http://www.telegraaf.nl/binnenland/73739361/_Pyromaan_is_onder_ons_.html?p=23,1'Pyromaan is onder ons'
door Bart Olmer en André Spaansen
'T ZANDT - Angst regeert het Groningse gehucht 't Zandt, nu een brandstichter voor de tiende keer in korte tijd heeft toegeslagen. De onrust is zó groot onder de negenhonderd inwoners, dat de burgemeester en de politie een permanente politiepost hebben ingericht in het dorpshuis, waar agenten 24 uur per dag waken. De dorpelingen kijken argwanend naar elkaar én naar ex-brandweerlieden van de recent opgeheven dorpsbrandweer. "De pyromaan is onder ons."
Uit het zicht van de dorpelingen speurt een rechercheteam van de politie Groningen - met maar liefst veertien rechercheurs! - koortsachtig naar aanwijzingen omtrent de vasthoudende dorpspyromaan, die het vooral heeft voorzien op leegstaande panden.
De dorpskern is inmiddels zwaar beschadigd door de reeks 'successen' van de brandstichter, de brandgeur valt overal op te snuiven: drie afgebrande huizen, uitgebrande schuurtjes, een vernielde woonwagen en tal van brandstichtingen, die ternauwernood werden ontdekt voordat er grote schade ontstond.
Iedereen wordt door de dorpelingen met argusogen bekeken. "Wat komt u doen?" vraagt een dorpsbewoner, leunend met één klomp op zijn spade. "Veel brandstichtingspogingen zijn nog niet meegerekend. Hij heeft al véél vaker toegeslagen." Volgens hem is de dader een dorpeling: "Hij moet erg goed bekend zijn met de omgeving, want hij weet elk stil steegje en paadje achterom."
De politiepost die begin deze week is ingericht, houdt de dader niet tegen, voorspelden de dorpelingen. "Het heeft geen zin hier rond te rijden." De voorspelling kwam uit: dinsdagavond stichtte de pyromaan brutaalweg brand in de kantine van de tennisvereniging, praktisch onder de neus van de surveillerende agenten.
De brandstichter gebruikt een doortrapte methode, zeggen eigenaren van afgebrande woningen: op een glazen fles wordt een brandende kaars gezet, met daaromheen een berg brandbaar materiaal. Wanneer de kaarsvlam het brandbare materiaal bereikt, ontstaat een stevig vuur. Door de 'kaarsmethode' heeft de brandstichter úren de tijd om zich uit de voeten te maken voordat er sprake is van een uitslaande brand.
"Zo sloeg hij óók toe bij mij", zegt de 23-jarige Chris Schoonveld. Hij kocht zes maanden geleden de oude woning van zijn grootouders, aan de Hoofdstraat 92. Na zes maanden verbouwen, sloeg de pyromaan toe op 17 september. Nu resteert slechts een geblakerd skelet.
Dezelfde methode werd ook gebruikt door de pyromaan bij een poging om de voormalige brandweerkazerne in het dorp in lichterlaaie te zetten. Peter Wolthuis, ploegchef van de recent opgeheven dorpsbrandweer: "De kaars werd op tijd ontdekt door Klaas Zwier, óók een voormalig brandweerlid. Vanwege alle brandstichtingen in leegstaande gebouwen, deed hij preventieve controlerondes door de oude kazerne. En warempel: op 24 september vond hij op de zolder de brandende kaars, te midden van een berg papier en andere brandbare spullen."
Sommige dorpsbewoners vinden het overigens ál te toevallig dat een pyromaan is opgedoken, vrijwel direct na het opheffen van de 'Blusgroep 't Zandt'. Onder de brandweerlieden heerst enorme frustratie over de botte wijze waarop zij door het gemeentebestuur werden 'bedankt' voor hun jarenlange tomeloze inzet.
De blusploeg is echter nog steeds een hechte mannenploeg, die zich heeft toegelegd op het restaureren van een prachtige, veertig jaar oude brandweerwagen, gestald in de voormalige kazerne, die bijna óók in de as werd gelegd.
"Alle twintig leden van onze brandweervereniging zijn inmiddels gehoord door de recherche", zegt ex-ploegchef Wolthuis, die zelf vorige week aan de tand is gevoeld. "Ons verdenken is begrijpelijk, maar er zijn géén feiten die één van ons aanwijzen als verdachte. Voor elke ex-brandweerman steek ik mijn hand in het vuur", aldus Wolthuis, die in Delfzijl bij AKZO Nobel werkzaam is als beveiliger en ad-interiminstructeur bedrijfsbrandweer.
Maar is het niet ook een beetje toevallig dat juist de brandstichting in de oude kazerne niet slaagde? "Nee, het was geen halfslachtige poging om oud-brandweerlieden als verdachten uit te sluiten. Als het niet tijdig was ontdekt, was de hele boel afgebrand. Inclusief onze trots: de antieke brandweerwagen", aldus Wolthuis. "Eén van ons pyromaan, dat zou wel héél gek zijn natuurlijk", verzuchten ook ex-brandweerlieden Martin Knol en Ben de Geus.
Burgemeester Albert Rodenboog en politiechef Willem Westendorp hopen dat de dader snel wordt gepakt. Rodenboog: "Dit hakt erin bij een kleine gemeenschap. Het was bijna een maand rustig geweest. We hadden zó gehoopt dat de nachtmerrie voorbij was."
Hoe moeilijk kan het zijn om een pyromaan te vinden onder dorpelingen? Politiechef Westendorp zegt nog geen verdachten op de korrel te hebben: " We kunnen ons geen misser veroorloven, als we iemand oppakken, schuldig of onschuldig, dan is die voor altijd gebrandmerkt."
