europa heeft ons ook nooit gevraagd om specifieke maatregelen te nemen. Bovendien gaat het over de veiligheidsprocedures in de afgesloten zones van de luchthavens, niet over de publiek toegankelijke plaatsen."
Vervoort bevestigt telefoontje over stilleggen metro
Op 22 maart zijn er voor 8.50 uur telefonische contacten geweest om te weten wat er met de metro moest gebeuren, dit na de explosies op Zaventem. Dat heeft Brussels minister-president Rudi Vervoort zondag bevestigd. Volgens de RTBF vertrok vanuit het Crisiscentrum vanaf 8.10 uur een aantal telefoons.
Minister van Binnenlands Zaken Jan Jambon verklaarde na de aanslagen op 25 maart in de Kamer dat de beslissing om het Brusselse metronetwerk te evacueren om 8.50 uur werd genomen, als gevolg van de explosies op de luchthaven Brussels Airport. Daags nadien liet de MIVB weten dat de vervoersmaatschappij geen enkele instructie van het federale niveau had ontvangen om de metro stil te leggen na de eerste aanslag in Zaventem.
De vraag stelde zich ook waarom de evacueringsbeslissing niet veel eerder werd genomen. Volgens de RTBF vertrokken er vanuit het Crisiscentrum vanaf 8.10 uur een aantal telefoontjes. Vervoort bevestigde die contacten zonder er verder op in te gaan. De Brusselse minister-president weigerde wie dan ook te betichten.
“Er zijn telefonische contacten geweest”, zei Vervoort in de uitzending “Décodeurs”. Hij bracht ook de omstandigheden op dat ogenblik van de dag in herinnering en wilde niet in de plaats treden van de parlementaire onderzoekscommissie die de Kamer volgende week zal oprichten. “Op dat ogenblik beschikte men over onvoldoende informatie”.
De metro was niet de enige infrastructuur met een potentieel hoog risico, merkte Vervoort op. Er waren er nog andere, zoals het bovengronds netwerk van de MIVB of de spoorweg.
Zondebok van Jambon krijgt versterking
Een 16 uur durend politie-onderzoek bij de Belgische verbindingsofficier in Turkije heeft aangetoond dat hij verzuipt in het werk. De man die volgens minister Jan Jambon (N-VA) te sloom reageerde in het dossier van terrorist Ibrahim El Bakraoui krijgt nu versterking.
Zelfmoordterrorist Ibrahim El Bakraoui werd in juli 2015 opgepakt nabij de Turks-Syrische grens. Hij werd op een vliegtuig naar Nederland gezet.
Sébastien Joris uit Namen belandde na de aanslagen in ons land in het oog van de storm. Vanuit Istanbul moet de verbindingsofficier minutieus info doorspelen aan de Belgische politie. Binnenlandminister Jambon wees na de terreur in Zaventem en Brussel één man met de vinger: Sébastien Joris. Deze verbindingsofficier zou veel te laat hebben gereageerd op info van de Turken over Ibrahim El Bakraoui, die zich op dinsdag 22 maart in de vertrekhal van Brussels Airport liet ontploffen.
Vorige week kreeg de publieke blamage van de verbindingsofficier een staartje op zijn werkplek in Turkije. Het politie-onderzoek ter plaatse duurde liefst 16 uur, zo bevestigen meerdere bronnen. Ze zeggen ook dat Sébastien Joris vlot meewerkte aan het onderzoek. Hij ziet het als een kans om zijn zwaar beschadigde naam weer te zuiveren. Het rapport dat de politie opstelde over de audit is één langgerekte klaagzang van Joris over logge procedures en problemen allerhande. Het is ook niet de eerste keer dat de verbindingsofficier klaagt over een gebrek aan middelen. Hij doet dit al bijna twee jaar, sinds hij in Turkije aan de slag ging. Er gebeurde echter nooit iets. Hij en zijn administratief medewerker moeten daardoor honderden dossiers per jaar in hun eentje beheren.
Maand na de aanslagen: drie kamikazes gekend, zes verdachten in de cel
Exact een maand na de aanslagen op Brussels Airport en het metrostation Maalbeek zitten zes verdachten in het onderzoek in de cel.
Het gaat onder meer om twee mannen die de aanslagen pleegden, Mohamed Abrini en Osama Krayem. De drie zelfmoordterroristen die zichzelf opbliezen bij de aanslagen, zijn ook gekend en het gerecht heeft twee appartementen gevonden waar de daders zich schuilhielden en de aanslagen voorbereidden. Volgens het federaal parket is uit het onderzoek tot dusver al gebleken dat Brussel niet het oorspronkelijke doelwit van de terroristen was.
Brussels Airport
De eerste aanslag op 22 maart vond net voor 8 uur plaats, in de vertrekhal van de luchthaven Brussels Airport. Twee zelfmoordterroristen bliezen er zichzelf op terwijl een derde man een reiskoffer vol explosieven achterliet en de benen nam. Een uur later blies een derde kamikaze zich op in het metrostation Maalbeek.
Nog diezelfde dag doken beelden op van de drie terroristen in de luchthaven. Op beelden van de bewakingscamera’s was te zien hoe de drie elke een wagentje met een reiskoffer voortduwden. Opmerkelijk daarbij was dat de twee zelfmoordterroristen elk één handschoen droegen. Op de beelden was ook te zien hoe de derde man, die ontsnapte, een vissershoedje en een bril droeg.
Taxichauffeur
Ook nog op die dag kregen de speurders een cruciale tip van een taxichauffeur. De man had de drie terroristen naar de luchthaven gebracht en herinnerde zich nog het adres waar hij ze had opgepikt. Op dat adres, een flat in de Max Roosstraat in Schaarbeek, trof de politie nog 15 kilo van de springstof TATP aan, naast een ISIS-vlag, een spijkerbom en chemische producten. In een vuilnisbak in de onmiddellijke omgeving werd ook een laptop gevonden, waarop een testament stond van één van de terroristen die zichzelf had opgeblazen in de luchthaven. Die was intussen ook geïdentificeerd als Ibrahim El Bakraoui, geboren in 1989 en al bij het gerecht gekend voor gewapende overvallen. Zijn broer Khalid El Bakraoui, ook al gekend bij het gerecht, werd dan weer geïdentificeerd als de zelfmoordterrorist in het metrostation Maalbeek.
Die Khalid El Bakraoui bleek bovendien niet alleen gehandeld te hebben. Kort voor de aanslag was hij in het metrostation Petillon opgemerkt in het gezelschap van een tweede man, die een gelijkaardige rugzak droeg als Khalid El Bakraoui.
Laachraoui
Enkele dagen later, op vrijdag 25 maart, werd de tweede zelfmoordterrorist in de luchthaven officieel geïdentificeerd als de 24-jarige Najim Laachraoui. De avond voordien, 24 maart, was vlak voor het gebouw van het federaal parket in Brussel burgerjournalist Faycal Cheffou opgepakt. De man werd aangehouden en in verdenking gesteld omdat speurders vermoedden dat hij de derde terrorist op Brussels Airport was maar enkele dagen later, op 28 maart, bleek dat vermoeden al onterecht en werd Cheffou opnieuw vrijgelaten.
Vriendenkring
Speurders hadden een dag eerder, op zondag 27 maart, wel drie mannen opgepakt uit de omgeving van de broers El Bakraoui, meer bepaald Yassine Attar, een neef van de El Bakraouis, Mohamed B. en Aboubaker O. De drie werden allemaal in verdenking gesteld van deelname aan de activiteiten van een terroristische groep. De speurders zouden onder meer willen nagaan in welke mate de broers El Bakraoui hulp hebben gekregen uit hun gewezen vriendenkring, die hen aan wapens en munitie hielp toen ze nog overvallen en carjackings pleegden.
Vluchtweg
Tien dagen later, op 7 april, lanceerde het federaal parket een opsporingsbericht voor de derde terrorist van de aanslag op Brussels Airport. Daarbij werden nieuwe videobeelden van de man vrijgegeven en werd een groot deel van zijn vluchtweg gereconstrueerd. Nauwelijks 24 uur later, op vrijdag 8 april werden in Brussel en Schaarbeek vier verdachten opgepakt. Het ging om Mohamed Abrini, die al betrokken was bij de aanslagen in Parijs en sindsdien voortvluchtig was, de Zweedse Syrië-strijder Osama Krayem, de Rwandees Hervé B.M. en Bilal El Makhoukhi. Van Abrini werd vermoed dat hij de “man met het hoedje” was, de derde terrorist op Brussels Airport, terwijl van Osama Krayem werd vermoed dat hij de tweede terrorist in de metro was. Beide vermoedens werden in de dagen nadien ook bevestigd, onder meer door bekentenissen van beide mannen.
In de dagen nadien vielen speurders dan binnen in een flat in de Kazernestraat in Etterbeek, waar Krayem en Khalid El Bakraoui zich voor de aanslag in de metro hadden schuilgehouden. De broers Smaïl en Ibrahim Farisi, die de flat verhuurd hadden en na de aanslag hadden schoongemaakt, werden toen ook opgepakt.
Zes verdachten in cel
Alles samen zitten nu zes verdachten van de aanslagen in de cel. Mohamed Abrini verklaarde echter dat de terreurcel oorspronkelijk als bedoeling had nieuwe aanslagen te plegen in Frankrijk maar dat het plan in allerijl veranderd werd nadat op 15 maart Salah Abdeslam was opgepakt. Volgens het federaal parket bevestigen de elementen van het onderzoek die verklaring van Abrini.
Laachraoui werkte jaren op Zaventem
Najim Laachraoui (24), een van de terroristen die zichzelf opbliezen op Brussels Airport, was meerdere jaren als interimwerker aan de slag op die luchthaven.
Wat zijn job precies inhield, bleef gisteravond nog onduidelijk. Wel zeker is dat hij een badge bezat om bepaalde delen van de luchthaven te betreden. Ook zeker is dat Laachraoui al jaren niet meer op de luchthaven werkte.
‘Het gaat om een periode lang voor zijn vertrek naar Syrië en lang ook voor hij radicaliseerde’, aldus de bron. ‘Het is dus niet zo dat hij van zijn opgedane kennis gebruikt heeft gemaakt bij de aanslagen.’
Eerder kwam al aan het licht dat Laachraaoui een tijdlang als jobstudent had gepoetst in het Europees Parlement – op een boogscheut van metrostation Maalbeek. Hij had er toegang tot alle kantoren.
Gisteren raakte ook nog bekend dat de politie begin dit jaar een verborgen gebedsruimte heeft ontdekt in de kelders van de luchthaven. Een tiental mogelijk geradicaliseerde bagagemedewerkers kwam daar samen om in het geheim te vergaderen en te bidden.
Geheime gebedsruimte op luchthaven opgedoekt maanden voor aanslagen
De luchthavenpolitie van Zaventem heeft enkele maanden voor de aanslagen een 'clandestiene en verborgen gebedsruimte' ontdekt op de luchthaven. Volgens VTM kwamen daar geradicaliseerde personeelsleden samen om te vergaderen en te bidden.
De gebedsruimte zou eind vorig jaar ontdekt zijn in een lokaal in de bagageafhandelingsruimte op de benedenverdieping. Terwijl er voor élk geloof wel een plek om te bidden is op de luchthaven, verkoos een select groepje personeelsleden blijkbaar toch om een geheime plek te hebben.
Peter De Waele, de woordvoerder van de federale politie, bevestigt dat er eind vorig jaar aan het licht is gekomen dat enkele mensen die op de bagageafhandeling werken enkele keren per dag terugkeerden naar hun kleedkamer om daar te bidden. "De vergelijking gaat niet helemaal op, maar denk aan mensen die een paar keer per dag gaan roken", zegt hij.
Lijst van geradicaliseerden
Na het ontdekken van de ruimte volgde een onderzoek door de luchthavenpolitie en de Staatsveiligheid, om te weten wie er allemaal voet had gezet in die bepaalde ruimte. Volgens VTM is er een lijst samengesteld met "minstens 50 namen van geradicaliseerde personeelsleden".
Maar of die lijst ook bestaat, kon De Waele noch Jambons woordvoerder zeggen. "Er is een strenge screening voor mensen die op gevoelige plekken in de luchthaven werken", zegt Olivier Van Raemdonck, de woordvoerder van binnenlandminister Jambon.
Er kan niet honderd procent worden uitgesloten dat iemand van het luchthavenpersoneel radicaliseert, erkent Van Raemdonck. Verschillende voorbeelden al hebben aangetoond dat het zeer snel kan gaan. Op dit moment zijn badges vijf jaar geldig. De regering buigt zich momenteel over strengere screenings, waarbij op regelmatige tijdstippen tussentijdse controles zouden plaatsvinden. "Maar het duurt even om zulke wetten te maken", aldus Van Raemdonck.
Begin april stelde de luchthavenpolitie al dat er "minstens 50 IS-sympathisanten op de luchthaven werken".
Ontmoet het identificatieteam van de politie: zij gaven de doden hun naam terug
"Aan de dood kan je niets doen. En voor de dode ook niet meer. Je kan hem enkel teruggeven aan zijn familie. Uiteindelijk ben je toch iets positiefs aan het doen." Aan het woord is Dirk, lid van het identificatieteam van de federale politie. Terwijl België het wrede gezicht van terreur van het netvlies probeert te vegen, kijken deze mensen recht in de ogen van de slachtoffers. Zij identificeerden de lichamen van de aanslagen in Zaventem en Maalbeek. Zij geven de doden, de vaders, de zonen, de moeders, de dochters een naam. Hoe moeilijk dat letterlijk en figuurlijk ook is. Koppen sprak met hen.
Ontploffingen. Moeilijker
Samen werken de mensen van het DVI-team (Disaster Victim Identification) aan één doel: de families van de slachtoffers de immens pijnlijke, maar oh zo broodnodige zekerheid geven: 'Ja, dit is uw geliefde', 'uw dierbare is bij de dodelijke slachtoffers'.
"Het was een heel speciale dag", vertelt Dirk Maes, coördinator commandopost operaties DVI. "Ik was op weg naar het werk toen ik op de radio hoorde dat er iets gebeurd was op Zaventem. Ik wist direct dat het ernstig was en dat er iets op stapel stond voor ons. We hadden hier te maken met ontploffingen. Dat heeft het allemaal veel moeilijker gemaakt. De mensen waren verminkt."
Andre Roosen, coördinator DVI post mortem: "Je zit met verschroeide lichaamsdelen, lichamen die zich deels in staat van ontbinding bevinden. Die geuren dringen je op, die dringen in je kleren... Echt wennen doe je daar nooit aan."
Keiharde vragen beantwoorden
Na de identificatie is er natuurlijk ook het even pijnlijke moment van het slechte nieuws melden aan de nabestaanden. "We doen dat nooit telefonisch. We gaan altijd ter plaatse", vertelt Patrick Bourgeois, coördinator DVI ante mortem. In zulke gesprekken stellen familieleden keiharde vragen. "Waar was hij juist?", "Hoe is hij gestorven?", "Heeft hij geleden?"
"De meeste mensen willen altijd nog een laatste groet brengen, gelijk hoe het lichaam eruit ziet", vervolgt Dirk. "Wij hebben dan het lichaam klaargemaakt om een laatste groet te kunnen geven. Het enige dat zichtbaar is, is een hand. En die mensen waren daarmee tevreden."
"Het is niet de zekerheid die hun lijden wegneemt, maar ik denk dat het rouwproces dan pas kan beginnen. Dat is één van de redenen waarom ik dit werk... Het is misschien contradictorisch... maar... zo graag doe".
"De familie gaat door een lijdensweg. Wij bieden hen de zekerheid", zegt Andre.
"Het is niet die zekerheid die hun lijden wegneemt, maar ik denk dat het rouwproces dan pas kan beginnen, en dat dan pas een genezing kan gebeuren. En ik denk dat dat ook strookt met de filosofie van DVI. Dat is één van de redenen waarom ik dit werk... Het is misschien contradictorisch...maar... zo graag doe."
Dirk: "Wij hebben ons werk gedaan. Wij hebben iets goeds gedaan voor de familie. Wij hebben een mens terug kunnen geven aan de familie. En eigenlijk maakt me dat trots dat we iets positief hebben kunnen doen."
"Boos om wat er gebeurd is? Ja. Maar trots dat we toch hebben kunnen meehelpen om voor die mensen een oplossing te bieden", besluit hij.
Er zijn amateurbeelden opgedoken van net na de twee explosies in de vertrekhal van Zaventem op 22 maart. Daarop is even een trolley te zien met daarop een donkere reistas. De politie vermoedt dat het om de tas gaat met explosieven die Mohamed Abrini achterliet, voordat hij het luchthavengebouw verliet. De tas kon later onschadelijk gemaakt worden door DOVO.
Dat de bom niet ontploft is, is te wijten aan een buitengewone speling van het lot. Na de krachtige tweede explosie vlakbij de lagekostenmaatschappijen op de luchthaven werden verschillende omstaanders gewoon weggeblazen. Ook de derde zelfmoordterrorist met het hoedje en de bleke jas - Mohamed Abrini - zo blijkt uit nauwkeurig nazicht van de camerabeelden.
Nu zijn amateurbeelden opgedoken waarop de zak met de bom erin vermoedelijk te zien
Wat gebeurde er tussen 7.58 en 9.11 uur?
De chain of command om de Brusselse metro stil te leggen wordt een kluif voor de parlementaire onderzoekscommissie. De beslissing was al genomen bijna een halfuur voor de ontploffing in Maalbeek, maar toch volgde de sluiting pas nadien.
- ‘We hebben een ontploffing in metrostation Maalbeek. Waarschijnlijk ook een terroristische aanslag.’
- ‘Maalbeek?’
- ‘Ja, metro Maalbeek. Maar die was al gesloten, dacht ik. Dat is voor Polbru. Er is nu één gekwetste.’
- ‘Oké. En dat is ook een zelfmoordaanslag?’
- ‘Waarschijnlijk wel.’
Het is 9.15 uur wanneer bovenstaande oproep binnenloopt bij de noodcentrale van de politie. Vier minuten eerder blies zelfmoordterrorist Khalid El Bakraoui zichzelf op in de tweede wagon van een metrostel in het bewuste station. Een van de vragen die de parlementaire onderzoekscommissie naar de terreuraanslagen van 22/3 zal moeten beantwoorden, is wat er in het uur vóór die aanslag gebeurde. Want om 7.58 uur ontploften, met amper 15 seconden ertussen, twee bommen in de vertrekhal van Brussels Airport.
Werd het bevel om de Brusselse metro te sluiten daarna al gegeven, of niet?
Uit de gesprekken die De Standaard en Le Soir voerden met 70 kroongetuigen die de ramp van dichtbij meemaakten, blijkt dat er op zijn minst onduidelijkheid was over de sluiting van de Brusselse metro.
Na de ontploffingen in Zaventem is de vrees groot dat er nog meer zit aan te komen. Wanneer Jaak Raes, de administrateur-generaal van de Belgische Staatsveiligheid, hoort dat ‘er in Zaventem niet één, maar twee explosies waren gebeurd, wist ik: er is een patroon. Het was de voetafdruk van terroristen. Net zoals bij de aanslagen in Madrid, Londen en Parijs.’
Het kabinet van de Brusselse minister-president Rudi Vervoort (PS) vraagt daarom om iets over halfnegen aan het federale crisiscentrum of de Brusselse metro dicht moet. Het affirmatieve antwoord komt om 8.45 uur. Vervoort krijgt dat te horen om 8.57 uur. Twee minuten later herhaalt minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) dat nog eens tegenover Vervoort: ‘De metro gaat dicht, we nemen geen enkel risico.’ Maar het is al te laat. Twaalf minuten later, om 9.11 uur, stopt de tijd in Maalbeek.
Evacuatie in 35 minuten
De versies over wat er is gebeurd tussen de beslissing en de uitvoering, lopen uiteen. Bij de MIVB zegt ceo Brieuc de Meeûs dat hij zelf, op eigen houtje de beslissing nam om het net stil te leggen. En wel om 9.12 uur, vlak na het nieuws van de bom in Maalbeek. Op dat moment is die algemene stop ook daadwerkelijk gebeurd. De evacuatie van de reizigers en het personeel wordt geleid vanuit het eigen crisiscentrum nabij metrohalte Park. In amper 35 minuten worden 55 metrostellen tot stilstand gebracht. Om 9.51 uur is het metronet leeg.
Maar aan politieke zijde klinkt het anders. In het logboek van het crisiscentrum staat de beslissing tot sluiting van het openbaar vervoer in Brussel alvast genoteerd. Is dat order tot bij de MIVB geraakt? ‘Wellicht was de bom al ontploft toen de beslissing doorkwam’, klinkt het in Brusselse regeringskringen.
Daarna komt de discussie in troebel welles-nieteswater terecht. De Brusselse overheid zegt dat het aan het federale crisiscentrum is om te beslissen, de federale zegt dat het wel beslist maar dat de uitvoering aan het Brussels Gewest toekomt. Stof voor de onderzoekscommissie om uit te klaren.
Tegelijk noemt een Brussels regeringslid de discussie ‘relatief’. ‘Veel maakte het niet uit. Je evacueert geen metronet in 20 minuten. De terroristen zaten al op het bewuste stel.’ Volgens sommige veiligheidsbronnen zouden de gevolgen mogelijk zelfs erger geweest zijn met een snellere evacuatie.
‘Confronterend’
In ieder geval verdraagt de chain of command nog wat verduidelijking. Ook over het falende gsm-netwerk is het laatste woord nog niet gezegd.
De parlementaire onderzoekscommissie bracht gisteren een ‘confronterend’ bezoek aan Maalbeek en Brussels Airport. ‘De getuigenissen die we hier krijgen, doen ons beseffen dat politieke spelletjes niet aan de orde zijn’, aldus commissievoorzitter Patrick Dewael (Open VLD).
Communicatie was hét pijnpunt
Ook Astrid, het communicatienetwerk van de hulpdiensten, haperde bij momenten op de dag van de aanslagen.
Falende gsm-netwerken speelden op de dag van de aanslagen in Brussel en Zaventem ook hulpverleners parten, blijkt uit interviews van De Standaard en Le Soir met zeventig kroongetuigen die de ramp van dichtbij meemaakten.
Kolonel Eric Mergny van het militair ziekenhuis in Neder-Over-Heembeek moest op Brussels Airport beslissen welke slachtoffers naar welk ziekenhuis zouden worden overgebracht. Maar dat liep niet volgens plan. ‘Ik kon de ziekenhuizen niet met mijn gsm bellen, want het netwerk lag plat. Ik kon alleen via de radio met de 100 in Leuven verbinding krijgen.’ Daardoor moest de communicatie via een omweg verlopen.
‘Sommige van onze systemen draaien op het gsm-netwerk. De enige frustratie op 22 maart was dat die niet werkten’ (Guido Van Wymersch, korpschef politie Brussel)
Kolonel Mergny was slechts één van de vele hulpverleners en veiligheidsmensen die met het falend gsm-netwerk te kampen hadden.. De Standaard en Le Soir spraken een maand na de aanslagen met zeventig personen die de ramp van dichtbij meemaakten. Uit die interviews blijkt dat de noodplannen die dag hebben gewerkt en daardoor levens zijn gered. Over één groot manco zijn ze het ook eens: de gsm-communicatie die wegviel.
Crisiscommunicatie
Al een half uur na de explosies in Zaventem bleek dat de gsm-netwerken de stroom aan telefoongesprekken niet konden slikken. De piek werd een uur later bereikt, na de aanslag in metrostation Maalbeek.
‘Na de ontploffing in Maalbeek was het gsm-net snel overbelast. We werkten met sms en e-mail, maar dat was ingewikkeld’ (Arnaud Feist, ceo Brussels Airport)
De crisiscommunicatie ter plekke had daar ook onder te lijden. Hulpdiensten hebben hun eigen netwerk – Astrid – maar dat haperde bij momenten eveneens. Bovendien heeft niet iedereen die betrokken raakt bij de hulpverlening voor een ramp van deze omvang toegang tot Astrid. ‘De mensen op het terrein hadden ook geen vaste lijnen’, zegt Arnaud Feist, de ceo van Brussels Airport. ‘We werkten met sms en e-mail, maar dat was ingewikkeld.’
Yvan Mayeur, de PS-burgemeester van Brussel, noemt het falende gsm-netwerk ‘de gigantische valse noot’ van 22 maart. Er werd opgeroepen om alleen te sms’en of berichten te sturen via diensten zoals WhatsApp. Toch raakten de problemen daarmee niet opgelost.
Stralingsnormen
‘Operatoren zijn sinds Pukkelpop 2011 beter voorbereid op crisismomenten’, zegt Dirk Appelmans van telecomregulator BIPT. ‘Maar de bestaande infrastructuur kan zo’n piek niet opvangen, zelfs als de capaciteit tijdelijk wordt verhoogd.’
Eén van de bepalende factoren voor de flexibiliteit zijn de stralingsnormen voor de gsm-masten. Die liggen in Brussel erg laag. ‘Hogere stralingsnormen zouden zeker een positief effect hebben op crisismomenten’, zegt Appelmans. ‘Maar dat alleen zou de problemen niet verhelpen.’
‘Ik probeerde meteen naar Brussel te bellen, maar dan waren telefoongesprekken al niet meer mogelijk. Enkel datacommunicatie kon nog’ (Generaal Eddy Testelmans, hoofd militaire inlichtingendienst Adiv)
Bevoegd minister Alexander De Croo (Open VLD) laat onderzoeken wat beter kan. ‘De stralingsnormen maken deel uit van de analyse, maar ook de plaatsing van de antennes in Brussel is niet optimaal’, zegt De Croos woordvoerder. ‘Dat heeft te maken met een lange doorlooptijd voor de plaatsing en de pyloontaks (die operatoren moeten betalen als ze een antenne zetten, red.). Zo’n drempels werken ontmoedigend.’
Storingen op het ASTRID-netwerk 22/3 – Lessons learned
Op 22 maart 2016 waren de hulp- en veiligheidsdiensten massaal aanwezig in Zaventem en Brussel om hulp te bieden na de aanslagen. Al deze diensten communiceerden via het ASTRID-netwerk, dat het hierdoor zwaar te verduren kreeg. Hieruit kunnen nu al lessen worden getrokken, nog voor de publicatie van een omzendbrief.
Het Raadgevend Comité der Gebruikers van ASTRID is samengekomen om het netwerkverkeer op 22 maart grondig te analyseren en deze problemen in de toekomst te vermijden. Het Comité heeft vastgesteld dat het netwerk lokaal soms tot 8 keer meer informatie te verwerken kreeg dan op een gewone dag. Dit veroorzaakte lange wachtrijen en zorgde voor hinder bij het radioverkeer. 4300 radio’s maakten gebruik van 6 zendmasten.
De NV ASTRID heeft lessen getrokken uit de situatie en zal maatregelen nemen om het netwerk te optimaliseren, maar er kunnen nu al aanbevelingen worden doorgegeven aan de gebruikers om storingen te voorkomen in het geval van een crisis van dergelijke omvang:
- Er werd een overmatig gebruik van de scanfunctie vastgesteld. In crisissituaties dient scanning zo veel mogelijk vermeden en liefst uitgeschakeld te worden.
- Gebruik enkel de gespreksgroepen die van toepassing zijn op de situatie.
- Voor de groepen die ter versterking komen; gebruik de gespreksgroep van het gebied waarin u zich bevindt en zet uw radio niet op de lokale groepen van de regio waar u normaal werkt.
- Gebruik DMO voor lokale interventies wanneer het netwerk verzadigd is.
- Houd de PTT ingedrukt wanneer u in een wachtrij komt.
- Maak geen gebruik van individuele gesprekken (meer dan 1000 op 22maart!) aangezien ze de dubbele capaciteit gebruiken in vergelijking met een groepsgesprek. Bovendien bereikt men met een groepsgesprek meerdere personen tegelijk.
- Gebruik de juiste radioprocedure. Houd de gesprekken kort en bondig.
- Leer uw radio te gebruiken en leer de fleetmap kennen.
OPINIE
DE POLITIE VERDIENT KRITIEK, MAAR OOK RESPECT
De politie-expert, uw vriend
Peter De Waele
Een beetje politieman kan best een portie kritiek verdragen, zegt Peter De Waele, maar dat buitenstaanders zonder kennis van zaken delicate interventies met de grond gelijkmaken, is een brug te ver.
Wie? Woordvoerder van de federale politie.
Wat? Politiemensen die instinctief hun leven riskeren voor de veiligheid van de bevolking verdienen het niet om minachtend behandeld te worden.
Ik hou niet van mensen die in een moeilijke periode een eierschelp op het hoofd zetten. Ik hield in mijn jeugd al niet van dat deprimerende kuikentje en dus zeker niet van de volwassen imitatoren. Toch zetten sommige berichten over mijn collega’s me aan om mijn eerste opiniebijdrage als woordvoerder van de federale politie te schrijven. Ik doe er wel alles aan om zelf niet genomineerd te worden voor ‘de gouden Calimero van het jaar’.
Puik politiewerk
Politiemensen – ze zijn met zo’n 45.000 – moeten dagelijks beslissingen nemen in crisissituaties: snel, professioneel, proportioneel. Geen gemakkelijke taak. Als woordvoerder ben ik altijd de eerste om te zeggen dat we niet onfeilbaar zijn. Politiewerk is geen exacte wetenschap. Het verleden bekijken met de kennis van het heden is ook bij onderzoeken of acties al te makkelijk. Niet dat we niets kunnen leren van onze acties, binnen onze organisatie wordt permanent op zoek gegaan naar hoe we technieken en tactieken kunnen verbeteren.
Dit opiniestuk borrelde op na de interventie in Vorst vorige week. Collega’s van de Federale Gerechtelijke Politie Brussel bereidden de huiszoeking goed voor en voerden ze, bij het betreden van de woning, politietactisch perfect uit. Het ‘levend’ bewijs kon niet explicieter zijn: ‘slechts’ drie lichtgewonden in een vuurgevecht tussen oorlogswapens en hun handvuurwapen. De tactische terugtrekking, gevolgd door een bevriezing van de situatie, leidde ertoe dat de speciale eenheden van de federale politie – die zeer snel ter plaatse waren – de actie overnamen en tot een goed einde brachten. Puik politiewerk denk je dan.
Toen ik nadien de lichtgewonde collega’s bezocht, stond ik versteld van de serene manier waarop ze hun partners en kinderen telefonisch verzekerden dat het goed met hen ging. Ik besefte ook dat het heel anders had kunnen uitdraaien: enkele centimeters kunnen het verschil maken tussen leven en dood bij een vuurgevecht. Voor hetzelfde geld had iemand anders hun kroost moeten bellen met heel ander nieuws.
Politiebashing
Ik deed na dat bezoek wat een woordvoerder moet doen: de media volgen. Toen ik al zappend in de studio van De Afspraak belandde, zag ik dat die huiszoeking werd geëvalueerd door een sportjournalist, een radiocorrespondente, een piepjonge journaliste en een burgemeester. Zonder kennis van politietechnieken, laat staan het desbetreffende dossier werd aldus gesproken: ‘waarom hebben ze gans Vorst niet afgezet?’, ‘ze zullen wellicht nonchalant geweest zijn’, ‘Comité P zou toch moeten onderzoeken of er geen fouten gemaakt zijn’. Politiemensen die hun leven op het spel zetten voor onze veiligheid werden door deze ‘politie-experts’ vakkundig als amateurs gecatalogeerd. Zelfs mijn goedgetrainde, collegiale politiemaag (getraind door onregelmatig eten en fastfood) keerde geregeld om. Ik hoopte vurig dat mijn collega’s die nog aan het bekomen waren van hun hachelijke situatie, dit nooit zouden zien.
Andere ‘politie-experts’ denken dan weer dat de federale politie een controlekamer heeft waar ze iedereen die zich in het land bevindt kan volgen. Zij keken wellicht te veel naar futuristische films waarbij mensen chips ingepland kregen. Gelukkig zijn we zover (nog) niet. Diezelfde ‘deskundigen’ hadden het trouwens dagenlang over hoe ‘de meest gezochte en gevaarlijke terrorist’ niet kon worden opgepakt. Om het dan na zijn arrestatie te hebben over ‘het is maar een kleine garnaal’, ‘koud kunstje’, ‘puur toeval’. Je zou je voor minder afvragen of politiebashing hip is.
Kritisch maar genuanceerd
Niemand moet medelijden hebben met politiemensen. We kozen zelf voor deze job en weten dat er risico’s zijn en dat het soms lastig werken is. Dat je – wanneer het nodig is – niet mag kijken naar een uur overwerk, wisten we vanaf dag één. Maar politiemensen die dag en nacht werken, verdienen meer dan gratuite negatieve kritiek. Ik vind dat mijn collega’s, die al maanden grote inspanningen leveren, in erg moeilijke omstandigheden zeer gemotiveerd blijven werken, 24/7. Ze kunnen de steun gebruiken van diegenen voor wie ze het allemaal doen: de bevolking.
De definitieve push voor deze tekst kreeg ik gisteren bij het bezoek van de familie van een jonge collega. Hij werd zwaargewond omdat hij, na de explosie van de eerste bom in de luchthaven van Zaventem, niet naar buiten liep om zijn leven te redden, maar onmiddellijk naar binnen rende om mensen te helpen en zo de tweede bom tegemoet liep. Is er een beter, maar ook triester, beeld om de lezer te laten begrijpen hoe politiemensen instinctief denken?
Dit is hoegenaamd geen oproep om de politie niet meer kritisch te volgen. Integendeel: elke politiemens die eerlijk en oprecht zijn job uitvoert, heeft geen probleem met een pers die kritisch maar genuanceerd zijn politiewerk observeert.
Mijn eerste opiniebijdrage nam een moeilijke, wat stugge start, maar motiveert me om meteen een tweede te schrijven met als titel: ‘Is voor sommige media een scoop een mensenleven waard?’
Brandweerkapitein: 'Doodse stilte en belachelijke muzak'
Kapitein Maurice Grumeau van de Brusselse brandweer beleefde 22 maart van op de eerste rij. Vandaag denkt hij terug aan wat er exact een maand geleden gebeurde. “We hanteerden een bikkelhard stramien: Wie nog bewoog, namen we mee naar boven.”
“Ja, we zijn vertrokken,” dacht Grumeau wanneer op de dramatische dag de eerste oproepen vanuit Zaventem binnenkwamen. “We wisten dat het ging gebeuren, alleen niet waar en wanneer. Maar we hadden er de reserves voor opgebouwd.”
De brandweerkapitein berekende dat hij niet meteen alle manschappen naar de luchthaven moest sturen. “En helaas was dat terecht, want even later kwam het appel van Maalbeek. Eigenlijk stonden we zelfs klaar voor een derde aanslag.”
Alles wat nog beweegt naar boven, rest blijft liggen
Grumeau ging met zijn team mee naar Maalbeek. “Het eerste kwartier noemen we op de dienst het ‘chaoskwartier’: er gebeurt te veel om nog structureel na te denken. Je draait een knop om en functioneert enkel nog op instinct en harde training.”
Het brandweerteam deed de eerste triage van de slachtoffers. “Je ziet daar mensen op de stoep zitten en je denkt natuurlijk: ‘met wie moet ik beginnen?’ De mannen die naar beneden gingen moesten selecteren volgens een bikkelhard stramien: alles wat nog beweegt naar boven, en de rest blijft liggen.” Zo droegen de brandweerlieden één voor één zo veel mogelijk slachtoffers naar buiten.
Triage
“Het is vreselijk cru om te zeggen, maar eigenlijk is dat bandwerk.” Toen de medische hulp toekwam zag Grumeau dat zij op dezelfde mechanische manier begonnen te werken. “En dat moet, want voor een andere werkwijze is er geen tijd.”
Maar de zwaarste job was volgens de kapitein weggelegd voor de triagedokter. Die moet namelijk beslissen wie er het dringendst hulp nodig heeft. “Hij moet zeggen: ‘Deze persoon is relatief lichtgewond, die wordt hier verzorgd. Deze is zwaargewond, die moet naar het ziekenhuis. En deze is er zó erg aan toe dat we het hem geen prioriteit kunnen geven en voorlopig enkel zo comfortabel mogelijk kunnen maken ter plaatse.’”
Muzak en spaghetti
Na een controle door Dovo ging Grumeau zelf naar beneden. “Wat me na de gruwel het meest bijblijft is de doodse stilte die doorbroken werd door de belachelijke muzak. Die speelde nog steeds op de achtergrond. Niemand kan daar wat aan doen, maar je denkt toch ‘potverdomme, moet dat nu?’”
“Hetzelfde gevoel bekroop me bij het avondeten. Na zo’n dag wordt alle normaliteit compleet banaal. Het is heel bevreemdend om ‘s avonds gewoon weer achter je bord spaghetti te zitten, zoals op iedere andere dag. Krijg dat dan nog maar eens door je keel.”
Geen woorden nodig
Vandaag vindt de commandant vooral steun bij zijn collega's. "Met je familie is het soms moeilijk praten over dat soort dingen: je moet te veel uitleggen. Enkel de mannen op de dienst begrijpen dat. Wij hebben geen woorden nodig om van elkaar te weten hoe we ons voelen."
Voor de Brusselse brandweer zullen er voortaan altijd twee periodes zijn: voor 22/3 en na 22/3. Morgen, een maand en een dag na datum komen de lieden met hetzelfde team weer allemaal samen. "Er is nog steeds veel aandacht voor en dat is ook nodig. We moeten ons dit blijven herinneren."
RECONSTRUCTIE VAN 22/3
De dag die blijft duren
Een maand verder en 22/3 is nog lang niet voorbij. Zeker niet voor de 70 getuigen die De Standaard en Le Soir opzochten. Slachtoffers, hulpverleners, politieagenten, brandweerlui, dokters, speurders en beleidsvoerders. Eén voor één hoogst persoonlijk betrokken, met een eigen verhaal van een dag die niet te vergeten valt. ‘Hebben we wel genoeg gedaan?’
Die ochtend ben ik om 6.15 uur wakker geworden. Ik zou naar Tel Aviv vliegen, naar mijn dochter. Mijn trein is rond 7.40 uur in Zaventem aangekomen. Ik nam de roltrap. Ter hoogte van de aankomsthal aarzelde ik om even binnen te springen in de Delhaize. Maar ik zag ervan af, te veel volk. Stom, dat zou me gered hebben.
Walter Benjamin, slachtoffer
HET TRAJECT VAN DE VIJF DADERS
Om 7.30 uur stopt een wagen voor de deur van de Max Roosstraat 4 in Schaarbeek. Drie mannen komen naar beneden. De avond voordien hebben ze een taxi naar de luchthaven besteld.
Mohamed Abrini, alias ‘de man met het hoedje’, Ibrahim El Bakraoui en bommenmaker Najim Lachraaoui hebben vijf zware reistassen mee. Twee raken niet in de koffer. De chauffeur weigert ze mee te nemen. De koffers blijven achter in het appartement. Later zal blijken dat ze vol nagels en spijkers zaten. De taxichauffeur zal achteraf verklaren dat het in zijn taxi naar ammoniak rook en dat een van zijn passagiers anti-Amerikaanse uitspraken deed.
Aan de luchthaven laden de drie terroristen hun zakken met explosieven op drie bagagewagentjes. De eerste bom in de vertrekhal ontploft om 7.58 uur. Kort daarna ontploft ook de tweede bom. De derde en zwaarste bom gaat om onbekende reden niet af. Twee terroristen komen zelf om bij de aanslag. De derde – de man met het hoedje – slaat op de vlucht. Hij zal op 8 april opgepakt worden.
Elders in de stad, in Etterbeek, vertrekken Osama Krayem en Khalid El Bakraoui diezelfde ochtend vanuit een appartement aan de Kazernestraat naar de metro. Aan een bankbediende vragen ze waar het dichtstbijzijnde metrostation is. De man wijst Petillon aan. Daar verlaat Osama Krayem zijn kompaan Khalid El Bakraoui aan de ticketautomaat. Beiden dragen een rugzak.
Zeker die van El Bakraoui zit vol met explosieven. Hij laat zich om 9.11 uur ontploffen in een metrostel van lijn 5 op het station Maalbeek. Krayem zal opgepakt worden op 8 april, dezelfde dag als Abrini.
7U58
Ik wilde een vlucht nemen naar Genève, waar ik de gesprekken tussen Rusland en Georgië voor de Georgische televisie moest verslaan. Ik was te laat voor de vlucht van halfacht, maar nog op tijd voor die van halfelf. Uit de beelden van de videobewaking die ik later zag, blijkt dat ik om 7u57’03’’ bij de balie van Brussels Airlines stond, 25 seconden voor de wereld verging.
Ketevan Kardava, fotografe
7U58’28”
Eerst zag ik de gekleurde vlammen in het glas van mijn bril. Dan voelde ik de schokgolf, alsof iemand je omver probeert te duwen. Even later raakte een rondvliegende staaf me in de rug.
Lorenzo Vella, slachtoffer
Ik had mijn instapkaart al. Ik was nog maar net in de rij gaan staan om mijn bagage af te geven, in rij 4, toen ik de eerste knal hoorde, als een voetzoeker, met een oranje flits. Ik zei tegen mezelf: welke idioot speelt nu met voetzoekers in een luchthaven? Iedereen begon te gillen en te rennen. Het duurde misschien twee seconden voor de mensen beseften dat het om een aanslag ging. En daarna: de tweede knal.
Walter Benjamin, slachtoffer
Ik hield mijn handen voor mijn ogen om me te beschermen. Ik viel. Toen ik mijn ogen weer opende, was er overal as. Chaos, alles was kapot. Ik dacht: je moet hier weg, je moet jezelf in veiligheid brengen.
Fanny Clain, slachtoffer
Dit, híér? Dat is het eerste wat ik dacht. We bevonden ons op de roltrappen, bij de aankomsthal. Toen we de eerste explosie hoorden, liepen we onmiddellijk terug naar beneden, want het geluid kwam van daar, dachten we. Maar we waren nog maar twee treden ver toen de tweede explosie volgde. En die kwam duidelijk van vlak boven ons.
Paul-Henri Beauvois, sergeant, stond in voor de bewaking op Brussels Airport
Het was alsof we door een F-16 werden weggeblazen. Toen ik me van de grond oprichtte, zag ik dat ik een been kwijt was. Overal bloed. De mensen schreeuwden. De man die samen met mij was weggeslingerd, lag naast me – hij had geen hoofd meer. Ik voelde me wegglijden: oké, het is afgelopen.
Walter Benjamin
Ik zag de tweede bom ontploffen. Recht voor mij, aan de Brussels Airlines-balie. Alles werd weggeblazen – mensen, bagage. Op de desk naast me zat een meisje van een jaar of 3. Ik trok haar onder de balie. Anders was ze tegen de muur te pletter gesmakt. Niet bang zijn, we spelen verstoppertje, fluisterde ik.
Peter Van Hoof, ticketing Swissport
C’était le carnage, quoi. De geur van verbrand vlees zal ik nooit vergeten. Apocalyptisch. Er hingen stukken van het plafond, waterleidingen spoten alle kanten op, mensen die benen of armen kwijt waren, een vrouw van wie de voet weg was… Als militair denk je meteen aan een complexe aanslag. Dat er nog bommen liggen te wachten. Maar lang sta je daar niet bij stil. Je moet die gewonden helpen.
Paul-Henri Beauvois
7U59’49’’
Om een of twee minuten over acht kreeg ik een telefoontje van het hoofd van de veiligheid over twee ontploffingen in de vertrekhal. Mijn eerste reactie was ongeloof: dit kan niet waar zijn. Ik keek naar de datum, om zeker te zijn dat het geen 1 april was. Al wist ik dat niemand dat soort van grap zou durven maken.
Arnaud Feist, ceo Brussels Airport
Het eerste halfuur, drie kwartier, hebben we honderden oproepen ontvangen. Ik kreeg telefoons van mensen die zich hadden verstopt in kantoren, op toiletten en achter de balie. Ik heb twintig minuten gepraat met een man die op de bagageband was gesprongen. Hij was gewond, ik mocht niet riskeren dat hij flauw zou vallen en niet zou worden gevonden. “Ik kan niet bewegen”, antwoordde hij. Ik heb hem gevraagd of hij op zijn rug kon wegkruipen. Tot hij buiten was, ben ik aan de lijn gebleven.
Manuella Jacobs, calltaker noodcentrale Leuven
De noodcentrale Leuven roept de brandweerkorpsen van de luchthaven, Zaventem, Vilvoorde en Brussel op om uit te rukken naar de luchthaven. Intussen zijn er drie ziekenwagens en twee mugs onderweg.
Ik heb de ceo en de directeur operaties gebeld en besloten het crisiscentrum te openen. Het vliegverkeer hebben we meteen stilgelegd. Er hing een onwezenlijke sfeer. Ik moest tussen de slachtoffers door laveren naar het crisiscentrum. Achteraf denk je: had ik die mensen niet moeten helpen? Maar je zit in een drive.
Wilfried Covent, Hoofd Beveiliging Brussels Airport
Ik rende naar de uitgang en begon automatisch foto’s te maken. Eerst nam ik de foto van de vrouw in het gele jasje. Dan zag ik de basketbalspeler (Sebastien Bellin, red.). Ik zag dat hij leefde, en dat hij problemen had met zijn benen. Maar er was niets dat ik kon doen. Toen maanden soldaten ons aan naar buiten te gaan.
Ketevan Kardava, fotografe
Mijn collega heeft zich ontfermd over iemand met een open fractuur. Dat been was aan flarden. Ik heb een stewardess naar een bankje geholpen, haar haren waren verbrand, haar kleren gescheurd. Achteraf zag ik haar foto overal opduiken, het was de Indische hostess van Jet Airways. Onze eerstehulppakketten dienen eigenlijk alleen voor onszelf. Als je gewond raakt, kan een collega die gebruiken om je te verzorgen. Strikt genomen mogen we zelfs geen medische handeling uitvoeren. Uiteraard heeft er die dag niemand getwijfeld.
Paul-Henri Beauvois
Het bevel klonk om te evacueren. Ik liep door de verwoeste terminal. Overal zag ik slachtoffers, levenloze en gewonde. “Can you walk?”, vroeg ik aan een man. “I’ll try”, stamelde hij. Ik trok hem op mijn schouder. Een andere zwaargewonde man, zijn benen waren er erg aan toe, nam ik op mijn andere schouder. Zo zijn we naar buiten gestrompeld.
Peter Van Hoof, ticketing Swissport
Aan de achterkant van het gebouw was er een muur naar beneden gevallen. Daar lagen mensen onder. Met een collega ben ik ernaartoe gelopen. Vol adrenaline dachten we dat we die wand zouden kunnen opheffen. Natuurlijk lukte dat niet. Met onze vuisten hebben we er stukken gyproc uitgeslagen.
Jean-Pierre Devos, commissaris luchtvaartpolitie
Een soldaat kwam naar me toe, nam me in zijn armen en bond mijn been af. Ik voelde dat ik stervende was, wilde alleen nog de kracht vinden om mijn moeder te bellen. Ik probeerde niet om me heen te kijken. “Dat heeft geen zin,” hoorde ik een hulpverlener zeggen, “het hoofd ligt aan de andere kant.”
Walter Benjamin
Een persoon lag op zijn zij. Zijn bovenste been was afgebonden, het onderste was hevig aan het bloeden. Zijn eigen broekriem was al gebruikt, daarom heb ik geprobeerd om met de snelbinders van mijn kogelvrije vest een tourniquet te maken. Een vrouwelijke collega heeft de man naar buiten geholpen, hij heeft het overleefd.
Stefaan Bogaert, hoofdinspecteur onderzoeksteam luchthavenpolitie
Om 8.06 uur vraagt de luchthaven aan Belgocontrol om de vertrekkende vliegtuigen op de grond te houden en de aankomende toestellen rondjes te laten vliegen.
8U10
Van ver zagen we de ravage. Een dikke rookpluim in de lucht, mensen die schreeuwend kwamen aanlopen. Toen we dichter kwamen, zagen we de scherven van de gesprongen ramen. Binnen was het irreëel. Wat opviel: de sereniteit van de gewonden. Ze zaten daar in hun cocon en wachtten op hulp.
Paul De Froy, brandweerman Brussel
EV06, dat was de plek van de afspraak. Zo was het ook altijd ingeoefend, links onderaan de terminal, niveau -1. Toen we uitstapten, zagen we een stroom van mensen, sommigen gewond, velen in paniek. De ernst drong pas tot me door toen ik de bloedsporen opmerkte. De meesten hadden zware kwetsuren aan de benen. Van één man zag ik de afdruk van een stomp, wat er overbleef van zijn onderbeen. De vloer van de vertrekhal was bezaaid met brokstukken, het plafond was naar beneden gekomen. Daartussen lagen de slachtoffers. Allemaal grijs, van het stof en de rook.
Cederic Leduc, brandweerman Zaventem
Ik lag op de vloer. Af en toe bogen mensen zich over mij. Ze bonden etiketten om pols of hals om de ernst van verwondingen aan te geven. Ze smeerden zalf op mijn brandwonden. Mijn heup werd gespalkt. Lopen kon ik niet. Een jongen die me water bracht, bleef tegen me praten om me wakker te houden. Ik zei: mijn ouders gaan dit niet leuk vinden.
Fanny Clain, slachtoffer met zware brandwonden
Er moest beslist worden waar de gewonden zouden worden samengebracht. Waar kwam de vooruitgeschoven medische post? Na overleg hebben we de knoop doorgehakt en de procedure gevolgd. Het werd onze dichtstbijgelegen kazerne, het CCOT. Het slechtste wat je kunt doen, is niet beslissen.
Ronald Dom, hoofd brandweer en noodhulp Brussels Airport
Ons terrein was de zone rond de Diamant, waar de zwaarste bom was afgegaan. Het eerste zwaargewonde slachtoffer was een agent van de luchthavenpolitie. Hij had een been verloren. Ik zag een zwaar verbrand kind, ze was een jaar of 4. Je kunt maar één slachtoffer tegelijk buiten dragen. De achterblijvers toonden daar begrip voor. Op een bepaald moment waren de brancards op en moesten we het met stoelen, karren en trolleys doen.
Cederic Leduc
Om 8.17 uur laat de NMBS via Twitter weten dat het treinverkeer van en naar de luchthaven wordt stopgezet.
8U29
De echo van de ontploffingen heeft de rest van het land opgeschrikt. Francis Vermeiren, burgemeester van Zaventem, roept meteen het provinciaal crisiscomité samen. Het federaal crisiscentrum waar altijd permanentie is, wordt geactiveerd. Via videoconference staan ze de hele dag met elkaar in contact. De Brusselse minister-president Rudi Vervoort kondigt het rampenplan af. Jan Jambon komt aan op het federale crisiscentrum. Hij heeft al contact gehad met premier Charles Michel. De vrees: dat het niet zal stoppen bij een geïsoleerde aanslag in de luchthaven. De Brusselse politie opent haar eigen beslissingsbunker, PC Gold. Ook in de luchthaven is een crisiscentrum geïnstalleerd.
De eerste ziekenwagens zijn voor halfnegen ter plaatse. De medisch directeur staat in voor de triage van de patiënten. Rood voor acuut levensgevaar, geel voor mensen die een uur kunnen wachten, groen voor de rest.
Wij kregen de dringendste patiënten. De militairen en de brandweer hadden fantastisch werk verzet, veel patiënten hadden een knevelverband gekregen en lagen op berries. Dat heeft veel mensen gered. Het kwam erop aan ze te stabiliseren, te maken dat ze zuurstof kregen, hun hartritme en hun bloeddruk in de gaten te houden.
Marie Van Laer, spoedarts Saint-Luc
Om 8.36 uur kondigt Belgocontrol aan dat het luchtverkeer rond Zaventem stilligt.
8U37
Iemand riep: “Buiten! Er zijn nog bommen.” We hebben het op een lopen gezet. Voor een brandweerman zijn er twee opties: fight or flight. We hebben gevochten, maar toen ons eigen leven in gevaar kwam, moesten we wel vluchten. Op zo’n moment kun je niet iedereen meenemen. Dat we mensen hebben moeten achterlaten, daar worstelen we tot op vandaag mee.
Paul De Froy, brandweerman Brussel
Door het nieuwe alarm moesten alle gewonden verplaatst worden naar de vooruitgeschoven medische post. Daar was het een overrompeling. Er is een arts op een stoel gaan staan: “Dat is de ingang, dat de uitgang.” Om wat orde in de chaos te brengen.
Cederic Leduc, brandweerman Zaventem
Ik was zelf onderweg naar Zaventem, toen ik over de explosie hoorde. Ik haastte me meteen naar de kantoren van de Staatsveiligheid. Bij het binnengaan vernam ik dat er in Zaventem niet één, maar twee explosies waren gebeurd. Net zoals bij de aanslagen in Madrid, Londen en Parijs. Toen wist ik: er is een patroon. Het was de voetafdruk van terroristen.
Jaak Raes, administrateur-generaal Belgische Staatsveiligheid
De vrees voor verdere aanslagen blijft. Het kabinet van de Brusselse minister-president Rudi Vervoort vraagt iets over halfnegen aan het crisiscentrum of de Brusselse metro dicht moet. Het affirmatieve antwoord komt om kwart voor negen. Vervoort krijgt dat te horen om 8.57 uur. Twee minuten later herhaalt minister Jambon zelf het tegenover de minister-president. ‘De metro gaat dicht, we nemen geen enkel risico.’ Maar het is te laat. Twaalf minuten later stopt de tijd ook in station Maalbeek.
9U11
Het was een doodgewone dinsdag. Om 8.50 uur nam ik de trein in Ukkel, tot Merode, daarna stapte ik over op lijn 5. Ik werk bij een bank op het Rogierplein.
Dominiqe Denoël, slachtoffer, verbrand en getroffen door stukjes metaal
Ik was van het station Demey op weg naar het Muziekinstrumentenmuseum, waar ik als vrijwilliger werk. Ik zat tegen de rijrichting in, twee deuren verwijderd van waar de bom zou ontploffen. De terrorist koos de wagon waarin ik zat, maar ik heb hem niet zien staan.
André le Pas, slachtoffer Maalbeek
Een lichtflits – alles werd dooreengeschud. Ik liet mezelf op de grond vallen. Alle raampjes waren weggeblazen, niemand stond nog overeind. Een fractie van een seconde dacht ik, hoopte ik, dat het om een technisch defect ging. De linkerhelft van mijn lichaam lag buiten het rijtuig. Ik was bedolven onder een berg lichamen. Een paar seconden had ik geen gevoel in mijn benen. Pas toen sloeg ik in paniek.
Dominique Denoël
Er hing een vreselijke kalmte. En dan volgde het geschreeuw, de jammerklachten, de brandende rook. Door de luchtverplaatsing, de blast, had ik een dreun gekregen. Ik kon niet meer ademen. Ik zag de twee vrouwen die tegenover me zaten, door het raampje klimmen en op het perron klauteren. Vlak voor de explosie had ik mijn pet afgezet, ik had tweedegraadsbrandwonden op mijn schedel. Mijn gezicht bloedde. Mijn trommelvliezen waren beschadigd. Maar ik was nog heel.
André le Pas
In het crisiscentrum weet men nog van niets. Pas enkele seconden nadat CD&V-voorzitter Wouter Beke minister van Justitie Koen Geens heeft gebeld, beginnen alle telefoons te rinkelen.
Om twaalf over negen kreeg ik telefoon van het hoofd van de Brusselse metro.Leg alles stil, zei ik meteen. Ik rende door de gang. In enkele seconden werden de beslissingen genomen: het crisiscomité verzamelen, het metronet stilleggen, de reizigers en het personeel evacueren, de voertuigen in veiligheid brengen.
Brieuc De Meeus, ceo MIVB
9U16
‘Federale regering volgt de situatie op de voet. Absolute prioriteit gaat naar de slachtoffers en de hulpverlening op de luchthaven.’ (Tweet van premier Charles Michel)
We kwamen net aan bij het Luxemburgplein, toen een andere patrouillewagen ons tegemoet kwam. ça a explosé à Maelbeek. We zijn onmiddellijk naar daar gereden. Toen ik binnenstapte, overviel het me: dit zijn misschien je laatste seconden. Als er nog een bom is, dan eindigt het hier.
Sebastien, politie-inspecteur Brussel
9U22
Oh fuck, wat is dit? Er smeulde nog iets. Mijn collega stond aan het andere eind van het perron, bijna honderd meter verder. Links en rechts lagen stukken mens. De ontploffing had in de tweede van vier wagons plaatsgevonden. De wanden stonden bol, het dak was eraf. Op het perron hingen kabels, er waren stukken plafond naar beneden gekomen. En daar stond die collega. Ik wilde hem een hand geven, vragen of alles goed was. Hij wees naar de grond. Tussen ons in lag een afgerukt been.
Tim Huysmans, hoofdinspecteur Dienst Interventies en Operationele Steun, politie Brussel
Het enige wat je hoorde, was een automatische boodschap van de politie, dat iedereen naar buiten moest. Eindeloos herhaald in verschillende talen. Verder niks. Je verwacht een monsterlijk lawaai bij zo’n gebeurtenis, maar nee. Alleen die macabere stilte.
Mathieu, inspecteur politie Brussel
Dat aanhoudend gerinkel van gsm’s. Eén overleden slachtoffer werd om het kwartier gebeld. Ik heb op het punt gestaan om de telefoon op te nemen. Maar wat moest ik zeggen?
Maarten V., kapitein-commandant Dovo
Ik zag een man voorbij het raam lopen. De buitenste laag van zijn jas was weggesmolten. We ontfermden ons meteen over de slachtoffers. Een van hen had donkere plekken op zijn gezicht. Verschroeide huid of vuil. Een zwarte man had brandwonden op zijn hoofd, zijn handen, een bloedvlek op zijn T-shirt.
Stijn Kuylen, CD&V-medewerker
Vlak voor me liep een ambulancier de trap op met een gewonde. Op de schouder van de vrouw zat een grote, lelijke wonde. Plots viel die er af. Ik begreep er niets van. Pas dan zag ik dat het om een stuk van iemand anders ging.’ (Tim Huysmans, hoofdinspecteur Dienst Interventies en Operationele Steun, politie Brussel)
Instinctief zijn we wonden beginnen dichtdrukken. Wie zware brandwonden had, hebben we onder de douche gezet. De politie en de para’s waren snel daar. Maar het duurde 25 minuten voor de eerste ambulances ter plekke waren. Achteraf heb ik vernomen dat twee mensen die we verzorgd hebben, alsnog aan hun verwondingen bezweken zijn.
Tom Schiettecat, medewerker CD&V
Op het fietspad lag een mouw van een jas. Ik durfde niet voelen of er een arm in zat. De eigenaar van de jas, een vrouw, is later gestorven.
Stijn Kuylen, medewerker CD&V
9U28
De MIVB laat via Twitter weten dat alle metrostations sluiten. In Maalbeek lopen agenten en hulpdiensten af en aan.
9U40
Er zaten mensen aan de inrit van de parking. Ze hadden last van hun ademhaling, sommigen hadden brandwonden. We dienden hen de eerste zorgen toe. Speciale eenheden van de federale politie beschermden ons, omdat de vrees bestond dat de aanvallen nog niet voorbij waren. Daarom werd beslist om de slachtoffers naar de lobby van het Thon-hotel in de Wetstraat te brengen.
Albin Planche, inspecteur verkeerspolitie Brussel-Elsene
(...)
(...)
HOTELLOBBY WORDT VELDHOSPITAAL
Na de ontploffing in het metrostation Maalbeek palmden de hulpdiensten al snel de lobby van het Thon-hotel in. ‘Onze mensen verwijderden alle meubilair en hingen lakens voor de ramen om nieuwsgierige blikken te weren’, zegt de hotelmanager Hans Van der Biesen in een mededeling. ‘De lobby veranderde in een triagecentrum voor vijftig slachtoffers met zware of lichte verwondingen.’
Albin Planche, inspecteur bij de verkeerspolitie van Elsene, was er ook. Hij heeft een opleiding tot hulpverlener gevolgd. Rond 9.40 uur was hij ter plaatse.
Twee artsen, onder wie een dokter van de spoeddienst van het Sint-Pietersziekenhuis, coördineerden de hulpverlening’, zegt Planche. ‘Het Rode Kruis was ter plaatse om brancards op steunen te zetten. Er werd een centrale medische post ingericht, waar materiaal zoals steriele kompressen, drukverbanden en baxters beschikbaar was.’
Ik heb geholpen in de hoek waar de slachtoffers met de ergste verwondingen lagen. Tien tot twaalf mensen met veelal zware brandwonden. Ik bracht drukverbanden aan, koelde wonden af met water, hield een infuus vast.’
Eén vrouw is ter plekke overleden. Ik had het niet eens gemerkt. Sommige slachtoffers moesten van het eerste naar het tweede compartiment worden overgebracht of omgekeerd, omdat hun toestand verslechterde of verbeterde. Anderen gingen in shock.’
Rond de middag werden de slachtoffers een voor een naar de ziekenhuizen overgebracht. Tegen 16 uur was het hotel leeg. ‘We hebben de lobby schoongemaakt en alle bebloede lakens en handdoeken in containers gegooid’, zegt Planche.
Alle brandweerwagens begonnen te toeteren, nadat in de metro een tweede verdacht pakket was gevonden. Iedereen moest maken dat hij buiten was. Ambulanciers moesten mensen achterlaten. Dat lijkt vreemd, maar de eigen veiligheid komt eerst. Als jij gewond bent, kun je de slachtoffers ook niet helpen. Het bleek vals alarm, maar alles bijeen nam het 20 minuten in beslag. Sommige slachtoffers waren overleden tegen dat de ambulanciers terug waren.
Tim Huysmans, hoofdinspecteur Dienst Interventies en Operationele Steun, politie Brussel
De berichten over de explosie in Maalbeek dringen ook door tot in Zaventem.
Ik moest de slachtoffers triëren, beslissen naar welk ziekenhuis ze zouden worden overgebracht. Maar het gsm-netwerk lag plat. Ik stond alleen via de radio van de hulpdiensten met de noodcentrale in Leuven in verbinding. Volgens het medisch interventieplan moesten slachtoffers naar ziekenhuizen in de buurt, zoals Saint-Luc en Saint-Jean, maar de dispatcher zei me dat die van Maalbeek daarheen werden gebracht. Daarom heeft de 100 contact opgenomen met andere ziekenhuizen in Vlaanderen.
Eric Mergny, medisch directeur voor Zaventem
Het vreemdst was de stilte. Je hoorde niemand klagen of roepen. De patiënten waren zo geschokt dat er maar weinigen pijnstillers vroegen. Ze waren bijna allemaal in levensgevaar. De stress was extreem. Toen we hoorden over de explosie in Maalbeek, dachten we dat heel Brussel zou ontploffen.
Marie Van Laer, spoedarts
Rond halftien was er opnieuw een verhoogde dreiging aan de luchthaven. Iedereen dook naar de grond. Ik heb mensen over betonnen omheiningen zien springen. Ook mensen die een voet verloren hadden, gingen op de loop.
Cederic Leduc, brandweerman Zaventem
Om halftien arriveert de eerste patiënt in het Erasmusziekenhuis.
Om het kwartier kwam er een ambulance aan. De laatste om 11.23 uur. De vier bedden voor shockbehandeling waren bezet. Patiënten gingen naar operatiekamers, naar recoveryzalen, in sommige gevallen naar huis. Alles samen hebben we vijftien patiënten ontvangen. Een van hen heeft het niet gehaald. Op de spoed hebben we er acht behandeld die anders overleden waren.
Marc Van Nuffelen, adjunct-diensthoofd van de spoed Erasmusziekenhuis
Er waren problemen met de communicatie en het transport. Geen bussen, geen treinen, geen auto’s. Na de ontploffing in Maalbeek was het gsm-net overbelast. Het crisiscentrum had vaste lijnen, maar de mensen op het terrein niet. We werkten met sms en e-mail, ingewikkeld.
Arnaud Feist, ceo Brussels Airport
9U51
Om 9.51 uur konden we de stations sluiten. Dat was een beslissing van de MIVB, van de federale regering hadden we geen opdracht gekregen. In 35 minuten was de hele evacuatie voltooid, zonder paniek. Reken 800 tot 1.000 mensen per trein en 60 treinen in dienst: nog nooit hadden we iets van die omvang meegemaakt.
Brieuc De Meeûs, ceo MIVB
Rond 10 uur was ik in Brussel. De metro en het treinverkeer lagen toen al plat. In het crisiscentrum hebben we ons even afgevraagd of het treinverkeer ook in de rest van het land moest worden stilgelegd. We hebben beslist van niet.
Lodewijk De Witte, gouverneur Vlaams Brabant
Ik heb de collega’s bijeengeroepen voor een spoedbijeenkomst en een aantal beslissingen genomen. De scholen en de crèches gaan niet dicht. Onze ambtenaren die buiten werken, roepen we binnen. Huisbezoeken worden geschrapt, maar onze stadsdiensten blijven open. Snel en efficiënt. Na Parijs wist de nationale veiligheidsraad zich geen raad met de situatie, zeker tijdens de lockdown in december. Toen ging alles gewoon dicht, met grote gevolgen voor Brussel.
Françoise Schepmans, burgemeester Molenbeek
10U20
Een uur en vijftig minuten na onze aankomst waren alle patiënten naar een ziekenhuis overgebracht. Om de vijf minuten vroegen de medisch directeur en zijn adjunct de artsen naar de precieze toestand van elke patiënt en werden de meest onstabiele naar een ziekenhuis getransporteerd. Dat heeft vele levens gered. Zelf vertrok ik met een patiënt naar het ZNA Stuivenberg in Antwerpen, dat gespecialiseerd is in zware brandwonden. In een ambulance die uit Doornik kwam.
Marie Van Laer, spoedarts Saint-Luc
Onze voornaamste bekommernis: vrij baan geven aan de ambulances van Zaventem en het metrostation. Als we iedereen hadden gevraagd om naar huis te keren, riskeerden we de verkeerschaos te vergroten. We hadden toen ook nog geen zicht op andere daders of locaties waar ze zouden kunnen toeslaan.
Guido Van Wymersch, korpschef politiezone Brussel Hoofdstad/Elsene
10U36
Premier Michel tweet: ‘Wij vragen aan de bevolking om op hun bestemming te blijven. Crisiscentrum is bereikbaar op 1771.’ Het crisiscentrum zal die dag 300 telefoontjes per uur krijgen.
Mobiris laat via Twitter weten dat de tunnels gesloten worden. In tegenstelling tot wat iedereen denkt, is dat niet omdat er een concrete dreiging is. Door de beslissing van het crisiscentrum om de Brusselse stations te ontruimen, staat plots ook het personeel van Mobiris op straat. Zij houden kantoor in het Noordstation. ‘Jullie beseffen toch dat als wij hier moeten vertrekken, er geen toezicht is op de tunnels en dat we ze allemaal moeten sluiten?’ Het antwoord van de politie: ‘Rien à foutre, dégagez.’ Zodra dat doordringt op het crisiscentrum, wordt er in weinig subtiele bewoordingen rondgebeld om de zaak recht te trekken. In Vlaanderen neemt minister Hilde Crevits intussen wel bewust een veiligheidsmaatregel.[/font]
10U57
Mijn kabinet stuurde om 10.57 uur een eerste Schooldirect uit naar alle directies: “Het federaal crisiscentrum vraagt expliciet om alle leerlingen in Vlaanderen en Brussel tot nader order binnen de terreinen van de school te houden. Neem discreet extra waakzaamheidsmaatregelen. Sluit de schoolpoort”.
Hilde Crevits, minister van Onderwijs
Terwijl Europees president Tusk zijn afgrijzen uitdrukt over wat hij een ‘nieuw dieptepunt van de terroristen ten dienste van haat en geweld’ noemt, blijven in de ziekenhuizen de gewonden toestromen.
Ik was een van de eerste patiënten in het militair ziekenhuis. Mijn kleren werden weggesneden, ze moesten zien of ik ernstig gewond was. Ik moest heel dringend plassen van al die infusen die ze me gaven om te hydrateren – vanwege de brandwonden. Ze vonden geen bedpan, ik moest het op de lakens doen. Er zijn ergere dingen als je er zo aan toe bent, maar toch geneerde ik me.
Fanny Clain
Vaak wisten verzorgers niet eens dat ze met een slachtoffer van de aanslag in Maalbeek te maken hadden. De gewonden hadden geen naam, geen verhaal, geen familie die hen een gezicht kon geven. Het duurde niet lang voor de telefoon het liet afweten en ook het interne DECT-systeem van het ziekenhuis overbelast was.
Florence Lefranc, diensthoofd neurochirurgie, Erasmusziekenhuis
In de Wetstraat brengt Dovo een verdacht pakket tot ontploffing. De straten zijn leeg, maar de spanning is te snijden. Minuten later spreekt premier Michel voor het eerst, op een persconferentie in ‘de Bunker’, de perszaal onder de Wetstraat 16. Sinds de aanslagen in Parijs is de beveiliging hier serieus opgeschroefd. ‘We vreesden een terroristische aanslag en dat is gebeurd.’ De premier bevestigt dat het dreigingsniveau opgetrokken is naar niveau 4.
Mensen uit de buurt stroomden toe met eten, kleren of dekens. Ze boden ook slaapplaats aan. Enkele gestrande reizigers gingen erop in, maar wij probeerden vooral de groep samen te houden. In korte tijd hadden we zo’n 3.000 plaatsen gecreëerd in de sporthal van Zaventem, de kazerne van Peutie (Vilvoorde) en de Brabanthal in Leuven. We moesten niet alleen onderdak voorzien, maar ook toiletten, water, kleding.
Francis Vermeiren, burgemeester Zaventem
Tegen de middag beseften we dat er die dag niets meer zou veranderen. Maar in alle naïviteit hoopten we dat we misschien een dag of twee later weer zouden kunnen openen.
Bernard Gustin, ceo Brussels Airlines
De mensen bleven twee of drie uur in de hangars. Het was koud, sommige mensen hadden een nooddeken. Rond één uur, halftwee bedachten we dat ze eten moesten krijgen. Probleem: we hadden grote voorraden water en wafels, maar alles bevond zich in de terminal waar we niet bij konden. Ik belde naar cateringbedrijven en bestelde broodjes voor 2.000 mensen.
Arnaud Feist, ceo Brussels Airport
DE ZWAARSTE BOM
De twee, kort op elkaar volgende explosies in de vertrekhal van Zaventem kostten zestien mensen het leven. De dodentol had nog kunnen oplopen als ook Mohamed Abrini de derde tas had laten ontploffen. Die was net als de andere gevuld met de explosieve vloeistof TATP en kilo’s schroeven, moeren en bouten. De lading in die tas was de zwaarste van de drie, zou later blijken.
Vlak nadat de eerste bom was ontploft, om 7u58’37”, ging Abrini schuilen voor de tweede explosie. Daarna liep hij weg uit de luchthaven. Zijn bagagekarretje met de bom liet hij achter aan een filiaal van Délifrance, ter hoogte van rij tien in de vertrekhal. Het zou nog meer dan vijf uur duren voor de bom onschadelijk werd gemaakt.
Meteen na ontploffingen kwam de hulpverlening op gang. Politie en brandweer waren zich bewust van het risico dat er nog aanslagen konden volgen, maar gaven er voorrang aan mensen te helpen. Zonder het te beseffen, liepen ze heen en weer in een ruimte waar zich nog een – zeer instabiele – explosieve lading bevond.
Speurders van de Federale Gerechtelijke Politie begonnen vrijwel meteen in hun kantoren op de luchthaven met een analyse van de beelden van de bewakingscamera’s. Ze zochten naar de verdachten die de bommen hadden binnengebracht. Intussen was ook de ontmijningsdienst van het leger ter plaatse. Dovo doorzocht eerst het gebouw om de situatie in te schatten. Alle koffers in de vertrekhal waren op dat moment verdacht, al was er geen concrete informatie die erop wees dat de terroristen een derde bom hadden achtergelaten.
Rond de middag ontdekte de politie op de bewakingsbeelden dat er drie tassen naar binnen waren gereden. In allerijl riepen ze er mensen van de luchthaven bij, om de locatie van de derde bom snel te kunnen achterhalen. Ook de verantwoordelijke van Dovo, kapitein-commandant Nicolas P., werd erbij gehaald om de beelden te bekijken. Terwijl de politie de luchthaven ontruimde, ging de ontmijningsdienst ernaar op zoek. Intussen werd een perimeter ingesteld, iedereen moest achter het Sheraton-hotel blijven.
Vanuit een parking wilde Dovo kort voor 14 uur de derde bom gecontroleerd tot ontploffing brengen. De ontmijningsdienst probeerde daarbij vanop afstand de tas te openen. Daarvoor werd een lichte springlading in combinatie met water – na een eerste uitgestelde poging – tot ontploffing gebracht. Niemand verwachtte dat door een kettingreactie op de gecontroleerde ontploffing ook de bom van de terroristen zou exploderen. Maar dat gebeurde toch, wellicht door de instabiliteit van de lading.
De jacht op de daders wordt ingezet.
Al onze mensen zijn die dag komen werken. We hebben onmiddellijk een massale bevraging gedaan bij de buitenlandse inlichtingendiensten en massale respons gekregen. Alle deuren werden opengegooid en zijn opengebleven. Het heeft info opgeleverd die nu deel uitmaakt van het gerechtelijk onderzoek.
Jaak Raes, administrateur-generaal Belgische Staatsveiligheid
De ADIV is de enige Belgische inlichtingendienst die in het buitenland communicatie mag onderscheppen, dus hebben we gemaakt dat iedereen ook daar paraat was. Onze cybermensen hebben in beslag genomen computers, laptops, smartphones en tablets onderzocht. Zo hebben we ook de laptop bekeken die in een vuilnisbak aan het safehouse was gevonden (waarop Ibrahim El Bakraoui een testament had ingesproken, red.).
Eddy Testelmans, hoofd militaire inlichtingendienst
14U15
In de vroege namiddag doet de politie een huiszoeking in de Max Roosstraat, op het adres waar de zelfmoordterroristen die ochtend met hun koffers waren opgepikt door een taxi. Er worden ook twee extra specialisten ingeschakeld.
Vanuit Leuven kwam de oproep om met een mug te vertrekken naar de Max Roosstraat in Schaarbeek. Ook een mug van het Brugmann-ziekenhuis en van Saint-Luc waren aanwezig, net als een ploeg CBRN (chemische, biologische, radiologische en nucleaire incidenten) van de civiele veiligheid. We zijn als een van de weinigen gespecialiseerd in de materie. Tot 22 uur zijn we daar gebleven.
Eric Mergny, medisch directeur Zaventem
15U
Op een Brusselse regionale veiligheidsraad zeggen minister-president Rudi Vervoort en minister van Mobiliteit Pascal Smet dat ze de metro zo snel mogelijk opnieuw willen laten rijden.
Ik wou alles doen om een lockdown te voorkomen. Die toestanden van november konden we ons geen tweede keer veroorloven. De federale regering en de gemeenschappen waren meteen akkoord en ik heb de boodschap aan de burgemeesters doorgegeven.
Rudi Vervoort, Brussels minister-president
We spraken een modus operandi af: geen evenementen annuleren, geen scholen of winkelcentra sluiten. Voor de ziekenhuizen gold verhoogde waakzaamheid. De politie moest geen statische posities innemen, maar wel patrouilleren tussen de scholen, de openbare gebouwen en de winkelcentra.
Françoise Schepmans, burgemeester Molenbeek
De bestuurders die we ’s ochtends naar de depots hadden teruggestuurd, hebben zich beschikbaar gehouden. ’s Middags hebben we enkele lijnen weer opgestart om mensen weg te voeren uit Brussel. Rond vier uur reden er elf Noctis-lijnen en twee tramlijnen. Het was heel belangrijk dat we het Gewest en de burgers konden tonen dat we ons niet lieten intimideren.
Brieuc De Meeûs, ceo MIVB
In de late namiddag bezoeken Charles Michel, Jan Jambon, Jacqueline Galant en Koen Geens de luchthaven. Nadien rijdt de colonne verder naar het Thon-hotel, tegenover metrostation Maalbeek.
Op de plaats van de aanslagen zijn we niet geweest. Maar ze hebben ons foto’s getoond, en dat was... niet mooi om zien.
Koen Geens, minister van Justitie
We beslisten dat de luchthaven een dag langer zou dichtblijven. Rond 17 uur improviseerden gouverneur De Witte en ik een persconferentie op de rotonde onder het viaduct, buiten de veiligheidsperimeters. Een enorme massa journalisten, veel buitenlandse pers. Twee mensen van mijn communicatiedienst werden bijna onder de voet gelopen. We kregen geen lucht meer. Pas toen we dreigden weg te gaan, kregen we wat ruimte.
Arnaud Feist, ceo Brussels Airport
Op hetzelfde moment komt de Nationale Veiligheidsraad weer samen voor een nieuwe stand van zaken. Ook Vlaams minister-president Geert Bourgeois schuift mee aan. Namen van dodelijke slachtoffers zijn nog niet bekend.
17U30
De eerste vier lichamen kwamen binnen in UZ Gasthuisberg. Eerst werd een CT-scan van het hele lichaam gemaakt. Daarna werd elk lichaam ontkleed en naar de wetsdokter gebracht voor autopsie. Van kleding en persoonlijke spullen werden foto’s gemaakt. Daarna deed ik een tandheelkundig onderzoek. Ik trok een of twee tanden, voor een eventuele DNA-test, een collega nam radiografiebeelden van het gebit.
Christl Verbiest, forensisch tandarts
Rond 18 uur belde Carsten Spohr opnieuw. “Waarom laat je je langeafstandsvluchten niet vanuit Frankfurt vertrekken?” Daarna kreeg ik een oproep van Laurent Levaux, het hoofd van Aviapartner (Belgische groep van luchthavendiensten, red.), dat hij ons kon helpen op de regionale luchthavens.
Bernard Gustin, ceo Brussels Airlines
18U25
De mensen stromen toe aan het Beursplein om samen het verdriet te verwerken.
Zo veel mensen bijeen, dat houdt altijd veiligheidsrisico’s in, zeker als je op niveau 4 zit. Plots stond er in die menigte een klein meisje voor mij, dat duidelijk geweend had. “Wilt u ook een kaarsje voor de slachtoffers?” Normaal zou ik daar niet op ingaan, als ik in uniform ben. Maar die dag wel. Ik had er zelf nood aan. Ze stak het kaarsje aan. Toen ik me bukte om het neer te zetten, hoorde ik een boel camera’s klikken. Yvan Mayeur, de burgemeester, heeft de foto achteraf op zijn Facebook gezet, hoorde ik.
Tim Huysmans, hoofdinspecteur Dienst Interventies en Operationele Steun, politie Brussel
GEEN KONINKLIJK PLAATSBEZOEK
Koning Filip en zijn adviseurs stonden de hele dag in nauw contact met de Wetstraat 16. Uit de hele wereld ontving het Paleis steunbetuigingen. Uit Nederland, Spanje, Marokko en Jordanië kwamen er telefoontjes. De keizer van Japan en de koningin van Denemarken deden het via telegram. De Britse Queen Elisabeth en de presidenten van onder meer Frankrijk, China en Duitsland via koerier.
Toen de aanslagen in Parijs plaatsvonden, in november, was de koning op vakantie. Deze keer was dat niet het geval. Hij overwoog dan ook om een plaatsbezoek af te leggen. Politiek was daar, gezien de veiligheidssituatie, bijzonder weinig animo voor en het idee werd al snel opgeborgen. ’s Anderendaags ging het vorstenpaar wel langs bij de hulpverleners en de veiligheidsdiensten, onder meer in Maalbeek.
Tegen de middag werd wel beslist dat koning Filip zich om 19 uur via de televisie tot de bevolking zou richten. Het werd een korte boodschap, met als kerngedachte: ‘We moeten het vertrouwen in onszelf behouden, vertrouwen is onze kracht.’
19U06
Terwijl bij de huiszoeking in Schaarbeek een koffer met bouten, chemische producten en een IS-vlag worden gevonden, komen aan het militair ziekenhuis van Neder-over-Heembeek de familieleden van slachtoffers toe.
22U
In Neder-over-Heembeek is het voor ons pas echt begonnen. De psychosociale diensten van het leger vingen ons op. Zowel de lichamen van de overledenen van Maalbeek als de familieleden waren onderweg naar daar. De identificatie verliep moeizaam. Ook heel wat zwaargewonden waren nauwelijks te identificeren.
Corinne Cortvrint, slachtofferbejegening politie Brussel
Samen met de mensen van DVI (Disaster Victim Identification) hebben we de eerste ante mortems gedaan: dat is een vragenlijst waarmee we zo veel mogelijk informatie verzamelen. Welke kleding droegen ze, hebben ze operaties ondergaan, littekens, tatoeages… Confronterend, maar de families beseften ook wel dat een snelle identificatie cruciaal was. We zijn 27 uur gebleven. Je kon die mensen daar niet alleen laten.
Katrien Meykens, slachtofferbejegening politie Brussel
24U
Tegen dinsdagnacht was voor drie slachtoffers het post-mortemonderzoek afgerond. Het was laat, iedereen zat kapot. Van de lichamen die nog binnenkwamen, werd meteen een CT-scan genomen zodat we de volgende ochtend konden doorwerken. Ik had gerust de nacht willen doordoen. Nabestaanden kunnen niet snel genoeg uitsluitsel krijgen. Maar als collega’s aangeven dat ze te moe zijn, moet je stoppen.
Christl Verbiest, forensisch tandarts
Wat er op 22 maart gebeurd is, laat de getuigen de dagen en weken nadien niet los. Velen hebben het moeilijk om te verwerken wat ze gezien hebben. Hebben het gevoel dat ze gefaald hebben, dat ze meer hadden kunnen doen.
Hebben we iets gemist? Natuurlijk, anders zou er geen aanslag zijn gepleegd. Maar “we” slaat op iedereen. Alle diensten, in binnen- en buitenland. Niemand had concrete elementen dat de aanslag nakend was. De daders zijn erin geslaagd onder de radar te blijven.
Paul Van Tigchelt, directeur van het Ocad
In het begin werd er weinig over gepraat, alsof niemand als eerste wilde plooien. Maar nu praten we vrijuit over hoe het met ons gaat. Velen hebben slaapproblemen, geen eetlust, angst voor grote massa’s. Het ongeloof heeft plaatsgemaakt voor onmacht, voor boosheid ook. We hebben in elk geval alles gedaan wat we konden, en méér. Buiten lopen met slachtoffers van 150 kilo – in het heetst van de strijd kun je bovenmenselijke dingen.
Paul De Froy, brandweerman Brussel
Wij zijn nodig, ondanks wat er is kunnen gebeuren. Beeld je in dat morgen de volledige Brusselse politie staakt. Wat we doen, heeft zin. Misschien niet zo veel als we zouden willen, maar het heeft zin.
Mathieu, inspecteur Brusselse politie
Je vraagt je af hoe het met de gewonden gaat die je gezien hebt. Een van hen stond naast een ziekenwagen voor zich uit te staren. Hij had bloed in het gezicht. Ik vroeg hem: ça va meneer?Hij keek mij aan: “Ik leef nog, hè.” Jaja, zei ik, ge leeft nog.
Sebastien, inspecteur Brusselse politie
'Informatie over Abdeslams verzoop tussen andere dossiers'
De Brusselse federale politie had meer moeten doen met de informatie over de broers-Abdeslam. Maar het dossier verzoop tussen de honderden andere. Dat is een van de conclusies in een tussentijds rapport van het comite P, dat vandaag achter gesloten deuren voorgesteld wordt in het parlement. Dat is aan De Standaard bevestigd.
De dienst antiterrorisme van de Brusselse federale politie (OA3) had, aldus het Comité P, sinds 2014 informatie dat minstens een van de broers Abdeslam aan het radicaliseren was. Beide broers stonden sinds 2015 na een melding van de federale politie ook op de lijsten van het antiterreurorgaan Ocad.
De politie wist dat. Maar het dossier van de Abdeslams werd in februari 2015 op het niveau van de politie beschouwd als een 'rood dossier', een dossier dat geen prioriteit kreeg. Omdat de OA3 op dat moment andere prioriteiten had, onder andere met de afwikkeling van de verijdelde aanslag in Verviers en het onderzoek naar prediker Jean-Louis Denis en Khalid Zerkani. Bovendien was er in de informatie geen sprake van dat beide broers naar Syrië waren geweest. En er liepen op de OA3 nog tientallen ander dossiers tegen teruggkeerde Syriëstrijders.
Achteraf bekeken was die klassering als 'rood dossier' een verkeerde beslissing, zo stelt het comite P vast. Aanwijzingen dat de politie op voorhand cruciale informatie had waardoor de aanslagen hadden kunnen vermeden worden, vond het comité P niet.
Maar de de klassering als 'rood dossier' had volgens het comité P ook als gevolg dat niemand bij de politie er zich echt verantwoordelijk voor voelde. En dat bepaalde onderzoeksdaden te laat of gewoon niet werden uitgevoerd.
Kritisch rapport
De Comités P en I startten na de aanslagen van 13 november vorig jaar in Parijs een onderzoek naar wat de veiligheids- en inlichtingendiensten al voor de aanslagen wisten over de leden van de terreurcel. Een aantal leden van die cel, de broers Salah en Brahim Abdeslam, Bilal Hadfi, Mohamed Abrini en Abdelhamid Abaaoud, was uit Brussel afkomstig.
De toezichthouders Comité P (voor de politie) en I (voor de inlichtingendiensten) publiceerden eind februari al hun eerste tussentijdse rapporten die zeer algemeen bleven. Het tweede tussentijds rapport dat vandaag wordt voorgesteld is dus wel kritisch voor de Brusselse Federale Gerechtelijke politie.
Volgens het Comité P heeft de antiterreureenheid van de FGP onder meer te weinig gedaan met een tip die in de zomer van 2014 binnenkwam over 'twee broers' waarmee de broers Abdeslam zouden zijn bedoeld. Een lid van het team had toen naar eigen zeggen van een bron vernomen dat de broers volop aan het radicaliseren waren en 'een onomkeerbare daad' wilden stellen.
De politievrouw was op het moment dat ze de tip kreeg in ziekteverlof. De vrouw contacteerde wel een collega bij de FGP. De dag nadien nam een gespecialiseerde informantenbeheerder contact op met de bron van de informatie, maar die bevestigde niet wat ze aan de politievrouw zou gezegd hebben. Het gevolg was dat de FGP de informatie nooit officieel heeft verwerkt. Dat was volgens het Comité P achteraf bekeken een verkeerde beslissing.
Het Comité P geeft toe dat de informatie over een zogezegd 'onomkeerbare daad' niet hard kon gemaakt worden, maar met de tip over 'radicaliserende broers' had aldus het comite P meer moeten gedaan zijn.
Code rood
In januari 2015 maakte de politiezone Brussel-West, waar Molenbeek onder valt, een proces-verbaal op over Salah Abdeslam. Een paar weken later werd er ook één gemaakt over zijn broer Brahim. Beide kaderden in een drugsdossier. De lokale politie signaleerde in dat pv ook de mogelijke radicalisering van één broer. Er waren sterke vermoedens dat Brahim naar Turkije was gereisd, een klassiek tussenstation op weg naar Syrië.
Die pv's van de lokale politie van Molenbeek kwamen terecht bij het federaal parket omdat ze over (mogelijk) terrorisme gingen.
Vandaar gingen ze naar de Brusselse FGP. Die klasseerde het dossier als een 'code rood', waardoor er in praktijk niets meer mee gebeurt tot er eventueel nieuwe concrete informatie binnenkomt. Code rood wil zeggen dat een dossier niet verder wordt behandeld wegens personeelsgebrek en andere prioriteiten. Het comité P vindt dit een verkeerde beslissing.
Onvrede
Het rapport van het Comité P veroorzaakt veel beroering in politiekringen. Bij de federale politie is er veel onvrede over de volgens hen vooringenomen manier waarop het Comité P is te werk gegaan.
Commissaris-generaal Catherine De Bolle liet deze ochtend een brief afgeven aan de bevoegde parlementaire commissie met de vraag om de leden van OA3 een weerwoord te geven op de conclusies van het Comité P. Dat is niet gebruikelijk. De Bolle legde ook de nadruk op de extreme druk waaronder de speurders moeten werken.
De parlementaire commissie gaat in op de vraag van De Bolle en geeft de federale politie een week de tijd om schriftelijk te reageren op de beschuldigingen van het Comité P.
MOEILIJKE TIJDEN VOOR TERREURBESTRIJDERS
‘Eén verkeerde beslissing en je hoofd gaat eraf’
De kritiek van het comité P op de afdeling van de Brusselse federale politie die de onderzoeken naar terreur voert, komt daar hard aan. De onderbemande dienst bestaat uit 142 leden. Meer dan twintig van hen willen zo snel mogelijk weg.
‘We hebben de indruk dat alle schuld in onze schoenen wordt geschoven. We nemen elke dag beslissingen in dossiers waar het om leven en dood draait. Maak één verkeerde beslissing en je hoofd gaat eraf. Zo ervaren wij dat. Op die manier durft niemand nog verantwoordelijkheid te nemen.’
De bitterheid bij de OA3 is groot na de kritiek van het comité P. De dienst ervaart het rapport van het comité P als een mes in de rug. ‘We hebben niet eens het recht om dat verslag in te kijken’, klinkt het bij de OA3. ‘We hebben geen idee hoe het comité P tot zijn besluit komt. We kunnen niet reageren op wat ons wordt aangewreven.’
Meer dan twintig leden hebben de voorbije weken gevraagd om de afdeling zo snel mogelijk te kunnen verlaten. Omdat ze niet meer met de constante druk om kunnen.
Hoe luidt de kritiek van het Comité P?
De dienst antiterrorisme van de Brussel federale politie (OA3) had, volgens het comité P, sinds 2014 informatie dat minstens een van de broers Abdeslam aan het radicaliseren was. Beide broers stonden sinds 2015 na een melding van de federale politie ook op de lijsten van het antiterreurorgaan Ocad.
Maar het dossier van de Abdeslams werd in februari 2015 op het niveau van de politie beschouwd als een ‘rood dossier’, een dossier dat geen prioriteit kreeg. Omdat de OA3 op dat ogenblik andere prioriteiten had.
Achteraf bekeken was die klassering als ‘rood dossier’ een verkeerde beslissing, stelt het comité P vast. Aanwijzingen dat de politie vooraf cruciale informatie had waardoor de aanslagen hadden kunnen vermeden worden, vond het comité P evenwel niet.
Maar de klassering als ‘rood dossier’ had volgens het comité P ook als gevolg dat niemand bij de politie zich voor dat dossier verantwoordelijk voelde. Daardoor zijn onderzoeksdaden te laat of gewoon niet uitgevoerd.
Wat doet de OA3?
De Onderzoeks Afdeling 3 – kortweg OA3 – van de Brusselse federale politie voert sinds vele jaren alle grote terreuronderzoeken in dit land. Het Sharia4Belgium-onderzoek is de enige belangrijke uitzondering. Dat zat in handen van de Antwerpse federale politie.
De OA3 voert sinds 13 november het onderzoek naar de terreuraanslagen in Parijs en sinds 22 maart ook naar de aanslagen in Brussel en Zaventem. Sinds de aanslagen van Parijs werken de leden dag en nacht. Velen blijven zelfs slapen op hun kantoor. Op dit moment werken 142 politiemensen voltijds aan de verschillende onderzoeken. Ook is de terreurdreiging nog altijd niet geweken.
De successen van OA3
De OA3 kon in januari vorig jaar de geplande aanslagen in Verviers verhinderen. Maar de aanslagen in Parijs en Brussel kon de dienst niet verhinderen.
De daders ervan kwamen voor een groot deel uit Brussel, maar ze werden niet op tijd ontdekt na hun terugkeer uit Syrië.
De OA3 pakte ondertussen wel alle overlevende daders op: Salah Abdeslam, Mohamed Abrini, Osama Krayem en nog enkele handlangers van de terroristen.
De OA3 is gegroeid uit de voormalige ‘Cel terrorisme’ van de voormalige rijkswacht. Begin jaren 90 waren ze met zeven bij de ‘Cel Ter’ (ondertussen dus met 142). In de loop der jaren werden in Brussel diverse grote terrorismeprocessen gevoerd na onderzoeken van de OA3.
Het allereerste was dat tegen Ahmed Zaoui, een van de kopstukken van de Algerijnse GIA. Er zouden er in de loop der jaren nog veel volgen: Nizar Trabelsi, Malika El Aaroud en recent nog de predikers Jean-Louis Denis en IS-kopstuk Khalid Zerkani. Er waren ook processen tegen jihadi’s die gingen strijden in Somalië, Jemen en Irak.
Al lang klachten over onderbezetting
De oorlog in Syrië veroorzaakte sinds 2012 een enorme stijging van het aantal terrorismedossiers. In Brussel werden sinds februari 2015 tot vandaag liefst 21 terrorismeprocessen gevoerd tegen Syriëstrijders en hun ronselaars.
Er stonden 99 beklaagden terecht, slechts vijf van hen werd vrijgesproken. Al de onderzoeken tegen die netwerken werden gevoerd door de speurders van de OA3
De afdeling kampt al jaren met een personeelstekort dat door de diverse verantwoordelijken in de loop der jaren herhaaldelijk werd aangekaart.
In maart 2009 trok de toenmalige federaal procureur, Johan Delmulle, in het parlement aan de alarmbel. ‘Het federaal parket stelde, door het gebrek aan onderzoekscapaciteit, in de jaren 2004, 2005, 2006 en 2007 prioriteiten in de behandeling van terrorismedossiers door de FGP Brussel OA3’, zei Delmulle in een hoorzitting in het parlement.
Hij voegde eraan toe: ‘Het hoeft weinig betoog dat dergelijke prioriteitenstelling niet verantwoord is in het domein van terrorisme. Het is niet aanvaardbaar dat door onvoldoende onderzoekscapaciteit bepaalde informatie over een terroristische dreiging niet, onvoldoende of niet tijdig werd geëxploiteerd. Sedert oktober 2007 wordt niet langer met een prioriteitenstelling gewerkt en vraagt het federaal parket aan de OA3 alle gerechtelijke informatie te exploiteren. Dat stelt onoverkomelijke moeilijkheden in de praktijk. Er is eenvoudigweg onvoldoende mankracht.’
Salah en Brahim Abdeslam was een ‘code rood’-dossier
Voor een goed begrip: in 2009 toen Demulle zijn uitspraken deed, was er nog geen Syriëcrisis. Sindsdien is het aantal terreurdossiers bijna vervijfvoudigd.
Het personeelsaantal is slechts mondjesmaat mee gestegen.
Het dwingt de verantwoordelijken van de OA3 nog altijd te doen wat Delmulle niet wilde: prioriteiten stellen en nog altijd eerst werken op dossiers die hen op dat moment het meest dringend lijken. De dossiers die geen prioriteit zijn, krijgen de ‘code rood’.
Het dossier van de broers Salah en Brahim Abdeslam was – jammer genoeg – zo’n ‘code rood’-dossier.
COMITÉ P SNOEIHARD VOOR FEDERALE POLITIE
‘Achteraf is alles altijd makkelijk’
Het Comité P, dat de politiediensten controleert, vindt dat de Brusselse federale politie meer had moeten doen met de informatie die ze in 2014 en 2015 had over de broers Abdeslam. Volgens de politie maakt het Comité P de fout naar het verleden te kijken met de kennis van vandaag.
Het is nooit eerder gebeurd dat een politiedienst waartegen het Comité P een onderzoek heeft gevoerd, de kans krijgt te reageren op een kritisch rapport nog voor dat in het parlement wordt besproken.
De meerderheid en de oppositie besloten gisteren samen in de parlementaire begeleidingscommissie van het Comité P een uitzondering toe te staan. De Brusselse federale politie krijgt een week om te antwoorden op een kritisch rapport dat het Comité P heeft gemaakt over de werking van de OA3, de dienst antiterrorisme van de Brusselse federale politie.
De beslissing is een rechtstreeks gevolg van de brief die Catherine De Bolle, de commissaris-generaal van de federale politie, eind vorige week stuurde aan Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA). De politie had geen inzage in het rapport van het Comité P, maar al weken circuleerden geruchten dat het vernietigend zou zijn. De Bolle vroeg vorige week in naam van haar terreurspeurders die op dit moment het onderzoek voeren naar de aanslagen in Brussel en Zaventem, om inzage en wederwoord. ‘De individuele personeelsleden noch de federale politie hebben recht op wederwoord of kunnen niet vrijuit spreken wegens het geheim van het onderzoek’, schreef De Bolle.
‘Verschillende ervaren leden van de dienst hebben een burn-out, worden ziek of hebben aangegeven dat ze de dienst willen verlaten. Dit wordt nog versterkt door de perceptie van het gebrek aan vertrouwen dat door deze geruchten wordt veroorzaakt.’ De parlementaire commissie ging in op de vraag van De Bolle.
Code rood
Het Comité P moest in de nasleep van de aanslagen in Parijs nagaan wat de OA3 op voorhand wist of had kunnen weten over de daders van de aanslagen van Parijs. De inhoud van het rapport is geheim. Maar volgens onze bronnen verwijt het Comité P de Brusselse federale politie dat ze in 2014 en 2015 meer had moeten doen met de toen beschikbare informatie over de broers Abdeslam. Volgens het Comité P beschikte de OA3 al in 2014 over informatie ‘dat een van de beide broers Abdeslam aan het radicaliseren was’. Een bewering die overigens formeel wordt tegengesproken binnen de OA3. In januari 2015 dan maakte de politiezone Brussel-West, waar Sint-Jans-Molenbeek onder valt, een proces-verbaal op over Salah Abdeslam.
Een paar weken later werd er ook één gemaakt over zijn broer Brahim. Beide pasten in een drugsdossier. De lokale politie signaleerde in dat pv ook de mogelijke radicalisering van één broer. Er waren sterke vermoedens dat Brahim naar Turkije was gereisd, een klassiek tussenstation op weg naar Syrië. Die pv’s van de politie van Molenbeek belandden bij het federaal parket omdat ze over (mogelijk) terrorisme gingen.
Vandaar gingen ze naar de Brusselse federale politie. Die klasseerde het dossier van de Abdeslams als een ‘code rood’. Dat wil zeggen dat een dossier wel dringend is, maar niet verder wordt behandeld wegens andere prioriteiten. In die periode voerde de OA3 onder meer het onderzoek naar de in Verviers geplande aanslagen en naar tientallen andere verdachten. De dienst besliste daarom niet verder te werken op de Abdeslams tot er concretere informatie opdook. Het Comité P vindt dit een verkeerde beslissing.
Bij de OA3 in Brussel wilde gisteren niemand reageren. De speurders hebben het verslag van het Comité P tot op vandaag niet mogen inkijken Ze zullen nu die kans wel krijgen door het uitzonderlijke besluit van de commissie. Maar de bitterheid van de onderzoekers is heel groot. ‘We hebben de indruk dat alle schuld in onze schoenen wordt geschoven. We nemen elke dag beslissingen waar het om leven en dood draait. Neem één verkeerde beslissing en je hoofd gaat eraf. Zo ervaren wij dit.’
Het Comité P wordt door de speurders verweten dat het zeer eenzijdig is te werk gegaan en totaal geen begrip toont voor de context. En die context is dat de speurders sinds het uitbreken van de oorlog in Syrië overspoeld worden door informatie over geradicaliseerden. Daardoor kon de OA3 niet anders dan prioriteiten te stellen. ‘Achteraf bekeken, met de kennis van vandaag, hebben we inderdaad een fout gemaakt door niet te werken op de Abdeslams. Maar op het moment zelf waren er tientallen andere terreurdossiers die belangrijker leken.’
‘Leuvense hulpdiensten onderschatten aanslagen Zaventem’
Het hulpcentrum in Leuven onderschatte aanvankelijk de situatie in Zaventem op 22 maart. Brussel bood aan meer ambulances te sturen, maar Leuven sloeg dat aanbod af. Dat zegt de Brusselse staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi).
‘Het ging om een uitzonderlijke situatie en de hulpdiensten hebben die dag zeer efficiënt gereageerd’, benadrukt Jodogne, ‘maar we moeten ook durven toe te geven dat er problemen waren. En dat er meer ambulances sneller ter plaatse hadden kunnen zijn.’
Jodogne heeft alle logboeken van betrokken diensten opgevraagd om de dag zo precies mogelijk te kunnen reconstrueren. Ze denkt dat de Leuvense hulpcentrale de ernst van de situatie op 22 maart heeft onderschat.
Le Soir kon het logboek van de Brusselse hulpdiensten Siamu inkijken. Vlak na de aanslagen is er om 8.06 uur een eerste contact tussen Brussel en de Leuvense 100. Die laatste is bevoegd voor het uitsturen van brandweerlieden en ambulanciers naar Zaventem.
Veel ernstiger
Om 8.20 komt een eerste konvooi Brusselse brandweerlieden aan op Brussels Airport. De commandant stelt vast dat er veel meer slachtoffers zijn dan er ambulanciers werden uitgestuurd en dat de situatie veel ernstiger is dan gedacht. Toch vraagt de Leuvense 100 geen versterking.
Een kwartier later vraagt de Brusselse 100 opnieuw aan Leuven of er geen versterking nodig is. Brussel is namelijk gealarmeerd door de eigen hulpverleners ter plaatse. Maar het antwoord uit Leuven is negatief.
De Brusselse 100 stuurt daarop zelf vijf extra ambulances naar de luchthaven.
Om 8.55 uur komt de Directeur Medische Hulpverlening van het rampenplan tussen.
Commissie
Conclusie: tussen 8.03 uur en 8.55 uur talmde het Leuvense hulpcentrum bij het uitsturen van medische versterking. ‘Ik heb hierover eerder al de minister van Volksgezondheid, Maggie De Block, aangeschreven, en provinciegouverneur Lodewijk De Witte, in dergelijke situaties bevoegd voor de medische coördinatie. Maar hun antwoord was onvoldoende’, aldus Jodogne in Le Soir.
Dat ze nu haar versie van de feiten naar buiten brengt, is geen toeval. Vandaag start de commissie haar onderzoek naar de aanslagen in Brussel. Jodogne wil naar eigen zeggen geen polemiek starten, maar wil ‘begrijpen wat er mis is gelopen zodat we kunnen leren uit onze fouten’.
‘Er waren genoeg Leuvense ambulances in Zaventem op 22 maart’
Volgens de Vlaams-Brabantse gouverneur Lodewijk De Witte hebben de Leuvense hulpdiensten geenszins de situatie onderschat op 22 maart. ‘Er waren meer dan voldoende Leuvense ambulances aanwezig, dat heeft federaal minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) ook zo geantwoord aan de Brusselse staatssecretaris Cécile Jodogne (DéFI).’ De Witte deed die verklaring tijdens zijn getuigenis onder ede in de parlementaire onderzoekscommissie 22/3.
Lodewijk De Witte kwam als eerste aan bod, vandaag in de commissie 22/3. Na zijn uiteenzetting werd hij vrijwel onmiddellijk gevraagd naar de uithaal van Brussels staatssecretaris Cécile Jodogne, vandaag in De Standaard en Le Soir. Volgens Jodogne heeft de Leuvense 100 de aanslag in Zaventem onderschat, en hadden er meer middelen ter plaatse moeten zijn. Jodogne - bevoegd voor de Brusselse brandweer - baseert zich daarvoor op het logboek van de Brusselse hulpdiensten.
PS-Kamerlid Willy Demeyere wilde weten wat ervan aan was. ‘Op 25 maart is er zowel naar mij als naar minister De Block een brief gestuurd’, aldus De Witte. ‘Ik was verrast, omdat die brief van een staatssecretaris uitging en omdat het volgens mij de afspraak was dat alle diensten eerst hun eigen verslag, hun eigen tijdslijn zouden samenstellen. Pas daarna zouden we die samenleggen en vergelijken om te kijken of er goed gereageerd was en de crisis goed beheerd was.’
Volgens De Witte heeft minister De Block geantwoord op het schrijven. ‘Per 1 april heeft zij laten weten dat, gezien de omstandigheden, er op het eerste gezicht voldoende middelen ter plaatse waren. Had men meer ambulances ter plaatse moeten hebben? Misschien, ik betwijfel het. Het is niet de bedoeling om zoveel mogelijk ambulances ter plaatse te hebben, hé. Dan riskeer je nog meer chaos te creëren dan er al is. Bovendien moet je ook een buffer houden voor andere incidenten, bijvoorbeeld voor iemand die op hetzelfde moment een hartaanval krijgt.’
Commissievoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) stelde de leden daarop voor om de twee versies - van de Brusselse en de Leuvense hulpdiensten - op een later moment naast elkaar te leggen en te vergelijken. Ook wordt bekeken of het nodig is om staatssecretaris Jodogne zelf te horen.
Lof
De Vlaams-Brabantse gouverneur is verbaasd dat het bestaan van de brief ineens uitlekt in de pers, ‘maar zo gaat dat wellicht aan de vooravond van een parlementaire onderzoekscommissie.’ Zelf heeft hij, net als De Block, geen redenen om te twijfelen aan de hoeveelheid Leuvense ambulances in Zaventem, ‘op een gegeven moment zijn er vanuit Zaventem zelfs ambulances vertrokken naar Brussel, nadat de aanslag in Maalbeek gebeurd was.’
In het algemeen looft De Witte het optreden van de hulp- en veiligheidsdiensten, die allemaal hun uiterste best hebben gedaan’ en volgens zijn inschatting ‘snel en efficiënt hebben gehandeld.’
COMMISSIE AANSLAGEN
"Te weinig ambulances na aanslagen? Die kritiek doet pijn"
De kritiek van Brussels staatssecretaris Cécile Jodogne over het uitsturen van te weinig ambulances na de aanslagen is niet correct en doet pijn. Dat heeft luitenant Erik Engels, het hoofd van de Vlaams-Brabantse 112-centrale, gezegd in de parlementaire onderzoekscommissie. "Er is geen hulp geweigerd."
De kritiek van staatssecretaris Jodogne (Défi) dook al meermaals op in de commissie. "We moeten durven toe te geven dat er problemen waren. En dat er meer ambulances sneller ter plaatse hadden kunnen zijn. Ik denk dat de Leuvense hulpcentrale de ernst van de situatie heeft onderschat", zo had Jodogne gezegd in enkele kranten.
"Dat doet pijn", reageerde Engels in het parlement. "Ik heb heel veel mensen ingezet die alles van zichzelf gaven en ben heel trots op alle hulpverleners."
Bovendien klopt het niet, vervolgde de brandweerluitenant. "Er is geen hulp geweigerd." Wel werden niet alle beschikbare ziekenwagens meteen naar de luchthavengebouwen gestuurd, zo bevestigde Engels wat gouverneur Lode De Witte eerder al zei. Je moet immers middelen achter de hand houden voor andere incidenten en vermijden dat de wegen van en naar de plek van onheil volledig dichtslibben.
Met die reserves waren we klaar voor een tweede incident, een derde, ... en we vreesden nog veel meer
ERIK ENGELS
Daarom werden dus her en der in de omgeving reserves opgebouwd, verduidelijkte Engels. Daarover waren specifiek afspraken gemaakt na de aanslagen van Parijs. En net dat heeft ervoor gezorgd dat bij de ontploffing in Maalbeek - zowat een uur na die op de luchthaven - "we een antwoord hadden". "Met die reserves waren we klaar voor een tweede incident, een derde, ... en we vreesden nog veel meer."
De uitrol en uitbouw van de hulpverlening verliep volledig volgens het medisch interventieplan (MIP), aangevuld met het Maxi-MIP. "En ik kan u verzekeren: dit plan heeft gewerkt, het was een houvast, het zorgde voor automatismen, het zorgde voor structuur en voor leiding", aldus nog de brandweerluitenant. "Wat je in dergelijke omstandigheden niet mag doen, is het plan verlaten. Als je gaat freewheelen, ontstaat er nog meer chaos."
Als je gaat freewheelen, ontstaat er nog meer chaos
ERIK ENGELS
Concreet was om 8u05, nog geen tien minuten na de ontploffingen, een eerste brandweerwagen van de luchthaven ter plaatse. Om 8u14 volgden de eerste ziekenwagens, die twee minuten later al met tien waren, plus drie MUG-teams. Intussen zijn nog extra ziekenwagens opgeroepen, onder meer van het Rode Kruis.
Binnen het uur boden nog tientallen ziekenwagens en extra MUG-teams zich aan, uit Henegouwen, Peutie, Vilvoorde, Londerzeel en Brussel. Een deel van hen werd verzameld op de fly-over aan de luchthaven, maar er waren ook verzamelpunten elders in de - ruime - omgeving. In Puurs en Groot-Bijgaarden verzamelden zich colonnes ziekenwagens uit andere provincies, zoals voorzien in het Maxi-MIP.
Omstreeks 11 uur vertrokken de vier MUG-teams opnieuw. Een deel van de reserves trok intussen naar het militair ziekenhuis van Neder-Over-Heembeek. Omstreeks 13.30 uur liet de medisch directeur weten dat de ziekenwagens die nog ter plaatse waren - een tiental - op dat moment volstaan. Om 14.56 uur wordt het medisch interventieplan uiteindelijk afgeblazen.
In totaal zijn vier MUG-teams, een vijftigtal ziekenwagens en vijf snelle interventieteams van het Rode Kruis ingezet, aldus Engels. De Leuvense 112-post verwerkte 668 oproepen, inclusief de normale oproepen van elders in de provincie. "We zijn er die dag in geslaagd om ook de normale diensten op een correcte manier op te vangen en af te handelen", besloot Engels.
Communicatie kon beter
Niettemin zijn er ook zaken die beter kunnen. Zo blijkt communicatie bij elke ramp een pijnpunt, lieten zowel De Witte als Engels verstaan. Met de treinramp in Buizingen in het achterhoofd had de gouverneur al snel de mobiele zendmast gevraagd van het ASTRID-netwerk waar de nooddiensten mee werken, maar die had het federale crisiscentrum al opgevorderd voor Brussel.
De Witte zelf kreeg tegenstrijdige berichten over de werking van ASTRID. Engels van zijn kant liet verstaan dat negentig procent van de communicatie van zijn 112-post via ASTRID verliep. "Ik kan u niet zeggen dat ASTRID uitgelegen heeft. Maar was het soms moeilijk? En hadden we gevoel dat het langer dat normaal duurde om communicatie tot stand te brengen? Ja."
Plan voor aanslagen
Uit een eerste interne evaluatie op zijn dienst besluit Engels voorts dat er best een plan komt voor "terreur op een openbare plaats". Hij verwees daarbij onder meer naar de denkoefening die op 14 december al gebeurde op provinciaal niveau in Vlaams-Brabant. "Het komt erop neer dat je niet al je middelen inzet op één incident, maar moet uitgaan van een breder gevaar en multipele incidenten. En van een dreiging voor de eigen hulpmiddelen, waarbij ook de hulpverleningsketen in moeilijkheden zou komen", verduidelijkte hij nog.
Specifieke provinciale rampenplannen voor terreuraanslagen lijken voor gouverneur De Witte alvast niet nodig en misschien ook niet wenselijk. "Als je vijftien noodplannen opstelt, weet niemand nog wat hij moet doen wanneer er iets gebeurt", argumenteerde hij. "Niemand kan vijftien plannen in zijn hoofd hebben, dus moet je een plan hebben dat in algemene zin zegt wie wat moet doen. Bij het opstellen van de plannen weet je ook niet of het een bomaanslag zal zijn, of een aanslag met geweervuur, of een chemische aanslag."
Nationale rampenplan
Lode De Witte stond tot slot nog kort stil bij de afkondiging van de nationale fase van het rampenplan. Die optie kwam meteen ter sprake bij zijn eerste contacten met het federale crisiscentrum, merkte de gouverneur op. "Dat was niet evident, want naar mijn weten was dat nog nooit gebeurd."
Ook niet bij de aanslagen in Luik eind 2011 bijvoorbeeld, voegde De Witte daar nog aan toe na opmerkingen van PS-fractieleidster Laurette Onkelinx. Zij wilde onder meer weten wanneer precies beslist was om de nationale fase af te kondigen en welke rol Binnenlandse Zaken daarbij gespeeld had. "Rond kwart voor negen, tien voor negen kwam de telefoon van het crisicentrum dat beslist was om de nationale fase af te kondigen", besloot De Witte. Een bericht dat om 8.53 uur ook de noodcentrale van Engels bereikte.
Medisch directeur: "Helemaal geen tekort aan ambulances na de aanslagen"
Er is nooit een tekort geweest aan personeel, materiaal of ambulances na de aanslagen op Brussels Airport. Dat zegt luitenant-kolonel Eric Mergny, de man die medisch de lakens uitdeelde op Zaventem. Wat hem wel wat stoorde, was dat hij geen gewonden naar het universitair ziekenhuis Saint-Luc mocht sturen, hoewel daar achteraf nog heel wat bedden vrij bleken te zijn.
Mergny was op de dag van de aanslagen aangeduid als 'DirMed' en stond dus aan het hoofd van alle medische diensten op de luchthaven. In de parlementaire onderzoekscommissie deed hij vanavond als laatste getuige zijn relaas. Daarbij kreeg ook hij vragen over de uitspraken van Brussels staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi) over een tekort aan ambulances op Zaventem.
De luitenant-kolonel sloeg dat beeld vakkundig aan diggelen. "Er is nooit een tekort aan ziekenwagens geweest. Ik weet dat daar nu over gepraat is in de pers, maar ik heb dat probleem nooit gehad", beklemtoonde hij. De eerste tien ambulances waren voldoende voor de eerste zorgen en nadien zijn er nog veel gevolgd. "De parking was ook beperkt, dus dan is het beter om geen vijftig ziekenwagens in een keer te krijgen."
Niettemin botste ook Mergny op problemen, met name bij de communicatie. De gsm-netwerken lagen al snel plat, en ook het ASTRID-systeem van de hulpdiensten zorgde voor frustraties. "Ik denk niet dat het een slecht systeem is, maar misschien zijn er te veel mensen met een radio", aldus de luitenant-kolonel, die voor de toekomst ook de inzet opperde van specifieke radio-operatoren om zo de medici te ontzien.
Frustrerender nog was echter dat ASTRID Mergny niet in contact kon brengen met de verschillende ziekenhuizen, maar enkel met de 112-post van Leuven. En die had kort na het nieuws over de aanslagen in Maalbeek beslist om de slachtoffers van Zaventem niet langer naar Brusselse ziekenhuizen te sturen, om daar plaats vrij te houden.
"Wij konden dus zelf niet nagaan of Saint-Luc echt vol zat. Achteraf bleek van niet, ze kregen slechts een beperkt aantal gewonden binnen", betreurde Mergny. De Brusselse noodcentrale was zich ook niet bewust van die onderbezetting van Saint-Luc, zo vernam hij intussen van medewerkers daar.
Het militair hospitaal bood wel soelaas. Dat kan - anders dan de meeste ziekenhuizen - in één klap vijftig slachtoffers opvangen, zei Mergny in antwoord op vragen van N-VA naar de meerwaarde van het militaire ziekenhuis.
Preventieadviseur MIVB over aanslagen: "Geen aanvraag binnengekomen om het metronet te sluiten"
De MIVB heeft op 22 maart geen vraag gekregen om het metronet te sluiten. Dat heeft Eric Buslot, de preventieadviseur van de Brusselse vervoersmaatschappij, vanmorgen gezegd in de onderzoekscommissie naar de terreuraanslagen. Dat meldt Bruzz op Twitter.
Brieuc de Meeûs, de CEO van de MIVB, heeft meteen na de ontploffing in metrostation Maalbeek beslist om het hele MIVB-net te sluiten, zei Buslot in de onderzoekscommissie. Eerder had onder meer minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) gezegd dat er al kort na de aanslagen op de luchthaven was opgeroepen om het metronet te sluiten.
"Ik kan niet bevestigen of ontkennen dat de info over de aanslagen in Zaventem is binnengekomen bij de dispatching. Dat zou kunnen", zei Buslot nog. De interne evaluatie van de gebeurtenissen 22 maart is nog volop bezig bij de MIVB, voegde hij eraan toe.
Nog steeds veel mist rond sluiting Brusselse metronet
Er heerst nog altijd veel onduidelijkheid over de beslissing om het Brusselse metronet te sluiten op 22 maart, ook na een hele dag van hoorzittingen over de aanslag op metrostation Maalbeek in de parlementaire onderzoekscommissie. Verschillende getuigen spraken mekaar tegen of gaven minstens een andere lezing van de feiten.
Eerste heikel punt blijft het bevel tot sluiting zelf. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon viel die beslissing om 8u50, dus 21 minuten voor de ontploffing in Maalbeek.
Preventieadviseur Eric Buslot van de MIVB zei echter dat de Brusselse vervoersmaatschappij bij zijn weten geen enkele opdracht tot sluiting kreeg. Het was de ceo van de MIVB die de beslissing nam, zowat meteen na de ontploffing in Maalbeek.
Of en hoe dat bevel aan de MIVB is overgemaakt, is allerminst duidelijk. Buslot had 's ochtends benadrukt dat de communicatie over de afkondiging van bepaalde fases van het rampenplan alvast moet gebeuren via de noodcentrales, zonder zich expliciet uit te spreken over beslissingen rond het metronet.
"Eerste keer dat ik dat hoor"
Later op de dag kreeg topman Jean-Paul Labruyere van de Brusselse noodcentrale dan de vraag of zijn diensten het bevel tot sluiting hadden doorgegeven aan de MIVB. Hij viel uit de lucht. "Dat wij die informatie zouden moeten doorgeven aan de MIVB? Het is de eerste keer dat ik dat hoor."
De bevoegde hoge ambtenaar van Brussel, Jean Clément, bevestigde op zijn beurt dat het de noodcentrales zijn die "de partners" moeten waarschuwen als er een bepaalde interventiefase is afgekondigd.
Zelf kreeg hij die info echter niet. Dat de federale fase zou worden afgekondigd, leerde Clément nadat hij zelf uit voorzorg naar het federale crisiscentrum was afgezakt. "Wettelijk gezien moest het crisiscentrum mij ook niet op de hoogte brengen."
En de beslissing over de sluiting van de metro? "Ik heb nooit geweten van een instructie die gegeven is, noch aan de minister-president, noch aan de gewestelijke autoriteiten, om metro te sluiten", aldus Clément.
Niet te voorkomen
De Brusselse hoge ambtenaar had in elk geval zo zijn eigen idee over hoe de beslissing gecommuniceerd had moeten worden. "Als men de beslissing neemt om de metro te sluiten, kan je niet zomaar iemand opbellen", merkte hij op. "Zouden wij ooit zo'n beslissing moeten nemen, ik zou het op verschillende manieren doen. En we zouden dat in ieder geval bevestigen, ook schriftelijk per fax. Als je dat niet schriftelijk doet, heb je geen spoor."
Waarover de getuigen het wel eens leken, was dat de catastrofe wellicht hoe dan ook niet voorkomen had kunnen worden. Nog los van de tijd die nodig is om het hele net te evacueren, merkte Clément op dat je wellicht toch niets kan doen "als zo'n type rondloopt met het doel om te doden".
Je kan je zelfs de vraag stellen of een evacuatie niet nog erger zou zijn in dat geval. "Stel je maar even voor: honderden mensen op het trottoir, met daar een terrorist middenin", besloot hij.
Eerder op de dag had ook topman Jo Decuyper van de spoorwegpolitie al herinnerd aan de aanslagen in Londen, waar een laatste terrorist zichzelf op blies op één van de evacuatiebussen.
De topman van de Brusselse spoorwegpolitie kreeg net voor de ontploffing in Maalbeek een mail met het bericht dat de Brusselse metro dicht moest. De mail was echter naar zijn persoonlijke mailbox gestuurd, waardoor hij hem pas later zag. Maar sowieso was het toen al te laat, klonk het in de parlementaire onderzoekscommissie. "Had ik een knop gehad om alles plat te leggen en te evacueren - wat uiteraard niet bestaat - dan nog ging het niet te voorkomen zijn."
Topman spoorwegpolitie kreeg mail over sluiting metronet in verkeerde mailbox
De topman van de Brusselse spoorwegpolitie kreeg net voor de ontploffing in Maalbeek een mail met het bericht dat de Brusselse metro dicht moest. De mail was echter naar zijn persoonlijke mailbox gestuurd, waardoor hij hem pas later zag. Maar sowieso was het toen al te laat, klonk het in de parlementaire onderzoekscommissie.
Had ik een knop gehad om alles plat te leggen en te evacueren - wat uiteraard niet bestaat - dan nog ging het niet te voorkomen zijn
JO DECUYPER
De mail van de Directie van de Operaties Bestuurlijke Politie (DAO) kwam aan om 9u07, dus vier minuten voor de ontploffing in Maalbeek, verduidelijkte diensthoofd Jo Decuyper van de Brusselse spoorwegpolitie. Het bericht ging over de sluiting van de metro, de afkondiging van het federale rampenplan en het dreigingsniveau 4 voor de metro, stations, luchthavens, nucleaire sites, ...
Dat de mail naar zijn persoonlijk adres was gestuurd, maakte echter dat Decuyper hem niet meteen las. "Op dat moment zit ik uiteraard niet aan mijn computer." Intussen is al afgesproken dat dit anders en beter moet. Die mails moeten naar de functionele mailboxen.
In dit geval had het echter geen enkel verschil gemaakt, beklemtoonde de politieman. "Had ik een knop gehad om alles plat te leggen en te evacueren - wat uiteraard niet bestaat - dan nog ging het niet te voorkomen zijn."
De zelfmoordterrorist was om 8u50 al in metrostation Pétillon, zo bleek uit de beelden. Om 9u07, op het moment dat de mail binnenliep, was hij ter hoogte van station Merode. "Dat is het diepste station, min negentien meter, met enorm lange, smalle roltrappen en smalle sporen", merkte Decuyper voorts op.
Nog volgens de topman van de Brusselse spoorwegpolitie werd de MIVB om 8.20 uur formeel verwittigd over de ontploffingen op Brussels Airport. Iets wat mogelijk van belang kan zijn in de zoektocht naar duidelijkheid over de vraag of het metronet sneller had kunnen sluiten. Of in dat bericht ook al sprake was van terreur, kon Decuyper echter niet kwijt.
"Te weinig ambulances na aanslag"
Een communicatieprobleem, een andere visie van aanpak of een fout? Dat was de vraag na de getuigenis van commandant Tanguy du Bus de Warnaffe van de Brusselse brandweer (BHDBDMH) in de parlementaire onderzoekscommissie over de terreuraanslagen. Hij hekelde het feit dat de 112-centrale van Leuven weigerde om bijkomende ziekenwagens naar Zaventem te sturen.
"Ik ben ervan overtuigd dat de mobilisatie van ziekenwagens door de zone Vlaams-Brabant West en de BHDBDMH eerder mensenlevens heeft gered dan chaos te creëren zoals sommigen beweren. (...) Men zou ons moeten bedanken in plaats van bloempotten naar ons te gooien", zei hij. De commandant was zowel ter plaatse in Zaventem als in Maalbeek, maar het was zijn getuigenis over de toestand in Zaventem die bij heel wat commissieleden vragen opriep. Hij lag ook aan de basis van de verklaringen van Brussels staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi) dat er in Zaventem een tekort aan ziekenwagens was geweest. Zij wees als reden naar de 112-centrale van Leuven.
Tanguy du Bus de Warnaffe herhaalde die stelling: in het eerste uur na de aanslagen op de luchthaven waren er 23 ziekenwagens in Zaventem: 7 gestuurd door de Vlaams-Brabant West, 11 door de Brusselse brandweer en 5 door de 112-centrale van Leuven. Ondanks herhaalde vragen wilde de Leuvense centrale geen bijkomende ziekenwagens sturen omdat die vraag moest komen van de 'Dir Med', die de medische leiding heeft van de operatie.
Andere procedure
Was er dan een tekort aan ziekenwagens of niet? Eerdere getuigen beweerden van niet. Voor du Bus de Warnaffe was er een tekort geweest als hijzelf en zijn Vlaams-Brabantse collega niet hadden opgetreden. Hij erkende ook dat er in Brussel een andere procedure geldt voor het vragen van versterking dan in Vlaanderen. In het Brussels gewest kan een commandant die versterking vragen, in Vlaanderen dient de vraag door de 'Dir Med' gesteld te worden. Maar de commandant vond toch dat de Leuvense 112-centrale een 'inschattingsfout' gemaakt had.
Tanguy du Bus de Warnaffe was op de dag van de aanslagen de officier van wacht bij de Brusselse brandweer en was op de kazerne toen het telefoontje binnenkwam over de aanslag. Kort na het vertrek van de eerste hulpcolonne besloot hij zelf naar de luchthaven te vertrekken. Hij hield ook contact met zijn collega van Vlaams-Brabant West, waar hij overigens ook als vrijwillig officier actief is. Hij getuigde dat hij herhaaldelijk om bijkomende ziekenwagens vroeg aan de Leuvense 112-centrale, maar dat werd telkens geweigerd. "Tijdens de vele oefeningen waarin ik deelnam op de luchthaven van Zaventem heb ik nooit zo weinig ziekenwagens gezien", klonk het scherp.
Maar op de vele vragen van commissieleden moest hij erkennen dat er een tekort aan ziekenwagens geweest was zonder de ziekenwagens van de Brusselse en Vlaams-Brabantse brandweer. Voorts had hij ook geen volledig zicht op de situatie, of op het beschikbare materieel en de hulpverleners die op de andere verdieping bezig waren. Zo had de commandant pas even voor 9 uur voor het eerst contact met de 'Dir Med'. Voordat deze aangekomen is, neemt de MUG-arts die als eerste ter plaatse is die functie waar.
"Eenheid van commando"
"Er moet een eenheid van commando zijn. Eén man moet het overzicht hebben, en u had dat niet", stelde commissievoorzitter Patrick Dewael. Hij wees er ook op dat er ook een globale coördinatie moet zijn. Zo moeten er steeds de nodige manschappen en middelen achter de hand gehouden worden voor het geval dat er nog een calamiteit gebeurt. Wat als er nog een derde aanslag zou volgen op Zaventem en Maalbeek? Op 22 maart liepen er nog medeplichtigen van de zelfmoordterroristen rond.
Tanguy du Bus de Warnaffe verliet rond 9.20 uur Zaventem nadat hij ingelicht was over de aanslag in het metrostation Maalbeek. Om 9.35 uur nam hij als 'Dir PC-Ops' de leiding van de operaties op zich. Dat de hulpoperaties daar goed verliepen, had volgens de commandant onder meer te maken met het feit dat er een interventieplan voor de metro bestond zodat iedereen precies wist wat te doen. Ook werden onmiddellijk voldoende ziekenwagens en materieel opgevorderd en waren de coördinatiestructuren zeer snel actief. Maar de hulpverleners werden geconfronteerd met twee medische posten, een falend gsm- en ASTRID-netwerk en moeilijkheden met het beheer van de hulpcolonnes die uit de andere provincies op weg waren naar de hoofdstad.
Leuvense noodcentrale: "We hebben coördinerende leiding gemist op Brussels Airport"
Het ontbreken van een overkoepelende leidinggevende voor de nooddiensten op Brussels Airport na de aanslagen was een probleem. "Ja, we hebben dat gemist", zei topman Erik Engels van de Leuvense noodcentrale vandaag in de parlementaire onderzoekscommissie. Hij blijft er wel bij dat de medische aanpak de juiste was.
Zijn er meteen voldoende ziekenwagens uitgestuurd na de ontploffingen in Zaventem? De vraag houdt de onderzoekscommissie al enkele weken bezig. Veruit de meeste getuigen vonden van wel, zwaaiend met de afgesproken noodplannen. Brussels brandweercommandant Tanguy du Bus de Warnaffe vindt echter van niet, zoals hij ook op 22 maart meermaals doorgaf aan de Leuvens noodcentrale die beslist over de inzet van de medische middelen.
Omdat de vragen aanhielden, besloot de onderzoekscommissie om topman Erik Engels en zijn Brusselse evenknie opnieuw te horen. Hij liet verstaan dat de noodkreten van du Bus voor verwarring zorgden, omdat ze niet helemaal strookten met de informatie die de medische leidinggevende ter plaatse doorgaf. "We wisten niet wie die oproepers waren. Op dat moment weet je dat ergens iets aan het fout lopen is", aldus Engels.
Taakverdeling
Dat gevoel overtuigde de Leuvense noodcentrale om te vertrouwen op de medisch directeur ter plaatse, een militaire MUG-arts die nauwelijks tien minuten na de explosies al in Zaventem was. Engels verzekerde dat die man duidelijke taal sprak, precieze situatieschetsen doorgaf en meteen liet verstaan dat de uitrol op het terrein aan de gang was.
"Op dat moment moet je een afweging maken. We hebben contacten, ervaring en krijgen feedback dat de medische discipline zich daar georganiseerd heeft", argumenteerde Engels. "Er was sprake van een vooruitgeschoven medische post en een ambulancepark. We hadden dus het gevoel: dat zit goed, dat is daar vertrokken."
Niettemin bleven echter noodkreten om meer ambulances doorkomen van brandweercommandant du Bus. Iets waar Engels toch vragen bij had. Hij wees op de duidelijke taakverdeling tussen de verschillende disciplines, waarvan de brandweer en de medische tak er twee zijn. "Je laat de leiding van de andere discipline zijn werk doen. Daar voorkom je chaos mee, dat leidt tot snelle en adequate oplossingen."
Overkoepelende leiding
Iemand die de overkoepelende leiding op zich neemt, kan zo'n verwarring op het terrein helpen vermijden. Dat is ook voorzien in de noodplannen. Maar eerder bleek al dat zo'n operationele leider - een Dir CP-Ops - op 22 maart in Zaventem nooit formeel is aangeduid. "Ja, dat hebben we gemist", zei Engels. Maar dus om de coördinatie te verzekeren, niet omdat daardoor te weinig medische middelen ter plaatse gestuurd zouden zijn. "Dir Med Erik Mergny heeft hier al gezegd dat er nooit te weinig medisch personeel, materiaal of ziekenwagens geweest is", besloot hij.
'Communicatie na aanslagen moet sneller verlopen'
Tussen de beslissing om de metro te sluiten en de effectieve communicatie erover verstreek een half uur. Dat moet sneller. Dat is een van de voornaamste conclusies van de aanslagencommissie tot nu toe.
Op 22 maart om 8.52 uur nam minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) in het crisiscentrum van Binnenlandse Zaken de beslissing de Brusselse metro te sluiten. Het antiterreurorgaan OCAD had net het dreigingsniveau 4 afgekondigd na de eerste explosies in Zaventem.
Hoewel er bij de aanslagen in het buitenland niet werd overgegaan tot een sluiting van de metro, vond het crisiscentrum dat wel nodig, beklemtoonde directeur-generaal ad interim Alain Lefèvre. 'De metro is een 'soft target', er zijn veel mensen en hij is moeilijk te beveiligen. Een sluiting is niet automatisch nodig bij niveau 4, maar we baseerden onze beslissing op de lockdown van november.'
De aanslag om 9.11 uur in Maalbeek kon hoe dan ook niet vermeden worden. Khalid El Bakraoui, die zich in Maalbeek opblies, stapte al om 8.50 uur op de metro in Pétillon. Maar de beslissingen van het federale crisiscentrum sijpelden wel te traag door naar de mensen die ze moesten uitvoeren. Pas om 9.23 uur werd de beslissing voor de sluiting in het metronet verspreid. MIVB-CEO Brieuc de Meeûs besloot om 9.12 uur zelf al tot een sluiting.
De beslissingen van het crisiscentrum werden bovendien niet rechtstreeks aan de MIVB gecommuniceerd, maar passeerden eerst via meerdere tussenpersonen. Lefèvre bevestigde dat een vertegenwoordiger van de federale politie in het crisiscentrum de beslissing door moet communiceren. Dat is ook zo vastgelegd in een protocol tussen de federale politie en de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB.
Die vertegenwoordiger zou daartoe ook initiatieven genomen hebben, maar wat er daarna gebeurde, is onduidelijk. Jo Decuyper, het diensthoofd van de spoorwegpolitie, maakte eerder duidelijk dat hij om 9.07 uur een mail kreeg met het bevel de metro te sluiten. Maar die kwam in een foute mailbox terecht.
Na de tussenkomst van Lefèvre stelde commissievoorzitter Patrick Dewael de vraag om de communicatielijnen tussen de beslissing en de uitvoering een pak korter te maken. De commissie rondt bijna de eerste fase van haar onderzoek af en begon gisteren met het opstellen van aanbevelingen over de communicatie en de hulpverlening. Kortere communicatielijnen lijken daar een deel van te worden.
Een ander pijnpunt dat blijft terugkeren, is het gebrek aan coördinatie in de hulpverlening op Brussels Airport vlak na de explosies. Volgens Erik Engels, de functionele chef van de Leuvense 112-centrale die voor de tweede maal in de commissie getuigde, was het in Zaventem niet duidelijk wie er de leiding had na de aanslagen. Hij vertrouwde op de 'DirMed', de medische verantwoordelijke, de eerste MUG-arts ter plekke. 'Maar ik kreeg ook vragen van mensen wier functie ik niet kende. Er liep duidelijk iets fout.'
Belgische politie observeerde Abrini tot aanslagen Parijs
Mohamed Abrini, de man die betrokken was bij de aanslagen in Zaventem, werd in de gaten gehouden door de Belgische politie tot en met 13 november, de dag van de aanslagen in Parijs. Daarna verdween hij van de radar.
Mohamed Abrini, gekend als "de man met het hoedje" die betrokken was bij de aanslagen op de luchthaven van Zaventem, stond onder observatie van de Belgische politie tot en met 13 november 2015, de datum van de aanslagen in Parijs. Dat schrijft de Franse krant Le Parisien.
Volgens de krant begon de Belgische politie in juli vorig jaar met observaties voor de woning van Abrini, omdat er vermoedens waren dat de man in juni naar Syrië was afgereisd.
Op vakantie
Abrini was op 25 juni, net nadat hij vrijkwam uit de gevangenis, naar Turkije vertrokken. De Belgische politie vermoedde dat hij naar Syrië was doorgereisd. Bij zijn terugkeer naar België ging Abrini vrijwillig naar het commissariaat in Molenbeek, waar hij verklaarde dat hij op gewoon op vakantie was geweest in de regio rond Istanbul en daarna een week in Londen en twee dagen in Parijs had verbleven alvorens naar Brussel terug te keren.
De politie begon na de verklaringen de woning van Abrini in de gaten te houden. Die observaties duurden tot en met 13 november 2015, de dag van de aanslagen in Parijs. Daarna verdween Abrini van de radar.
Reiskoffer vol explosieven
Mohamed Abrini werd uiteindelijk op 8 april opgepakt in Anderlecht. Hij wordt beschuldigd van deelname aan terroristische activiteiten, terroristische moord en poging tot terroristische moord voor zijn rol in de aanslagen in Zaventem en Brussel. Abrini is de "man met het hoedje", die een reiskoffer vol explosieven achterliet in de luchthaven alvorens op de vlucht te gaan.
De man werd al gezocht sinds de aanslagen in Parijs, onder meer omdat hij twee dagen voor die aanslagen samen met Salah Abdeslam werd gefilmd in een tankstation op de snelweg naar de Franse hoofdstad. De twee zouden tijdens de observaties meermaals samen gezien zijn. (Belga/AVE)
Getuigenis over chaotische coördinatie Brussels Airport roept nieuwe vragen op
Nog steeds twijfel over correctheid coördinatie en communicatie bij aanslagen op Brussels Airport en metrostation Maalbeek
Hoewel de onderzoekscommissie naar de aanslagen stilaan klaar leek met het luik hulpverlening, zijn er nieuwe onduidelijkheden opgedoken. Brandweercommandant Dirk Keymolen van zone Vlaams-Brabant West schetste een chaotisch beeld van de gebrekkige coördinatie op Brussels Airport, dat verschillende commissieleden met bijkomende vragen opzadelde. Ook het doorgeven van het bevel tot sluiting van de Brusselse metro op 22 maart blijft voor discussie zorgen.
Het ging om terreur. We zijn daar drie keer moeten gaan lopen voor ons leven
DIRK KEYMOLEN
De Dir CP-Ops stond al vaker centraal in het graafwerk van de onderzoekscommissie. Het is de leidinggevende die op het terrein de coördinatie moet verzekeren tussen de verschillende hulpdiensten. Op 22 maart was echter allerminst duidelijk wie die cruciale rol speelde.
Wie minstens even Dir CP-Ops was, is Keymolen. Hij was immers de hoogste brandweercommandant in rang. Keymolen besliste met zijn zonecommandant echter al snel dat de algemene coördinatie bij terreur geen taak is voor de brandweer. Volgens hem kwam omstreeks 10 uur - dus twee uur na de explosies - ook bevestiging dat een commissaris van de politie was aangeduid.
"Ik heb die persoon fysiek echter nooit gezien, hij heeft zich nooit kenbaar gemaakt", voegde de brandweercommandant daar meteen aan toe. Iets wat bij heel wat parlementsleden de wenkbrauwen deed fronsen. "Waarom blijft u dan zelf geen CP-Ops, minstens tot uw opvolger effectief overneemt? ", wierp sp.a-fractieleider Meryame Kitir op. Onmiddellijk werd ze bijgetreden door Peter De Roover (N-VA), Servais Verherstraeten (CD&V) en anderen.
"In de feiten ben ik blijven coördineren, maar dus zonder de titel te dragen", verzekerde Keymolen. Zo riep hij extra middelen en ziekenwagens op, deelde hij het terrein in zones in en vroeg hij sweeping van de gebouwen met militairen.
Niettemin stond voor de brandweerman buiten kijf dat de politie de leiding in handen moest hebben. "Het ging om terreur. We zijn daar drie keer moeten gaan lopen voor ons leven bij meldingen van mogelijk gevaar, dus voor ons was dit zeer duidelijk", klonk het.
Onduidelijkheid rampenplan
Keymolen stipte trouwens nog een reeks pijnpunten aan. Dat het provinciale crisiscentrum verspreid zat tussen Leuven en de luchthaven bijvoorbeeld. Gouverneur Lode De Witte zei eerder al dat hij beslist had in Leuven te blijven, omdat het tijdens die eerste cruciale uren in de spits te lang zou duren om ter plaatse te geraken. "Daardoor werden echter beslissingen genomen in Zaventem waar de gouverneur niets van afwist, en vice versa."
Bovendien waren Keymolen en zijn brandweermensen ook niet op de hoogte van de afkondiging van de provinciale fase van het rampenplan. Nochtans was dat volgens anderen een automatisme of toch vrij snel gebeurd. Uiteindelijk vroeg de commandant uit voorzorg zelfs om het gemeentelijke rampenplan op te starten, niet wetende dat men al in de provinciale fase zat.
Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke toonde zich erg verbaasd over het relaas van Keymolen. "Veel zaken die me duidelijk waren tot vanmiddag zijn plots niet meer duidelijk", besloot hij.
Ook het oproepen van extra ziekenwagens dook opnieuw op. Keymolen uitte zijn frustratie dat het Leuvense hulpcentrum enkel bijkomende ambulances wilde sturen op vraag van de medische leidinggevende. "Als ik dat als officier vraag, doen ze dat niet." Daarom hebben we zelf extra ziekenwagens gestuurd. En hebben we intussen gevraagd om die procedures aan te passen. Want een brandweerofficier vraagt dat ook niet zomaar."
Communicatieproblemen
De medische coördinator - de Dir Med - heeft Keymolen trouwens ook nooit gezien. Al toonde hij er wel begrip voor dat die na zijn aankomst op de vooruitgeschoven medische post besloot om daar hulp te blijven bieden. "Dat is menselijk."
Veel problematischer was volgens Keymolen het totale gebrek aan coördinatie en communicatie met de Brusselse brandweer. "Zij hebben goed werk gedaan, ze waren niet overbodig. Maar er was geen overleg tussen Vlaams-Brabant en Brussel. Het was niet duidelijk wat die mensen van Brussel kwamen doen. Er is ook niemand komen vragen: 'Wat kunnen we doen? '"
"Nochtans is de afspraak duidelijk dat wie versterking gaat leveren in een andere zone zijn communicatiekanalen aanpast. Brussel heeft dat niet gedaan, waardoor we geen contact hadden", hekelde hij nog. "Dat was moeilijk werken. Op bepaald moment stonden brandweervoertuigen in de weg. Ik wilde die weg, maar kon niemand contacteren."
Ander pijnpunt was tot slot dat - volgens Keymolen - in de praktijk enkel de brandweer gebruik maakte van de multidisciplinaire communicatiegroep die normaal moet worden opgezet bij rampen. Het Leuvense hulpcentrum had daar volgens hem geen tijd voor.
Sluiting van de Metro
Ook het doorgeven van het bevel tot sluiting van de Brusselse metro op 22 maart blijft in de onderzoekscommissie voor discussie zorgen. Nadat het crisiscentrum begin deze maand naar de politie wees, schoof ook die vandaag de verantwoordelijkheid af. De bal werd weer richting Brussels Gewest gekeild.
Wie had wie moeten waarschuwen over de sluiting van de Brusselse metro? De aanslag in station Maalbeek voorkomen was hoogstwaarschijnlijk sowieso onmogelijk, maar onrustwekkend is niettemin dat het bevel pas om 9u23 op het terrein geraakte. Of ruim een half uur nadat minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon dat bevel gaf.
"De formele verwittiging van de MIVB is geen taak van de politie", onderstreepte directeur Herbert Veyt van de Directie Operaties van de bestuurlijke politie (DAO). "De formele bekendmaking van een maatregel die bepaalde uitvoeringen vereist door externe diensten gebeurt niet door de politie, maar door de bevoegde overheden." "In dit geval het Brussels Gewest dus."
"Geen taak van de politie"
'Als we de redenering doortrekken, zou dat betekenen dat de federale politie ook de sluiting van kerncentrales zou moeten doorgeven'
Nochtans had topman Alain Lefèvre van het federale crisiscentrum begin deze maand in de commissie duidelijk gesteld dat de federale politie het bevel had moeten doorgeven. Zo is het ook afgesproken in een protocol dat in oktober 2015 werd afgesloten met de MIVB, zei hij.
Maar dat sprak Veyt met klem tegen. Dat protocol gaat over operationele afstemming tussen partners op hetzelfde niveau, niet over de communicatie van strategisch genomen beleidsmaatregelen, argumenteerde hij. Intussen is dat uitgeklaard. Een nieuw noodplan van de MIVB - dat dateert van 24 mei - stelt volgens Veyt "heel duidelijk" dat de hoge functionaris van het Brussels Gewest instaat voor de verwittiging van de MIVB in geval van sluiting.
Dat deed echter vragen rijzen bij CD&V'er Servais Verherstraeten. "Dat de Brusselse hoge functionaris nu in het noodplan wordt opgenomen, wijst dat erop dat er iets is fout gelopen? Was er sprake van een lacune, waardoor nu plots de hoge ambtenaar geëxpliciteerd moest worden? "
Volgens Veyt niet. In de praktijk loopt het volgens hem steeds zo. Ter illustratie haalde hij een hele reeks andere instellingen aan - zoals de NMBS, de Antwerpse haven en de scholen in het hele land - die ook niet door de federale politie werden verwittigd. "Want als we de redenering doortrekken, zou zoiets betekenen dat de federale politie ook de sluiting van kerncentrales zou moeten doorgeven, wat toch niet logisch zou zijn", vindt Veyt.
"Geen omwegen"
Dat deed commissievoorzitter Patrick Dewael (Open Vld) dan weer verbaasd opkijken. "Stel dat alle scholen moeten sluiten. Gaan we dat dan via alle bestaande netten - katholiek, Freinet, Steiner, gemeenschapsonderwijs, ... - vragen? Dat is toch pure kafka. Ik denk dat we dan kostbare tijd verliezen", wierp hij op. "Rechtstreekse lijnen zijn nodig. Zet desnoods de politieke verantwoordelijken in CC, maar dat moet rechtstreeks naar de MIVB gaan en niet via allerlei omwegen. Hier moeten we dringend zien uit te geraken, want het is perfect denkbaar dat het in de toekomst wel eens een kwestie van minuten zou zijn."
Veyt had alvast oren naar de oprichting van een extra cel binnen het federale crisiscentrum om de uitvoering en opvolging van beslissingen te verzekeren. Verschillende leden van de onderzoekscommissie spraken zich al uit in die zin. "Want het kan wel zijn dat alles perfect via het boekje verliep, maar dan is er iets fout met het boekje", zo vatte Stefaan Van Hecke (Groen) samen.
'De Brusselse metro was maar één van de vele sites die OCAD als mogelijke doelwitten had aangestipt. Enige vorm van prioriteit stellen qua dreigingsniveau was niet mogelijk'
Veyt drong wel aan op begrip. De Brusselse metro was immers maar één van de vele sites die OCAD, het orgaan voor de dreigingsanalyse, als mogelijke doelwitten had aangestipt. "Ook voor de internationale stations, luchthavens, kerncentrales en de Antwerpse haven was sprake van "een gelijke, imminente dreiging". "En op dat moment was het niet mogelijk om enige prioriteit te stellen op vlak van dreiging."
Bovendien zijn crisissituaties per definitie erg chaotisch en moet er op korte tijd heel veel gebeuren.. "We moeten realistisch zijn. Als er sprake is van meervoudige aanslagen en een hele reeks maatregelen die gecommuniceerd moet worden, dan kruipt daar jammer genoeg veel tijd in", besloot Veyt. "Want je moet ook vermijden dat informatie verloren gaat of mis geïnterpreteerd wordt."
De politieman hielp trouwens nog een twistpunt de wereld uit. Zo had directeur Jo Decuyper van de spoorwegpolitie destijds aangeklaagd dat de beslissing tot sluiting van de metro in zijn persoonlijke mailbox was terechtgekomen, terwijl hij op dat moment uiteraard niet achter zijn computer zat. Even voordien was al een radiofonisch bericht met dezelfde boodschap naar alle communicatie- en informatiecentra (CIC) van de politie vertrokken, verzekerde hij. "De mail was dus louter een parallelle en informatieve bevestiging." Het radiofonisch bericht in het Nederlands en het Frans uitsturen, duurde 3 minuten en 29 seconden, gaf Veyt nog mee.
AANSLAGEN BRUSSEL
Jambon: "Kon het op 22/03 allemaal sneller en eenvoudiger? Ja"
In de parlementaire onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart in Zaventem en Brussel komen vandaag de laatste getuigen aan bod, minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) en minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD). De discussie over de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie volgt officieel volgende week. Maar enkele zaken zijn nu al duidelijk. Er moeten zaken veranderen om in de toekomst beter te kunnen reageren op een aanslag in ons land.
Experts: "Crisiscentrum moet operationele commandocel oprichten"
Bij een terreuraanslag zou het Crisiscentrum rechtstreeks de genomen beslissingen moeten kunnen communiceren aan alle diensten die deze beslissingen uitvoeren. Nu is een getrapt systeem met te veel tussenschakels waardoor kostbare tijd verloren gaat en besliste maatregelen mogelijk niet consistent worden uitgevoerd. Dat vinden de experts die de onderzoekscommissie naar de aanslagen bijstaan.
Zij hebben zowat vijftig pagina's vaststellingen en aanbevelingen klaar, die moeten leiden tot een eindrapport over het luik hulpverlening. Dat de beslissingen die na een aanslag genomen worden, niet altijd snel op het terrein geraken, bleek na de aanslagen van 22 maart in Brussel en Zaventem. De communicatie met de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB over de sluiting en ontruiming van de metro, bijvoorbeeld, verliep niet vlot.
In het expertenrapport van Willy Bruggeman en Dirk Van Daele wordt voorgesteld om binnen het Crisiscentrum een operationele commandocel op te richten, met een beperkte staf. Die zou specifiek de taak krijgen om de beslissingen die de beheerscel neemt rechtstreeks mee te delen aan alle betrokken diensten die ze moeten uitvoeren. De commandocel zou niet meer langs allerlei tussenschakels als federale overheidsdiensten, of ministeries van gewesten en gemeenschappen moeten passeren.
Getuigenis Jambon
"Ik heb de ergste beelden van heel mijn leven gezien"
JAN JAMBON
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) begon zijn getuigenis met een tijdslijn van de dag van de aanslagen. "Ik heb de ergste beelden van heel mijn leven gezien", zei Jambon. Vervolgens ging hij dieper in op de problemen rond het metronetwerk. Hij trad de experts bij. De commandolijnen voor de sluiting van de metro en eventuele andere noodmaatregelen moeten korter, zo heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) erkend in de onderzoekscommissie. Zelfs al had dat op 22 maart wellicht weinig uitgemaakt, omdat de bom in metrostation Maalbeek nauwelijks 19 minuten na de beslissing al afging.
Metronetwerk
"We zijn er allemaal van overtuigd dat de commandolijnen korter moet zijn, zodat de genomen beslissingen sneller geïmplementeerd kunnen worden"
JAN JAMBON
"Op 22 maart zijn de procedures gevolgd. Op de vraag of dit niet eenvoudiger en sneller kon, is mijn antwoord in elk geval 'ja'"
JAN JAMBON
"Het was onmogelijk om in minder dan 19 minuten het metronetwerk te evacueren"
JAN JAMBON
De sluiting van de Brusselse metro zorgde de voorbije maanden voor heel wat discussie. De beslissing viel om 8.52 uur, maar was nog niet tot bij de MIVB geraakt toen om 9.11 uur de bom in station Maalbeek ontplofte. Had het metronetwerk sneller gesloten en geëvacueerd moeten worden?
Jambon kwam tot de conclusie dat de communicatie inderdaad duidelijk sneller kan verlopen. "We zijn er allemaal van overtuigd dat de commandolijnen korter moet zijn, zodat de genomen beslissingen sneller geïmplementeerd kunnen worden", erkende hij. Al zou het de facto wellicht onmogelijk geweest zijn om op minder dan 19 minuten het volledige netwerk te evacueren en te sluiten, zo voegde hij daar meteen aan toe. "Dan hadden we misschien een Londens scenario gehad", klonk het in dat verband ook nog. In Londen werd een van de terroristen mee geëvacueerd en die heeft zich even later op een bus laten ontploffen.
Hoe het bevel precies werd doorgegeven? Jambon bevestigde dat de vertegenwoordiger van de federale politie op het crisiscentrum meteen "de nodige contacten" nam, onder meer met de spoorwegpolitie. De N-VA'er merkte voorts op dat enkele minuten na de beslissing tot sluiting meteen ook de Brusselse minister-president Rudi Vervoort (PS) verwittigd werd. "Om 8.56 uur nam mijn kabinetschef contact op met een medewerker van de minister-president van Brussel om de beslissing te melden. Om 8.59 uur bevestigde ikzelf telefonisch de beslissing aan de minister-president."
De minister-president had ook zelf kunnen beslissen om de metro te sluiten, merkte Jambon op. Iets wat de PS'er niet gedaan heeft. "Meneer Vervoort had die beslissing kunnen nemen. Maar dat is geen verwijt", klonk het. "Zijn vertegenwoordiger op het crisiscentrum had ook kunnen beslissen om contact op te nemen met de MIVB, maar rechtstreeks contact vanuit het crisiscentrum met de MIVB is er niet geweest." Jambon wees Vervoort echter niet met de vinger. "Op 22 maart zijn de procedures gevolgd. Op de vraag of dit niet eenvoudiger en sneller kon, is mijn antwoord in elk geval 'ja'", klonk het slechts.
Maatregelen
"Er komt een snellere procedure om het metronet stil te leggen"
JAN JAMBON
Precies om die commandolijnen in te korten, komt er een procedure om de metro vlugger te kunnen ontruimen bij een terreurdreiging.
Er zijn al maatregelen genomen, verzekerde Jambon. Op 5 april werd een tijdelijke procedure afgesproken, waarbij na overleg met OCAD en de federale procureur "contact opgenomen wordt met de minister van Mobiliteit en de directeur-generaal van Brussel Preventie en Veiligheid", verduidelijkt hij nog. "Zij nemen dan contact op met de betrokken operatoren om de maatregelen te implementeren. En parallel aan deze commandolijn wordt ook de spoorwegpolitie vanuit het crisiscentrum verwittigd."
"Beheer van crissen niet herfederaliseren"
CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten wilde van Jambon nog weten of het probleem ook niet zit bij de combinatie van "een eenheid van besluitvorming met een veelheid van uitvoering".
De N-VA'er zag die 'instinker' echter komen. "Dit land is complex en we weten dat er bevoegdheden liggen op verschillende niveau's. Maar het beheer van de crisissen herfederaliseren zou de vaders van de staatshervormingen in hun graf doen omdraaien. Dat wil ik absoluut niet op mijn geweten", knipoogde hij. "We zullen ons dus moeten organiseren in die veelheid van niveau's."
PS-fractieleidster Laurette Onkelinx kon zich tot slot niet van de indruk ontdoen dat er sprake was van "geknoei en paniek". Iets wat Jambon met klem ontkende. "Ik was onder de indruk van het professionalisme. Er was helemaal geen panieksfeer", verzekert hij.
Hulpverlening
De commissie heeft de voorbije weken uitvoerig gepraat met mensen van de brandweer, ziekenhuizen en mugdiensten die op 22 maart hebben gewerkt. De hulpverleners hebben volgens de commissie geen fouten gemaakt in de uren na de aanslagen. Maar het is wel allemaal veel te chaotisch verlopen, zo klinkt het. Zo was het niet duidelijk hoeveel ziekenwagens er nodig waren en wie daarover moest beslissen.
Ook minister van Volksgezondheid De Block (Open-Vld) zal de commissie nog te woord staan. "Zij zal vragen krijgen over de geheimhouding van de ziekenhuizen. Als een slachtoffer daar overlijdt, mogen ze de namen niet zomaar vrijgeven. Dat heeft in de dagen na de aanslagen voor heel veel problemen gezorgd", vertelt VTM-journalist Karel Lattrez.
De Block: afwijkend optreden Brusselse noodcentrale is "pijnpunt"
Hoewel het universitaire ziekenhuis Saint Luc op een steenworp van de Brussels Airport ligt, bleek het zo goed als geen slachtoffers van de aanslagen van 22/03 te hebben verzorgd.
Het gebrek aan communicatie tussen de noodcentrales van Brussel en Leuven bleek de boosdoener. De logboeken van de nooddiensten tonen dat in Leuven beslist werd om Saint Luc te ontzien na het nieuws van de aanslagen in de Brusselse metro, terwijl het Brusselse noodcentrum ervan uitging dat Leuven al veel slachtoffers uit Zaventem naar het hospitaal had gestuurd.
Probleem is een gebrek aan communicatie onderling, bevestigde De Block. Oorzaak ligt bij het feit dat het Brussels gewest eind jaren '80 bevoegd werd voor het afhandelen van de oproepen naar de hulpdiensten. Daardoor werd het Brusselse hulpcentrum in 2014 ook niet gefederaliseerd, zoals de andere hulpcentrales.
"Dat leidt - zonder twijfel met de beste bedoelingen - tot het feit dat deze hulpcentrale vaak niet-geïntegreerd optreedt", betreurde De Block in de onderzoekscommissie. Brussel volgt immers haar eigen regelgeving rond het beheer van noodoproepen. "Dit vormt een pijnpunt in de coördinatie en het uniform optreden voor het gehele land."
De Block kreeg ook een hele reeks vragen over het aantal ambulances op Zaventem. Na kritiek uit Brussel over tekorten, zei de liberale minister eerder al eens dat er nooit een tekort is geweest aan ziekenwagens. De medische bevelhebber op het terrein bevestigde dat, maar onder meer vanuit de Brusselse nooddiensten bleef men volhouden dat er wel degelijk een probleem was.
De Block bleef op haar lijn. Omdat veel slachtoffers eerst gestabiliseerd moesten worden, was in de eerste plaats nood aan artsen. En met vier MUG-teams en acht geneesheren van de permanentie op de luchthaven waren die er ook, aldus de minister. Ze herhaalde nog dat te veel ziekenwagens ter plaatse sturen tot chaos leidt, dat ook de dagelijkse werking van de nooddiensten verzekerd moest blijven en dat ook middelen achter de hand moesten worden gehouden voor mogelijke bijkomende aanslagen.
Aanbevelingen experts
De experts stellen dat de nood- en interventieplannen minder rigide moeten zijn en flexibeler moeten kunnen aansluiten bij de realiteit op het terrein. In de plannen zou duidelijk moeten zijn wie wat beslist, hoe daarover gecommuniceerd wordt en wie de uitvoering van de maatregelen opvolgt.
In oefeningen en opleidingen zou meer aandacht moeten zijn voor terreuraanslagen en voor samenwerking over de provinciegrenzen heen. Bij een aanslag zou sneller en systematischer naar de federale fase moeten worden overgegaan. De afkondiging van die federale fase zou duidelijker moeten zijn. Op 22 maart was er onduidelijkheid over het exacte tijdstip waarop die fase werd afgekondigd.
Zeker op de luchthaven van Zaventem is een actualisering van het nood- en interventieplan dringend. Het huidige plan focust vooral op rampen aan de airside - vliegtuigcrashes - maar minder met situaties aan de landside, de vertrekhallen. Omdat de luchthaven maar één grote toegangsweg heeft, moet er een verkeersafwikkelingsplan voor mogelijke rampen komen.
Bij de aanslagen van 22 maart is ook een coördinatieprobleem vastgesteld tussen de noodcentrales. De experts raden ook aan om de 100/112-centrales onderling met elkaar te verbinden en in hun informaticasysteem een specifiek systeem voor terreuraanslagen toe te voegen.
Ook inzake communicatie stellen de experts heel wat verbeterpunten vast. Op de dag van de aanslagen waren de gsm-netwerken overbelast. De experts vinden dat een onmiddellijke verhoging van de zendcapaciteit altijd mogelijk moet zijn, onder meer via de ontplooiing van mobiele antennes. Het scenario van een "nationale roaming" moet verder onderzocht worden en er moet een lijst met prioritaire nummers vastgelegd worden. De providers worden ook gevraagd om in te zetten op andere digitale commmunicatiekanalen, zoals de sociale media of WhatsApp. Ook de capaciteit van het ASTRID-netwerk moet worden uitgebreid.
Wordt het ooit wat met Astrid?
Astrid, het digitale communicatienetwerk van de hulpdiensten, liet het alweer schromelijk afweten tijdens de grootste terreuractie die België ooit gekend heeft. Is het niet godgeklaagd dat de politiediensten via Whatsapp moesten communiceren na de bomaanslagen op Zaventem en de Brusselse metro? Het Astrid-netwerk zou overbelast zijn geweest in de hoofdstad. Worden er dan nooit stresstesten uitgevoerd waarbij de capaciteit nagegaan wordt? En vooral, wie neemt hier de verantwoordelijkheid op zich?
Astrid, de mooie afkorting voor All-round Semi-cellular Trunking Radio communication system with Integrated Dispatching, werd vijf jaar geleden reeds zwaar aangepakt toen het onderuit ging tijdens een grote brand op de Kalmthoutse heide. De twintig opgeroepen brandweerkorpsen konden amper of niet communiceren met elkaar. Zijn er toen geen lessen geleerd?
In oktober vorig jaar beloofde minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon dat Astrid dit jaar 46 miljoen euro zou krijgen en werd ook een einde gemaakt aan een veel te brede toplaag. Jan De Schepper, ex-topman van Telindus (nu Proximus), dat zeventien jaar geleden de bestelling binnenhaalde, zetelt voortaan in de Raad van Bestuur. De Schepper mag de problemen wegwerken en hopelijk ook transparantie scheppen.
Vandaag telt Astrid zeventigduizend Tetra-terminals bij onder andere politie, hulpdiensten, brandweer en Civiele Bescherming. Tetra staat voor Terrestrial Trunked Radio en is een Europese norm, hoewel het niet overal gehanteerd wordt. Zo heeft Frankrijk destijds gekozen voor de concurrerende Tetrapol standaard. Beide standaarden konden jammer genoeg niet met elkaar praten zodat er heksentoeren moesten uitgevoerd worden om alsnog grensoverschrijdend te kunnen werken. Hemeltergend. Bovendien biedt deze technologie amper breedband datadiensten aan. Mede daarom besliste Astrid twee jaar geleden om ‘Bluelight’ 3G-netwerkdiensten aan te bieden, gebaseerd op de netwerken van de huidige gsm-leveranciers.
Miskleun
Het hele Astrid-project was van bij de aanvang een miskleun. De eerste oproep voor de uitrol van een dergelijk netwerk dateert al van 1985 na het Heizeldrama. Uiteindelijk zou het nog bijna twintig jaar duren voordat, eind 2004 het volledige netwerk klaar zou zijn. De investering bedroeg liefst 175 miljoen euro. Toch was het al in 1998 toegekend aan het consortium van Telindus en Nokia. Problemen met technologie en bouwvergunningen zorgden voor jarenlange vertraging. Nokia betaalde toen trouwens ook 2,5 miljoen euro laattijdigheidsboetes.
Er gingen toen al stemmen op om Tetra te vervangen door de huidige gsm-standaarden maar uit de terreuraanslagen blijkt nu toch ook dat de huidige gsm-netwerken niet opgewassen zijn tegenover een massaal gebruik. Dat was eveneens bij uitstek ook het argument om alsnog Tetra door te duwen. Maar als dat nu ook al niet werkt wegens overbelast, wat blijft er dan nog over?
Insiders wijzen er ook op dat de dispatchingtechnologie van Astrid niet matcht met de (verouderde) technologie van de politiediensten. Het zou me niet verbazen als ik merk dat sommige politiediensten zelfs niet over e-mail beschikken.
Het is een uitgelezen moment om de technologie van Astrid en bij uitbreiding van alle politiediensten en hulpdiensten onder de loep te nemen en te aligneren. Ook daar moet de regering dringend werk van maken.
Cameraschild neemt bewaking luchthaven Zaventem over
Rond de luchthaven van Zaventem treedt 'eerstdaags' een cameraschild in werking dat alle toegangswegen bewaakt. 'Alleen op gerichte tijdstippen zullen manschappen dan nog extra controles uitvoeren', meldt het kabinet van minister Jan Jambon (N-VA) aan De Morgen en Het Laatste Nieuws.
Sinds de aanslagen van 22 maart wordt de luchthaven van Zaventem scherper bewaakt, met controleposten en gewapende agenten. Het is echter geen geheim dat de top van Brussels Airport voorstander is van ‘discretere’ bewaking. Daarom heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA), die de manschappen minder wil belasten, groen licht gegeven voor een cameraschild. Dat kan nummerplaten herkennen en alarm slaan wanneer verdachte voertuigen naderen.
'In de komende dagen is dat schild volledig klaar. Alle invalswegen zijn dan gedekt', zegt woordvoerder Olivier Van Raemdonck. 'Alleen op gerichte tijdstippen voeren agenten dan nog extra controles uit. Een snelle interceptieploeg zal wel steeds stand-by staan. Het schild is nodig om stilaan tot een normale werking komen, mét voldoende beveiliging.'
Eerst zien en dan geloven, klinkt het sceptisch bij de politievakbond VSOA, die opmerkt dat de bewaking nu al 'voortdurend' wordt afgebouwd. 'We zijn het beu', zegt voorzitter Vincent Gilles. 'Als er opnieuw een aanslag gebeurt, dan zijn de politietop en regering verantwoordelijk.'
'Niet uitsluitend op technologie vertrouwen'
'Het is goed dat er technologische middelen worden ingeschakeld om de veiligheid te verhogen', vindt Franky Demon (CD&V). 'We moeten er wel op toezien dat het cameraschild dan ook naar behoren werkt en volledig operationeel is vooraleer de manschappen afgebouwd worden. Tevens mogen we geen problemen tegenkomen zoals met de veiligheidspoortjes met gezichtsherkenning, de zogenaamde e-gates aan de grenscontroles op de luchthaven. Deze werken nog steeds niet naar behoren.'
'Als we de mankrachten afbouwen, verwachten we ook dat de technologie effectief werk. Bovendien moet bij de afbouw van mankrachten goed nagedacht worden, het cameraschild kan immers geen persoonscontroles uitvoeren en staat enkel in voor nummerplaatherkenning', zegt Demon. De CD&V'er vindt het dan ook goed dat er nog steeds extra controles kunnen uitgevoerd worden door mankrachten op gerichte tijdstippen. 'We mogen niet uitsluitend op de technologie vertrouwen', besluit hij.
Stichting Brandwonden biedt brandweer kits aan voor eerste zorgen bij aanslagen
De verschillende brandweerzones van het land zullen van de Stichting Brandwonden kits krijgen die aangepast zijn voor eerste zorgen bij aanslagen. "Het gaat om materiaal om hevige bloedingen te controleren, zoals drukverbanden en tourniquets, om de brandweerlui toe te laten de slachtoffers levend uit de gevarenzone te brengen", aldus Jean-Pierre Arnould, gedelegeerd bestuurder van de Stichting Brandwonden.
"Bij de aanslagen van 22 maart 2016 werden de hulpdiensten geconfronteerd met wonden, die men eerder tegenkomt in oorlogssituaties", zegt de Stichting. Het is de bedoeling dat de eerste interventieteams de kit met het nodige materiaal voor eerste hulp kunnen meenemen, "waardoor er geen nutteloze dodelijke slachtoffers te betreuren vallen". Zo'n koffertje, met een waarde van 200 euro, wordt samengesteld door de Stichting zelf.
De verdeling van de kits kan samengaan met een specifiek opleidingsprogramma voor de brandweerlui in coördinatie met het Kenniscentrum van de federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken.
Brussels Airport krijgt eigen 'terreurteam'
De luchthaven van Zaventem krijgt een snelleresponsteam (SRT), een politiekorps dat onmiddellijk moet ingrijpen bij uiterst verdachte situaties. Hoofddoel: terroristen onderscheppen of uitschakelen.
'Agenten krijgen een specifieke opleiding en worden zwaarder bewapend'
Binnenlandminister Jan Jambon (N-VA) zei vorige maand dat rond de luchthaven een cameraschild in werking treedt dat alle toegangswegen bewaakt. Die camera's kunnen ook nummerplaten lezen en verdachte voertuigen signaleren. Een groepje agenten rukt dan uit om poolshoogte te nemen.
De agenten maken deel uit van een speciaal team. "De leden worden weldra geselecteerd", zegt Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van Jambon. "Ze komen uit de groep van 200 extra politiemensen die voorzien zijn om de luchthavens te beveiligen. Ze krijgen een specifieke opleiding (onder andere speciale arrestatietechnieken, red.) en worden zwaarder bewapend. De details worden nog uitgewerkt."
Van Raemdonck benadrukt dat het niet om een speciale eenheid (DSU) gaat. "Ze zitten tussen 'gewone' agenten en DSU-leden in. Het is meer vergelijkbaar met het snelleresponsteam (SRT) dat onlangs in Antwerpen is voorgesteld."
Dat team is uitgerust met kogelwerende vesten, ballistische helmen, semi-automatische wapens en zogeheten 'less lethal'-wapens, waarmee je projectielen van kunststof kunt afvuren om een agressieve verdachte uit te schakelen zonder hem te doden.
Vanaf 2017
Volgens Van Raemdonck zal het Zaventemse SRT een zogeheten 'eerstelijnsfunctie' uitoefenen. Dat wil zeggen dat ze de eersten zijn die ingrijpen bij uiterst verdachte situaties op de luchthaven. Afhankelijk van de omstandigheden kunnen zij meteen reageren of als noodteam tussenbeide komen in afwachting van de komst van gealarmeerde elite-eenheden. Wellicht in de eerste weken van 2017 start hun opdracht op Brussels Airport.
"Sowieso gaan we op alle luchthavens in België zorgen voor snellere detectie en sterkere bewaking", aldus Van Raemdonck. "In de eerste plaats zetten we in op technologische hulpmiddelen." Of er ook op de andere luchthavens een SRT komt, is nog niet duidelijk. "Niet alle beveiliging zal op elke plaats dezelfde zijn. Meer kunnen we daar om veiligheidsredenen niet over kwijt."
De maatregelen zijn een direct gevolg van de terroristische aanslagen van 22 maart op de luchthaven van Zaventem en het metrostation Maalbeek in Brussel. Die maakten 35 doden en een 270-tal gewonden.
Beveiliging Brussels Airport krijgt update
De veiligheidsmaatregelen in en rond de luchthaven van Zaventem worden vanaf 7 november aangepast. “We gaan naar een minder zichtbaar, maar hoger veiligheidsniveau”, zegt minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA).
Na de aanslagen van 22 maart zetten de ordediensten in de luchthaven vooral in op zichtbare veiligheidsmaatregelen. Voor de vertrekhal werd een tent opgetrokken, waar er een prescreening plaatsvond, en politiemensen en militairen lieten zich duidelijk zien op het terrein. “Maar we wisten dat die capaciteit op termijn niet houdbaar was”, zegt de binnenlandminister. “We gaan van zeer zichtbare veiligheidsmaatregelen naar iets minder zichtbare, maar met een hoger veiligheidsniveau.”
De opvallendste vernieuwing is het verdwijnen van de grote tent. De afbraak start volgende week en zou tegen 7 november afgerond moeten zijn. Aan de drie ingangen van de vertrekhal komen sassen die extra beschutting bieden, maar waar geen bagagecontrole meer zal plaatsvinden.
Wagens blijven verboden voor de vertrekhal. Momenteel zet de luchthaven al een cameraschild in om de nummerplaten te controleren van de auto’s die het terrein op en af rijden. Dat systeem zal aangevuld worden met gezichtsherkenningscamera’s. De toestellen zullen ook gebruikt worden om een slagboom te installeren op de toegangsweg naar de luchthaven.
Naar Israëlisch voorbeeld
De politieagenten ter plaatse kijken voortaan ook met een andere blik naar de passagiers. Zij krijgen namelijk een opleiding om verdachte gedragingen te herkennen, zoals de ‘behaviour detection officers’ op de Israëlisch luchthaven van Ben Gurion dat doen. “Het gaat echt om het herkennen van bepaalde gedragingen, en screenen dus niet op basis van leeftijd, geslacht of etniciteit”, legt Jambon uit.